SARAJEVO, Centralna banka Bosne i Hercegovine (CBBiH) svim građanima i komercijalnim bankama čestita 31. oktobar – Svjetski dan štednje, koji stanovništvo BiH i ove godine obilježava s najvećim do sada zabilježenim iznosom štednih uloga. Tako građani BiH u bankama štede ukupno 11,83 milijarde KM.
Prema podacima CBBiH, na kraju septembra 2018. godine ukupni depoziti stanovništva kod komercijalnih banaka u BiH iznosili su 11,83 milijardi KM, što je najveći zabilježeni nivo. Depoziti stanovništva imaju daleko najveće učešće u ukupnim depozitima kod komercijalnih banaka, od 55,4 posto, pa stoga predstavljaju važnu osnovu finansiranja i funkcioniranja banaka.
Ako posmatramo depozite stanovništva po ročnoj strukturi, oročeni i štedni depoziti u septembru 2018. iznose 5,45 milijardi KM ili 46,1 posto ukupnih depozita stanovništva, od toga kratkoročni depoziti čine 500 miliona KM, a dugoročni 4,95 milijardi KM. Transakcioni računi i depoziti po viđenju čine 6,38 milijardi KM ili 53,9 posto ukupnih depozita stanovništva.
U pogledu valutne strukture, depoziti stanovništva u domaćoj valuti iznose 5,54 milijardi KM što čini 46,8 posto učešća, što je značajno više nego prije 5 godina kada je udio depozita u domaćoj valuti bio 38 posto. Depoziti u eurima iznose 5,70 milijardi KM ili 48,2 posto, a depoziti u ostalim stranim valutama 591 milion KM ili 5 posto.
Stanovništvo u BiH kontinuirano povećava depozite, pa su tako u poređenju sa stanjem na kraju septembra prošle godine porasli za čak 808,9 miliona KM ili 7,8 posto. Međutim, postoje značajne razlike u tempu rasta zavisno od tipa depozita. Najbrže rastu transakcijski depoziti, koji su porasli za 18,0 posto (odnosno 489 miliona KM), zatim depoziti po viđenju koji bilježe porast od 14,4 posto (odnosno 311 miliona KM). Oročeni i štedni depoziti, a koji odražavaju štednju, neznatno rastu i na godišnjem nivou su imali porast od 0,3 posto (18 miliona KM).
Na usporeni rast oročenih i štednih depozita stanovništva utiče i kontinuiran pad kamatnih stopa tokom posljednjih godina. Kamatne stope na oročene depozite stanovništva u euro valuti bilježe kontinuiran pad tokom posljednjih pet godina, sa manjim oscilacijama. Tako su za oročene depozite stanovništva u eurima sa dogovorenim dospijećem od 1 godine do 2 godine smanjene sa 3,279%, koliko je bila prosječna stopa za 2013. godinu, do 1,188 posto u prvih devet mjeseci 2018. godine. Istovremeno su za oročene depozite sa dogovorenim dospijećem preko 2 godine bile na nešto višem nivou, ali sa istim trendom smanjivanja od 3,945 posto u 2013. godini do 1,462 posto u prvih devet mjeseci 2018. godine. Za isti posmatrani period, kamatne stope na oročene i štedne depozite stanovništva u KM sa dogovorenim dospijećem od 1 godine do 2 godine su se smanjivale od 3,262 posto na 1,276 posto, a za oročenje preko 2 godine u rasponu od 3,661 posto do 1,371 posto.
Stabilan domaći bankarski sektor, uz pouzdan sistem za osiguranje depozita, pruža garanciju stanovništvu da svoja finansijska sredstva drži na računima u bankama, a putem kojih obavljaju tekuće transakcije ili štede za kasnije periode. Na osnovu tog povjerenja i povjerenih sredstava stanovništva, banke su u mogućnosti da finansiraju i doprinose efikasnijem funkcioniranju i rastu ekonomije, te da pomognu u reduciranju neformalne transakcije.
