BANJALUKA, Ministar nauke i tehnologije Jasmin Komić naglašava da se finansijska ulaganja u istraživanje i razvoj u Republici Srpskoj u kontinuitetu povećavaju, te da se može očekivati dostizanje strateškog cilja od 0,5 odsto BDP-a u 2016. godini.
Prema njegovim riječima, izvori tih sredstava iz poslovnog sektora trebalo bi da iznose 0,3, a iz javnih sredstava 0,2 odsto BDP-a, dok bi cilj povećanja obima ulaganja u istraživanje i razvoj bio da se do 2020. godine dostigne jedan odsto, što predstavlja “prag rentabilnosti“, kada rezultati investicija postaju prepoznatljivi, a njihov uticaj na ekonomski rast – vidljiv.
“Cilj povećanja izdvajanja za nauku, istraživanje i inovacije jeste da doprinese sveukupnom društveno-ekonomskom razvoju Republike Srpske, porastu BDP-a i povećanju konkurentnosti privrede Srpske. Korist od povećanog ulaganja u nauku i istraživanje treba da imaju svi građani, pa i sami istraživači i naučni radnici”, precizira Komić.
Ključni faktori za razvoj naučnoistraživačkog rada u Republici Srpskoj, prema mišljenju resornog ministra, jesu: “izvrsnost i kvalitet, uz konstantno podsticanje i evaluaciju naučnoistraživačkog rada”.
“U tom smislu najvažniji aspekt razvoja naučnoistraživačkih kapaciteta Republike Srpske jeste ulaganje u kadrove, a posebno mlade, koji treba da napreduju u naučno-nastavnim ili naučnim zvanjima. Velika je obaveza cijelog društva, javnog i privatnog sektora, da pravovremeno prepozna izvrsne mlade ljude, te da im obezbijedi adekvatne uslove za naučnoistraživački rad i pristojan život, bez čega nije realno očekivati velika dostignuća“, naglašava Komić.
Ministarstvo nauke i tehnologije podržalo je 154 istraživača koji su učestvovali u radu međunarodnih naučnih skupova u inostranstvu, deset istraživača koji su bili na naučnom usavršavanju u stranoj naučnoj instituciji i devet istraživača za naučno-studijski boravak u inostranstvu.
“U sklopu aktivnosti kategorizacija naučnih časopisa obavljen je novi postupak kategorizacije tako da sada u Republici Srpskoj postoji 15 naučnih časopisa prve kategorije, od kojih su mnogi uvršteni u međunarodne naučne baze. Svrha kategorizacije časopisa jeste uspostavljanje kriterijuma zasnovanih na uspješnim primjerima iz svjetske prakse i važan je instrument za podizanje kvaliteta naučnoistraživačkih radova u Srpskoj”, napominje Komić.
On naglašava da postoji veliko interesovanje i studenata i akademske zajednice za sredstva koja dodjeljuje Ministarstvo nauke i tehnologije Republike Srpske. Ministarstvo obezbjeđuje sredstva za sufinansiranje naučnoistraživačkih projekata i podržava razvojni put mladih istraživača programom osposobljavanja mladih za takav rad, a Fond “Dr Milan Jelić” nastavio je s podrškom studentima prvog, drugog i trećeg ciklusa studija, pa je i u 2013. godini odobreno 140 stipendija.
“Strateško opredjeljenje Ministarstva jeste podrška izvrsnosti naših naučnoistraživačkih institucija i projekata koji će biti prepoznati u svijetu. Stoga od naše naučnoistraživačke zajednice očekujemo partnerski odnos koji će biti zasnovan na međusobnoj podršci, odnosno postizanju naučnih dostignuća koja će na odgovarajući način doprinijeti razvoju naše privrede”, ističe Komić.
Ministar najavljuje da je u planu osnivanje centra za unapređenje nauke i scijentometriju, čija će svrha biti evaluacija naučnoistraživačkog rada utvrđivanjem kriterijuma koji će omogućiti nepristrasno ocjenjivanje kvaliteta rada naših naučnoistraživačkih radnika i institucija u cjelini.
“Jedan od važnih `alata` za utvrđivanje uspješnosti naučnika jeste citiranost njihovih radova, čime se praktično verifikuje kvalitet u svjetskoj naučnoj zajednici. Kada dobijemo potpunu sliku o kvalitetu naučnoistraživačkih radova u Republici, moći ćemo identifikovati izvrsne naučnoistraživačke institucije i timove koje će Ministarstvo nauke i tehnologije zdušno podržavati u budućnosti”, pojašnjava Komić.
Ministar napominje da je po treći put organizovan Festival nauke, da je po sedmi put zaredom, zajedno sa Ministarstvom prosvjete, nauke i tehnološkog razvoja Srbije, organizovano takmičenje za najbolju tehnološku inovaciju, organizovana je i “Noć istraživača”, Dani saobraćaja Republike Srpske, održan je treći po redu godišnji forum stipendista Fonda “Dr Milan Jelić”, a nastavljene su i aktivnosti na uređivanju i izdavanju časopisa “Infiniti”.
Ministarstvo nauke i tehnologije pripremilo je Zakon o Akademiji nauka i umjetnosti Republike Srpske, Zakon o izmjeni Zakona o eletronskom potpisu, izmjene i dopune Zakona o naučnoistraživačkoj djelatnosti i tehnološkom razvoju, vraćanje nadležnosti sa nivoa BiH omogućeno je potpisivanjem ugovora o provođenju COBISS sistema.
“Ministarstvo je tokom 2013. godine realizovalo osnivanje Adrićevog instituta u Višegradu, kao prve javne ustanove koju su zajedničkim naporima osnovale Vlada Republike Srpske i Vlada Republike Srbije. Misija instituta jeste da promoviše ideje i misli nobelovca Ive Andrića, koje humanizuju, oplemenjuju i povezuju ljude, sa osnovnim ciljem unapređenja kulturnog, umjetničkog i naučnog razvoja sa obje strane rijeke Drine, kao i podsticanje mladih da se bave naučnoistraživačkim radom”, zaključio je Komić. Srna