BEOGRAD/MOSKVA, Saradnik ruskog Instituta za balkanistiku Petar Iskenderov ocijenio je da EU insistira na uništavanju zone slobodne trgovine Srbije sa Rusijom i da taj pritisak direktno ugrožava ekonomske interese Beograda.
Iskenderov je u tekstu za sajt ruskog Fonda strateške kulture podsjetio na rezultate slobodne trgovine Srbije i Rusije od 2000. godine, kada je zaključen taj sporazum, i ocijenio da sad srpsko rukovodstvo treba da odluči da li je spremno da zanemari to što je dostignuto i ustupi pred ucjenama Brisela.
On je naveo da, nakon što je Beograd faktički ispunio sve uslove, koji se tiču zloglasne “normalizacije” odnosa sa Prištinom, Evropska komisija je ultimativno zatražila od srpskih vlasti da otkažu jedan od najvažnijih trgovinsko-ekonomskih sporazuma sa Rusijom – Sporazum o zoni slobodne trgovine, koji važi od 2000. godine.
“Ako je pitanje pridruživanja Srbije antiruskim sankcijama u nadležnosti Beograda i Brisel u datom pitanju može samo da apeluje na solidarnost sa EU, dotle su po pitanju zone slobodne trgovine sa Rusijom mogućnosti srpskih vlasti za politički manevar ograničene”, naveo je Iskenderov.
Pitanje je potpuno jasno, kaže on, koje tržište bolje odgovara Srbiji kako u ekonomskom, tako i u političkom smislu?
Prema sporazumu o slobodnoj trgovini, podsjeća Iskenderov, oko 99 odsto robe, koja je u robnom prometu dvije zemlje, oslobođena je plaćanja carina, a kao rezultat toga već je 2013. godine obim trgovine Rusije i Srbije premašio tri milijarde dolara, što je povećanje za 11,6 odsto u odnosu na 2012. godinu.
Ruski izvoz u Srbiju, gdje prednjači izvoz nafte, gasa i aluminijuma, iznosio je oko dvije milijarde dolara, a izvoz Srbije oko jednu milijardu dolara, uglavnom građevinski materijali, odjeća, voće, lijekovi.
U strukturi srpskog izvoza, Rusija zauzima četvrto mjesto u svijetu, a u strukturi uvoza treće i jedini je izvoznik prirodnog gasa u Srbiju.
Taj sporazum je, navodi Iskenderov, doprinio i povećanju ruskih investicija, tako je od 2002. godine Rusija investirala u Srbiju oko tri milijarde dolara, a u bliskoj budućnosti, za nekoliko godina, to može dostići i deset milijardi dolara.
Konkretno, riječ je o efektivnom prisustvu ruskih kompanija u cijelom lancu prerade i realizacije naftnih proizvoda.
Iskenderov podsjeća da ruskom “Lukoilu” pripada 79,5 odsto akcija kompanije Beopetrol, drugog po veličini vlasnika benzinskih stanica u Srbiji.
“Energetski resursi čine 83,5 odsto uvoza Srbije iz Rusije. Osim toga, 2013. godine je potpisan sporazum o ruskom kreditu za modernizaciju srpskih željeznica u visini od 800 miliona dolara”, napominje on i dodaje da se realizacijom tog projekta ukupne vrijednosti od 941 milion dolara bavi ruska kompanija “RŽD internešnel”.
Strane su se 2014. godine dogovorile o isporuci Srbiji vozova “Metrovagonmaša”, a vrijednost ugovora je još sto miliona dolara.
Ruske kompanije, podsjeća on, investiraju i u turizam, bankarstvo, mašinogradnju, objenu metalurgiju, hemijsku industriju Srbije, među kojima u srpska preduzeća “Jastrebac” u Nišu, “Fabrika bakarnih cijevi” u Majdanpeku, hidroelektrana “Đerdap jedan”.
“Posljednjih sedmica strane su pristupile dogovaranju još jednog zajedničkog projekta u oblasti autoindustrije, odnosno ruska `Grupa GAZ` je najavila razvoj izvoznog programa i namjeru `dosta agresivnog napada na konkurente novim proizvodima`”, dodao je Iskenderov.
On podsjeća na izjavu predsjednika te grupe Vadima Sorokina da ova grupa već u Turskoj razvija svoju mrežu, kao i da vrše istraživanja tržišta u Srbiji, gdje će širiti liniju svojih automobila. Srna
