SARAJEVO, BANJALUKA – I pored toga što se vrlo često može čuti da su institucije BiH pretrpane brojem zaposlenih, sudeći po sistematizaciji koju su uradile – na nivou BiH nedostaju hiljade radnika.
Gotovo da nema institucije koja ima manji broj zaposlenih od sistematizovanih radnih mjesta, a neke od njih koje smo kontaktirali uglas govore da im nedostaje radnika, te da se javna uprava, umjesto digitalizuje, sve više birokratizuje, kao i da po nekoliko ljudi treba da piše samo kvartalne, polugodišnje i godišnje planove i izvještaje, koje po pravilu niko i ne čita.
Neven Akšamija, direktor Agencije za državnu službu BiH, kaže za “Nezavisne” da je tačno da su pojedini zahtjevi koji se stavljaju pred javnu upravu u smislu planova i izvještavanja pomalo besmisleni, prekomplikovani i traže previše ljudi, ali da generalno u javnoj upravi fali radnika. On kaže da je i Evropska komisija donijela zaključak da se sve agencije pojačaju, te da je u Agenciji za državnu službu sistematizovano 36 radnih mjesta, a da su zaposlena 24 radnika.
“Reforma u smislu smanjenja je amaterska priča neukih i nestručnih ljudi. Tu priču pričaju ekonomisti koji pojma nemaju o javnoj upravi i oni vide samo brojeve. Priču o javnoj upravi mogu pričati samo eksperti, i iz njihovog ugla – ljudi fali. Na entitetskom nivou situacija je, čini mi se, još i gora”, rekao je Akšamija, dodajući da postoje i slučajevi gdje je sistematizacija previsoko postavljena i da u pojedinim institucijama ne treba insistirati na punoj zaposlenosti.
Primjera radi, u Direkciji za civilno vazduhoplovstvo od 79 sistematizovanih radnih mjesta rade 54 radnika, dok je u Upravi za indirektno oporezivanje (UIO) BiH od sistematizovanih 2.879 izvršilaca, zaposleno 2.458 radnika. Slično je i u Agenciji za identifikaciona dokumenta, evidenciju i razmjenu podataka (IDEEA), u kojoj su trenutno, od 238 sistematizovanih radnih mjesta, zaposlene 164 osobe, dok je u Državnoj regulatornoj agenciji za radijacijsku i nuklearnu sigurnost zaposleno 19 radnika, a prema sistematizaciji treba da bude 34 zaposlenih. U Institutu za standardizaciju fali 12 izvršilaca s obzirom na to da je trenutno zaposleno 40 radnika, a sistematizovana su 52 radna mjesta.
“Potrebna nam je efikasna, a ne glomazna administracija. Na svim nivoima, uključujući i bh. nivo, treba ići u digitalizaciju koja može dovesti do smanjenja broja ljudi, a što je trend i u razvijenim zemljama u svijetu. Bosna i Hercegovina je, nažalost, uvijek kontra, a posebna priča je složen politički sistem, gdje se radna mjesta raspoređuju po političkim kvotama”, rekao je za “Nezavisne” Rade Šegrt, urednik portala Udruženja ekonomista SWOT.
Ono što je zanimljivo jeste da i iz svijeta, kada je u pitanju administracija, u BiH stižu različiti prijedlozi s obzirom na to da s jedne strane MMF svoje aranžmane na određeni način uslovljava smanjenjem broja zaposlenih, dok s druge strane Evropska unija insistira na jačanju kapaciteta.
“Ko će pregovarati s EU, hoće li univerzitetski profesori, NVO aktivisti ili državni službenici? Ljudi fali, kojih profila i u kojem obimu o tome se može razgovarati, ali je činjenica da ih treba”, zaključio je Akšamija.