BANJALUKA, Govedarska farma „Farmland“ iz Nove Topole traži od Investiciono-razvojne banke RS zajam od 15 miliona KM sa kamatom od samo četiri odsto, a kako bi mogla da vrati kredit Hypo banci Banjaluka. Farmland namjerava uzeti zajam od RS na period od 10 godina sa grejs periodom od čak tri godine, saznaje portal CAPITAL.
Farmland godinama uživa privilegovan položaj u Republici Srpskoj. Dobila je milionske podsticaje i desetine miliona povoljnih državnih kredita od IRB dok istovremeno ne plaća koncesiju za poljoprivredno zemljište, ne plaćaju poreze i obaveze po osnovu emitovanih obveznica koje je država od njih kupovala. (http://www.capital.ba/%E2%80%9Cfarmaland%E2%80%9D-dobio-112-miliona-km-podsticaja-a-drzavi-duguje-22-miliona-km-poreza/ )
Upravni odbor Farmlanda je predložio Skupštini akcionara da na sjednici zakazanoj za 24. septembar da saglasnost na upis hipoteke nad nekretninama farme, kao garanciju za dobijanje novog zajma od 15 miliona KM, a u korist Fonda za razvoj i zapošljavanje RS i Garantnog fonda RS.
U objašnjenju UO navodi se da su ove nekretnine već založene u korist Hypo banke, što očito neće biti prepreka IRB da odobri zajam.
Za vraćanje zajma Farmlanda uz hipoteku, garantovao bi Garantni fond RS u iznosu od 1,5 miliona KM.
Kako?!
Nejasno je da Farmland traži znatno više novca nego što je Vlada Republike Srpske odobrila na sjednici, 18. jula ove godine. Po toj odluci Poljoprivrednom gazdinstvu “Farmland ” je odobreno podnošenje zahtjeva za zajam od IRB-a u iznosu od 11.447.472 KM.
Sredstva će dobiti iz Zajmova za poljoprivredu i prerađivačku industriju. Šokantno da RS kreditira poreskog dužnika da bi on joj vratio dug.
Da bi ovo bilo moguće, Vlada je prethodno izmijenila Pravila plasmana po kreditnim linijama i zajmovima (Službeni glasnik RS br. 54 od 27. juna 2013. godine). Članom 7. Pravilnika precizirano je da “IRB RS ograničava minimalan i maksimalan iznos kredita o okviru kreditnih linija i zajmova prema namjeni”.
Istim članom je precizirano da je maksimalan iznos kredita po svim kreditnim linijama 5.000.000 KM. To znači da Farmland ne bi mogao dobiti 15 miliona KM, međutim, Vlada je odmah, u istom Pravilniku, napravila i izuzetke od ograničenja, i sebi dala za ekskluzivno pravo da odlučuje ko će to biti.
U Pravilniku postoji i član 19., koji omogućava da Vlada određenim firmama odobri i znatno veća kreditna sredstva. Član 19. glasi:
Ukupan iznos sredstava plasiranih po korisniku iz izvora IRB RS na dan podnošenja zahtjeva za kredit finansijskom posredniku, odnosno IRB RS za zajam ne može biti veći od najvišeg iznosa po kreditnoj liniji i zajmu prema namjeni, propisanom članom 7. ovih pravila, osim za pravna lica koja odredi Vlada RS posebnom odlukom.
Nema podataka – para ima
Vlada očito podržava firme u čije poslovanje nema uvida. Farmland ne objavljuje redovno svoje finansijske i revizorske izvještaje. Na Banjalučkoj berzi poslednji je revizorski izvještaj je za 2011. godinu. Iz Izvještaja je vidljivo da ukupne obaveze Farmlanda premašuju 28 miliona KM.
Bivša Direkcije za robne rezerve RS sklopila je sporazum “Farmlandom”, vrijedan 10 miliona KM, po kojem je ova farma trebala dobiti 1.000 junica (dobili 500). Posao sa Farmlandom je sklopljen bez raspisivanja tendera, zbog čega su negodovali predstavnici 11 hiljada farmera iz RS. Nije jasno zbog čega Vlada nije dala priliku i drugim farmerima da u konkurentskoj utakmici pokušaju sklopiti ovako povoljan posao sa državom.
Poreska uprava RS je prethodnih godina često blokirala račun Farmlanda zbog neplaćenih obaveza, ali je Vlada to brzo riješila, naređujući da se račun odblokira. (http://www.capital.ba/rs-nagraduje-neuredne-poreske-obveznike/ )
S druge strane Farmaland je bio vrlo dosljedan i uporan u konstatnom traženju novih povlastica od RS, koje su često imale neobjašnjivo veliko razumijevanje državnih organa i institucija.
Tražili su da se samo zbog njih prekrši Pravilnik o podsticijama za razvoj poljoprivrede (http://www.capital.ba/farmaland-trazi-da-se-zbog-njih-prekrsi-pravilnik-o-podsticajima/ )
Samo od 2007. do 2011. godine „Farmland“ je dobio ukupno 11,2 miliona KM podsticaja.
Istovremeno, prema tim podacima (iz 2011. godine)„Farmaland“ je dugovao 2, 2 miliona KM za poreze i doprinose.
Prema podacima za Komisije za koncesije RS, “Farmland” obrađuje više od šest miliona kvadratnih metara najkvalitenije državne zemlje, ali za nju godinama unazad ne plaća koncesionu naknadu. Opravdanje je da nisu ušli u posjed, ali to nije bila prepreka da za to isto zemljište od Ministarstva poljoprivrede godinama redovno dobijaju podsticaje u novcu, te u regresiranom đubrivu i nafti koje se dodjeljuje po hektaru obradive površine.
Siniša Vukelić