BEOGRAD, Vlada Srbije usvojila je Prijedlog zakona o pravu građana na besplatne akcije i novčanu nadoknadu u procesu privatizacije javnih preduzeća. Kako najavljuju u Ministarstvu ekonomije i regionalnog razvoja Srbije, kada zakon bude usvojen u Skupštini Srbije, četiri miliona građana dobiće besplatne akcije u vrijednosti od oko četiri milijarde evra, odnosno svaki građanin će moći da računa na oko 1.000 evra.
Prijedlogom zakona određeno je da pravo na besplatnu podjelu imaju svi građani koji su stekli punoljetstvo zaključno sa 31. decembrom 2007. godine, a državljanstvo i prebivalište u Srbiji do 30. juna ove godine. Pravo na podjelu imaće i grđjani koji imaju status privremeno raseljenog lica sa Kosova i Metohije i oni koji nisu ostvarili pravo na besplatne akcije po osnovu prethodnih propisa.
Propisano je da prava po zakonu nisu prenosiva i ne mogu biti predmet nasljeđivanja, izuzev u slučaju da se preminula osoba u međuvremenu prijavila za ostvarivanje prava.
Svi punoljetni građani će imati pravo da učestvuju u podjeli akcija šest javnih preduzeća – “NIS”-a, “Jat ervejza”, “Telekoma”, “Aerodroma”, “EPS”-a i “Galenike” – i to u jednakom broju i iznosu kod svakog JP pojedinačno.
Proceduru evidentiranja građana sprovodiće Agencija za privatizaciju tokom 2008. godine, a prijavljivanje će početi nakon što Agencija objavi javni poziv. Građani će imati rok od šest mjeseci da se prijave u prostorijama Nacionalne službe za zapošljavanje.
Urednom prijavom građani će steći pravo na besplatne akcije, ali ne i pravo raspolaganja akcijama. Naime, određeno je da pravo raspolaganja, odnosno mogućnost prodaje akcija na berzi građanima bude data tek nakon što prođe šest mjeseci od utvrđivanja tržišne vrijednosti akcija prilikom privatizacije ovih firmi.
Građani će biti potpuno oslobođeni plaćanja poreza i troškova prilikom prodaje dobijenih besplatnih akcija na berzi u slučaju da se realizuje do 31. decembra 2011. godine. Tako sve troškove – porez na prenos apsolutnih prava i na kapitalnu dobit, naknadu Centralnog registra, naknadu berze, troškove provizije brokera – snosi država koja će sprovesti i postupak javne nabavke izbora brokersko-dilerskih društava i ovlašćenih banaka koji će da zastupaju građane prilikom prodaje na berzi.
Osim dobijanja besplatnih akcija zakonom je utvrđeno da stanovnici Srbije dobiju i novčanu nadoknadu prodajom paketa akcija i udjela 68 preduzeća koja se nalaze u Privatizacionom registru. Riječ je o neprodatim paketima firmi, koje su se prodale na tenderu – poput “DIN”-a, “DIV”-a, “Merime”, “Jelen Dola”, cementara, šećerana…koji su nakon prodaje tih firmi “deponovani” u Privatizacioni registar.
Akcije će prodavati Akcijski fond, a propisano je da cijena ne može da bude manja od cijene po akciji koju je kupac platio u postupku privatizacije tih preduzeća. U ministarstvu ekonomije procjenjuju da je ukupna vrijednost tih akcija između 220 i 250 miliona evra.
Akcijski fond će biti u obavezi da akcije proda do 31. decembra 2008. godine, a način isplate novca utvrdiće vlada donošenjem posebnog akta.
