NJUJORK, Na njujorškom Volstritu u toku su najveće promjene od vremena Velike privrede krize, početkom tridesetih godina minulog veka, ocijenili su juče tržišni analitičari u Njujorku.
Istorijske promjene i kraj ere velikih nezavisnih investicionih banaka, koje su predstavljale samo jezgro poslovanja na najvećem svjetskom tržištu akcija, posljedica su krize na američkom i svetskim finansijskim tržištima, ukazuje se u izveštajima vodećih svjetskih novinskih agencija.
Uprava federalnih rezervi SAD (Fed) je noćas, naime, saopštila da je Savjet guvernera te emisione banke odobrio “Goldman Saksu” i “Morgan Stenliju”, dvema posljednjim bankama iz nekadašnje moćne petorke investicionih banaka na Volstritu, da promjene svoje dosadašnje pravno ustrojstvo i postanu “obične” komercijalne finansijske institucije, tačnije bankarski holdinzi.
Takva akcija Fed – a omogućiće, prema ocijeni tržišnih eksperata, da dvije posrnule investicione banke dobiju odgovarajući novi manevarski prostor, u uslovima globalne finansijske krize.
Obje do sada najveće investicione banke će od juče podljegati kontroli, pravilima poslovanja i normama za obezbeđenje kapitala isto kao i ostale komercijalne bankarske organizacije u SAD.
Promjena strukture “Goldman Saksa” i “Morgan Stenlija” znači da će ubuduće biti pod direktom kontrolom Fed-a koji u SAD reguliše poslovanje svih holding institucija.
Banke “Goldman saks” i “Morgan stenli” su, inače, do sad bile pod direktnom kontrolom američke savezne Komisije za hartije od vrijednosti (SEC).
Radi se o velikoj promjeni u odnosu na dosadašnje poslovanje u kome su, praktično u svim oblastima, obje banke imale “odriješene ruke” i mogle su da ulaze i u rizične poslove, što ih je i dovelo do sadašnje krize koja više ne ugrožava samo njihov biznis, već i cjeli američki ekonomski sistem, ali i svjetsku privredu u cjelini.
Dalje poslovanje “Goldman Saks” i “Morgan Stenli” je tokom minule sedmice postalo krajnje problematično i iz raznih izvora su stizale najave da se obje banke mogu suočiti sa potpunim finansijskim kolapsom.
Analitičari su se, pri tome, najviše pribojavali za “Morgan Stenli”, nakon pada akcija te banke na Vol stritu, samo u toku prošle sedmice, za 42 odsto.
Rukovodstvo “Morgan stenlija” je, inače, slamku spasa vidjelo u fuziji sa bankom “Vahovija”, nastojeći da tim objedinjavanjem povrati povjerenje investitora.
Akcije “Morgan stenlija” i “Goldman saksa” su, međutim, zahvaljujući planiranom mega kreditu američke vlade za zaštitu cjelokupnog bankarskog sistema zemlje (u iznosu od 700 milijardi dolara), ipak potkraj prošle i početkom ove sedmice krenule naviše, uostalom kao i većine drugih banaka i finansijskih institucija u SAD.
Jezgro njujorškog “Volstrita” još ljetos je, kako podsjeća Blumberg, predstavljalo pet najmoćnijih investicionih banaka, među kojima su, osim “Goldman Saksa” i “Morgan Stenlija” bili i “Ber Sterns”, “Liman Braders” i “Meril Linč”.
Od pet navedenih najvećih investicionih banaka najgora sudbina je, u svakom slučaju, zadesila “Liman Braders”, čija imovina se rasprodaje, pri čemu je glavne filijale preuzela britanska banka “Berkliz” nakon što je banka prošlog ponedeljka zatražila sudsku zaštitu od povjerilaca.
“Ber Sterns” je u martu preuzela finansijska institucija “Dži Pi Morgan”, dok je dugovima preopterećeni “Meril Linč” kupila najveća američka banka – “Benk of Amerika”.
