ZAGREB, Maslinovo ulje iz evropskih zemalja dvostruko je jeftinije od hrvatskog, zbog čega su hrvatski maslinari na gubitku.
Visoka kvaliteta, ali i visoka cijena -to je najbolji opis hrvatskog maslinovog ulja.
U vrijeme krize, sve manje građana Hrvatske novac izdvaja za kvalitetne domaće namirnice, posebno nakon što su na police supermarketa došle one mnogo jeftinije, iz evropskih zemalja.
Dvostruko skuplje od evropskog
Najbolje to osjete maslinari, kojima se zbog troškova proizvodnje ne isplati prodavati ulje za manje od deset evra, dok ono špansko košta i dvostruko manje.
Nedovoljna proizvodnja
Najveći problemi su proizvođači koji u prosjeku imaju tek stotinjak stabala, te loše organizovana prodaja koja se uglavnom događa na kućnom pragu.
Hrvatska i ima oko četiri i po miliona stabala maslina, na godinu se proizvede oko pet hiljada tona ulja, što nije dovoljno ni za domaću potrošnju.
Tako je lani izvezeno samo 160 tona ulja vrijednog milion i po evra, a uvezeno ga je gotovo 12 puta više.
Od ulaska u Evropsku uniju, kažu maslinari, zasad imaju više štete nego koristi.
Ivo Lučić iz Hvara ima 658 stabala koja na godinu daju oko dvije tone ulja.
Poznaje svaku maslinu, jer ih ubire sam s porodicom i pokojim prijateljem.
Kad bi platio radnike, kaže, ne bi imao računicu. Pogotovo sada, nakon otvaranja granica, kad je evropsko maslinovo ulje preplavilo hrvatsko tržište. Litra uvoznog košta oko 4 evra, a hrvatskog ulja oko 10.
“Mi možemo proizvoditi kvalitetu, ali mi ne možemo podnijeti cijenu koju postavlja sada ili Evropska unija ili tržište. Kad bi to sve sabrao, meni bi trebala jedna tona ulja da pokrijem troškove. Bez rada”, kaže Ivo Lučić..
“U Evropskoj uniji proizvodi se više od 70 odsto ukupne količine maslinovog ulja na svijetu – ponajprije zahvaljujući Španiji, Grčkoj i Italiji. U takvoj konkurenciji, hrvatski maslinari teško pronalaze put do evropskih, ali i hrvatskih stolova”, izvještava Kos.
Velika prepreka je i kriza, kažu u jednoj hvarskoj uljari. Ekstra djevičanska kvaliteta kojom se hvale, prosječnom kupcu – malo vrijedi.
Ulazak u Evropsku uniju za maslinare je bio dvosjekli mač. Problem je, dakle, još lakši uvoz ulja, a prednost fondovi koji će u budućnosti poticati udruživanje proizvođača i ekološku proizvodnju. Pomoć države kroz poticaje se nastavlja.
“Danas, znači nakon ulaska Hrvatske u Evropsku uniju, maslinarstvo se potiče kroz direktne podrške, odnosno podrške po hektaru i one iznose oko 30 miliona kuna godišnje”, kaže Miroslav Kuskunović, portparol hrvatskog Ministarstva poljoprivrede Hrvatske.
Maslinari kažu, tih, oko četiri miliona evra dijeli se krivo – ne po količini proizvedenog ulja, već po hektaru, što se nerijetko zloupotrebljava sadnjom maslinika koji se potom ne održavaju.
Ipak, najveća prepreka su im, kažu navike domaćih potrošača. Dok, prosječan Grk na godinu potroši 20 litara maslinovog ulja, stanovnik Hrvatske kupi i potroši – tek dvije.
Al Jazeera