ZAGREB, Makroekonomisti procjenjuju da je hrvatska privreda, zahvaljujući jačanju potrošnje, izvoza i investicija, u trećem tromjesečju porasla više od dva odsto, najbrže od drugog kvartala predrecesijske 2008. godine.
Državni zavod za statistiku (DZS) objaviće krajem naredne sedmice prvu procjenu bruto domaćeg proizvoda (BDP) u trećem tromjesečju, a osam makroekonomista, koji su učestvovali u anketi Hine, procjenjuje u prosjeku da je privreda porasla za 2,2 odsto u odnosu na isti period prošle godine.
Pritom svi očekuju rast – između 1,6 i 3 odsto.
Pokažu li se njihove procjene tačne, bilo bi to već četvrto tromjesečje zaredom kako BDP raste, i to brže nego u prethodnom, kada je privreda ojačala 1,2 odsto na godišnjem nivou.
Bio bi to i najveći rast privrede od drugog tromjesečja predrecesijske 2008. godine, kada je BDP skočio 2,9 odsto na godišnjem nivou.
Makroekonomisti navode u anketi Hine da se rast privrede, među ostalim, zahvaljuje jačanju lične potrošnje, najvećeg dijela BDP-a.
Na to ukazuje rast prometa u trgovini na malo u trećem tromjesečju, prema kalendarski prilagođenim podacima, za otprilike 2,2 odsto u odnosu na isti period prošle godine.
“Snažna turistička sezona, niže cijene naftnih derivata i porezno rasterećenje dohotka poboljšali su raspoloživi dohodak stanovništva, što implicira rast lične potrošnje od oko jedan odsto godišnje“, navodi jedan od makroekonomista u anketi Hine.
U septembru je promet u maloprodaji, prema podacima DZS-a, porastao 14. mjesec zaredom, što nije zabilježeno još od 2007., dvije godine prije recesije.
Pozitivno na privredu utiče i rast izvoza. Prema podacima DZS-a, Hrvatska je u prvih devet mjeseci izvezla roba u vrijednosti 64 milijarde kuna, što je 10,5 odsto više nego u istom lanjskom periodu.
To se ponajviše zahvaljuje rastu privrede Evropske unije, najvećeg hrvatskog spoljnotrgovinskog partnera. Uvoz je istovremeno porastao 5,5 odsto, dosegnuvši 104 milijarde kuna.
“Važan faktor rasta ostaje kretanje inostrane potražnje, pri čemu je nastavljen značajan rast robnog izvoza, a ostvareni su i dobri turistički rezultati”, navodi se u anketi Hine.
Pozitivno bi na BDP trebalo uticati i jačanje industrijske proizvodnje, koja neprestano raste već osam mjeseci zaredom.
“Dominantan doprinos rastu očekujemo od strane turizma i pozitivnih kretanja u robnoj razmjeni, ali i ubrzavanja pozitivnog trenda u industriji”, navodi se u anketi Hine.
Od jula do septembra industrijska je proizvodnja porasla oko četiri odsto u odnosu na isti period prošle godine. Samo u septembru skočila je 5,4 odsto, što je njezin najveći skok na godišnjem nivou od aprila 2008.
Većina makroekonomista očekuju i nastavak rasta bruto investicija u fiksni kapital, koje su u drugom tromjesečju porasle za 0,8 odsto na godišnjem nivou, po prvi put od trećeg kvartala 2013. godine.
“Očekujemo potvrdu trenda stabilizacije investicijske aktivnosti“, navodi jedan od makroekonomista.
Pozitivan doprinos BDP-u očekuje se i od državne potrošnje, koja je u drugom kvartalu porasla za 0,4 odsto na godišnjem nivou.
“Osim pozitivnog doprinosa lične potrošnje,, očekujemo i zadržavanje pozitivnog doprinosa državne potrošnje“, navodi se u anketi Hine.
Zahvaljujući pozitivnim kretanjima u prvih devet mjeseci ove godine, svi makroekonomisti povećali su procjene rasta privrede u cijeloj 2015.
U najnovijoj anketi Hine osam makroekonomista procjenjuje u prosjeku da će ove godine BDP porasti oko jedan odsto, dok su prije tri mjeseca očekivali rast od 0,5 odsto.
Pritom se njihove procjene rasta kreću u rasponu od 1 do 1,2 odsto.
Nedavno je i Hrvatska narodna banka (HNB) povećala procjenu rasta privrede u ovoj godini s prethodnih 0,5 na 1,2 odsto.
Evropska komisija povećala je, u jesenskim procjenama prognozu rasta hrvatskog BDP-a s 0,3 na 1,1 odsto, dok Međunarodni monetarni fond (MMF) procjenjuje da će privreda porasti 0,8 odsto, dok je prije očekivao rast od 0,5 odsto.
Evropska banka za obnovu i razvoj (EBRD) povećala je, procjenu rasta hrvatskog BDP-a s prethodnih 0,5 na 0,9 odsto, dok analitičari Ekonomskog instituta Zagreb (EIZ) prognoziraju nešto blaži rast, za 0,5 odsto.
Po svemu sudeći, 2015. će biti prva godina rasta hrvatske privrede nakon šest godina recesije. Hina
