BEOGRAD, Potpredsjednik Vlade Srbije Božidar Đelić sastao se sa istraživačima i inženjerima iz Srbije koji rade sa Evropskom organizacijom za nuklearna istraživanja /CERN/ u istraživačkom centru na granici između Švajcarske i Francuske, koji se smatra najvećim naučnim poduhvatom u istoriji.
U ovom istraživačkom centru napravljen je kružni akcelerator dužine 27 kilometara u čiju izgradnju je uloženo oko 5 milijardi evra i na kome je angažovano više od 7000 istraživača – saopšteno je danas iz Ministarstva za nauku i tehnološki razvoj Srbije.
Akcelerator u CERN-u biće pušten u rad ove jeseni. U septembru će se obaviti prva testiranja, a svečano otvaranje najavljeno je za 21. oktobar.
Kada akcelerator bude pušten u rad, unutar detektora kreiraće se stanje našeg univerzuma kakav je bio samo mali dio sekunde nakon “Velikog praska”.
Ovakvi uslovi omogućiće naučnicima da provjere svoje teorije o materiji i gravitaciji.
Među istraživačima koji nestrpljivo očekuju početak rada akceleratora nalazi se i dvadesetak naučnika iz Srbije koji su imali zapaženo učešće u pripremi i budućem praćenju eksperimenta.
Sa Đelićem, koji je i ministar za nauku i tehnološki razvoj, juče su se sastala četvorica rukovodilaca grupa koji predstavljaju Srbiju u CERN-u: pomoćnik ministra za nauku i tehnološki razvoj Miroslav Vesković, koji predvodi grupu sa Prirodno-matematičkog fakulteta u Novom Sadu, Petar Adžić iz Instituta za nuklearne nauke “Vinča”, koji sarađuje sa Fizičkim fakultetom u Beogradu, te Dragan Popović i Aleksandar Belić sa Instituta za fiziku u Zemunu.
Ova četiri fizičara i njihovi saradnici učestvovaće kako u eksperimentalnom dijelu rada tako i u obradi podataka koji proisteknu iz mjerenja na akceleratoru.
Njihovo učešće u ovim projektima obezbijedilo je velikom broju mladih istraživača iz Srbije priliku da provedu vrijeme u CERN-u radeći na najsavremenijoj opremi i sarađujući sa kolegama iz cijelog svijeta.
Osim istraživača, značajan doprinos izgradnji CERN-a dali su i srpski inženjeri. Stručnjaci iz preduzeća “Zastava-alati” imali su zadatak da naprave hidraulične držače za veliki detektorski sistem na akceleratoru.
Za realizaciju ovog zahtjevnog poduhvata inženjeri iz Srbije dobili su priznanje svojih kolega iz CERN-a.
Saradnjom “Lole” i “Krio-opreme” napravljena su dva velika čelična točka prečnika osam metara i težine 100 tona koji su ugrađeni u detektorski sistem.
Iz Srbije je potekao i sistem za kontrolu temperature koji su napravili istraživači iz “Vinče”, pod rukovodstvom profesora Adžića.
Akcelerator u CERN-u je odličan primjer uspješnog povezivanja osnovnih istraživanja i privrede, jer je tokom izgradnje došlo do razvoja mnogih novih tehnologija.
Između ostalog, internet koji se danas koristi svuda u svijetu razvijen je šezdesetih godina zbog potrebe velikog broja istraživača u CERN-u da se povežu u jednu mrežu radi lakše komunikacije.
Đelić je sa istraživačima i inženjerima razgovarao o daljem učešću srpskih naučnika u CERN-u i o tome kako se njihova iskustva stečena u toku rada na ovom projektu mogu primjeniti u Srbiji, navedeno je u saopštenju.
