LONDON, Vrijednost likvidnih sredstava u evrozoni opala je, sredinom ove sedmice, do najnižeg nivoa od decembra 2011. godine, a eksperti ocjenjuju da je zbog toga ugrožena stabilnost bankarskog sistema u monetarnoj uniji sastavljenoj od 17 članica EU.
Ekonomista Torsten Bek iz Cash Business School i Tilburg university kaže da će Evropska centralna banka (ECB) početi, već kroz nekoliko dana, novu provjeru aktiva banaka “evrolenda” i time će preuzeti funkciju bankarskog nadzora u cijeloj evrozoni, a u okviru Jedinstvenog nadzornog mehanizma (ŠM).
Prema ocjeni stručnjaka, to znači da je stabilnost banaka evrozone, koja je “kupljena” krajem 2011. i početkom minule godine sa bilion (hiljadu milijardi) evra, ponovo “vrlo problematična”, što nagoni ECB da u što kraćem roku poradi na formiranju pravog bankarskog saveza u regionu sa jedinstvenom valutom – evrom.
Provjera aktiva banaka, uz razradu i prihvatanje sistema za rješavanje bankarskih kriza i garancija za depozite, trebalo bi na kraju da dovede i do stvaranja zajedničkog bankarskog sistema, ali taj posao za sada ide usporeno i “ni malo glatko”, prenosi portal Finmarket.
Prije oko godinu dana, kada se prvi put raspravljalo o potrebi stvaranja bankarskog sistema evrozone, izgledalo je da pravljenje tog mehanizma neće, u uslovima tekuće dužničke krize, biti previše teško.
Poslije određene stabilizacije situacije na finansijskim tržištima evrozone u prvom polugođu minule godine, pregovori o stvaranju bankarske unije otišli su, međutim, u drugi plan, a Bek je uvjeren da sada nastupa razdoblje u kome to pitanje opet mora dobiti prioritetan značaj.
Bek smatra da će, ukoliko se ne požuri sa formiranjem bankarskog saveza, finansijska situacija u evrozoni, a naročito zemljama tog regiona opterećnim dugovima poput Grčke, Španije, Portugala i nekih drugih, sigurno biti pogoršana.
Bek precizira da bi ta nova kriza mogla da se odvija tako što će dužnički problemi ugroženih zemalja podsticati bankarsku krizu, dok će loša situacija u bankama otežati reforme koje vlade već sprovode ili namjeravaju da ih obave.
Vlasti u evrozoni i mnogi eksperti kažu da su odlike krize u ugroženim zemljama evrozone specifične, ali da ih odlikuje i zajednička karakteristika koja se ogleda u tijesnoj vezi između vlada i bankarskog sektora.
U Irskoj je, naprimjer, ta veza bila uočena kada je ECB natjerala vladu te zemlje da preuzme sve dužničke obaveze nekoliko velikih problematičnih banaka, dok je u slučaju Grčke veza bila obrnuta: Bankama je odobreno dodatno kreditiranje, nakon obavljene restrukturizacije vladinih dugova.
Navedena veza je u svim zemaljama zahvaćenim krizom postajala sve očitija s jačanjem recesije, jer su istovremeno rasli budžetski manjkovi, a rizici zbog gomilanja državnih dugova se uvećvali.
Direktna posljedica takve situacije je bio pojačan pritisak na bilanse banaka koje su “baratale” vladinim hartijama od vrijednosti. Mnoge od ugroženih bankarskih organizacija su zbog toga morale da obave rekapitalizaciju, tražeći pritom pomoć od vlada koje su i same bile u dugovima.
Novi statistički podaci potvrđuju da su banke na periferiji evrozone u protekloj godini uvećale svoja ulaganja u vladine obveznice i ako se ta veza ne prekine postojeća kriza neće biti riješena, a dramatično će se pojačati i nestabilnost cijele monetarne unije, tvrde ekonomisti. Tanjug
