PEKING, Kineska valuta se prvi put našla među deset svjetskih valuta kojima se najviše trguje, pokazao je izvještaj Banke za međunarodna poravnanja (Bank for International Settlements – BIS).
Prema tom izvještaju, juan je prestigao švedsku krunu i novozelandski dolar i popeo se na deveto mjesto. Trgovanje juanom, čiji je zvanični naziv ren-min bi, u posljednje tri godine je više nego utrostručen.
Istovremeno je smanjena međunarodna uloga evra, prenijela je agencija AP.
Ove godine je promet kineskom valutom dostigao prosječno 120 milijardi dolara dnevno. U 2010. godini kada je BIS sprovela prethodno istraživanje, trgovanje juanom je bilo oko 34 milijarde dolara i bio je na 17. mestu.
Američki dolar, evro ili japanski jen, juan će teško nadmašiti. Prosječni dnevni obrt transakcija u dolarima ove godine u prosjeku iznosi 4,65 biliona dolara.
Uzrok pomjeranja kineske valute je ekspanzija poslovanje u inostranstvu, navela je BIS, koja je i organizacija centralnih banaka. Prema pisanju medija, uspon juana ukazuje na međunarodni karakter lanaca snabedjevanja i fleksibilnost koju neke firme mogu da ostvare korišćenjem kineske valute. Takođe odražava rast kineske ekonomije, koja je sada druga po veličini u svijetu.
Juan, pri tome i dalje nema slobodno plivajući kurs i nije u potpunosti konvertibilan. Vrijednost valute određuje kineska centralna banka, koja utvrđuje srednji kurs od koga tržišni kurs dnevno može da odstupa. Kurs se tako ne oblikuje na tržistima i nije u potpunosti rezultat ponude i potražnje.
Kina nastoji da njena valuta u međunarodnoj trgovini igra sve veću ulogu i snažno podržava korišćenje juana kao alternative dolaru. Prema agenciji AFP, kineska vlada planira da u Šangaju otvori zonu slobodne trgovine, gdje bi prvi put omogućila slobodnu konvertibilnost domaće valute.
Peking postepeno gubi kontrolu nad juanom. S Pakistanom, Južnom Korejom i drugim zemljama potpisao je sporazum o međusobnoj razmjeni valuta. S finansijskim centrima u Londonu i Hongkongu radi na osnivanju centara za trgovanje kineskom valutom.
Među deset najtrgovanijih valuta na listi banke BIS našao se i meksički pezos. On je na osmom mjestu, a BIS kod njega registruje najizrazitiji rast tržišnog udela među glavnim valutama zemalja u razvoju.
Ostali rezultati pokazuju da je Singapur prestigao Japan u pogledu trgovanja u stranoj valuti. Tako je postao najveći centar trgovanja u Aziji i treći po veličini u svijetu, iza Velike Britanije i SAD.
Izvještaj je takođe pokazao da je evro, poslije američkog dolara, druga valuta u svijetu kojom se najviše trguje. Međutim, njegov udio u ukupnim transakcijama je za tri godine, od aprila 2010, pao za šest procentnih poena, na 33 procenta. Prema AP-u, međunarodna uloga te valute slabi od početka finansijske krize u zoni evra. Udio evra na tržištu je pao na najniži nivo od momenta kada je krajem 90-ih godina prošlog vijeka uveden.
