NJUJORK, LONDON, Evro je na deviznoj berzi u Njujorku u noći između srijede i četvrtka premašio važnu granicu od 1,50 dolara, ali su juče ujutro pozicije američke valute, u početnoj trgovini na evropskom tržištu, bile nešto jače jer je rast kineske privrede u trećem kvartalu bio neznatno niži od očekivanog.
Analitičari kažu da bi rast vrijednosti evra iznad 1,50 dolara, što je najviši nivo u proteklih 14 mjeseci, trebalo da predstavlja crveno svjetlo za kreatore valutne politike u zemljama čija je valuta evro. Oni podsjećaju da su najviši funkcioneri evrozone ove sedmice u Vašingtonu zahtijevali od administracije američkog predsjednika Baraka Obame da se dosljedno drži verbalno proklamovane politike jakog dolara.
“Sadašnji nivo evra dovodi u pitanje ionako slabašan oporavak privreda 16 članica Evropske unije koje koriste jedinstvenu valutu, jer njihovim kompanijama poskupljuje izvoz”, ističe Hauard Arčer, šef ekonomista kompanije “IHS Global Insight” iz Londona.
Valutni investitor škotske kompanije “Standard Life” Ken Dikson ukazuje da je, u okolnostima koje sada vladaju u globalnoj ekonomiji, monetarna politika postala još važniji mehanizam za podsticanje privredne ekspanzije.
“Ukoliko se posmatra sadašnja monetarna politika, dobija se utisak da valutni trgovci favorizuju evro”, ističe on uz napomenu da je Uprava federalnih rezervi SAD (Fed) krajem prošle godine snizila svoju referentnu kamatu na minimalnih nula do 0,25 odsto, da bi podstakla rast američke privrede.
Bazna interesna stopa Evropske centralne banke (ECB) je takođe snižena, ali samo do jednoprocentnog nivoa, što je podstaklo rast ulaganja u sredstva izražena u evrima. Jačanju zajedničke novčane jedinice evrozone, koja je prema dolaru od februara ojačala za oko 18 odsto, doprinijela je i odluka Kine i mnogih drugih zemalja da dio svojih deviznih rezervi prevedu iz dolarskih u sredstva izražena u evrima.
Oštar pad vrijednosti dolara koji je zabilježen u najvećem dijelu ove godine, kažu analitičari, ipak, bi mogao da se zaustavi, ukoliko se potvrde očekivanja da će tempo oporavka američke privrede biti brži od ekonomskog uspona evrozone.
“Pozitivni ekonomski pokazatelji u SAD mogli bi na kraju da dovedu do uspona dolara”, ocjenjuje Mark Čandler, valutni analitičar američke kompanije “Brown Brothers Harriman”.
Valutni ekspert američkih banaka Bank of America i Merrill Lynch Stiven Person procjenjuje, međutim, da bi veliki investitori do početka iduće godine mogli da podijele vodeće novčane jednice u tri grupe, s tim što bi prvu oličavao australijski dolar, drugu američki dolar i funta sterlinga, a treću evro. Person procjenjuje da bi pozicije australijskog dolara mogle dodatno da ojačaju tokom naredne godine, prema američkom dolaru i funti sterlinga, ukoliko se produži krizno stanje u privredi SAD i Velike Britanije. Evro bi u takvoj situaciji, prema njegovom mišljenju, mogao takođe da profitira i dodatno ojača, jer bi se okoristio i većom spremnošću investitora na pojačan rizik u poslovanju. Vol Strit Žurnal