ISTOČNA U opštini Istočna Ilidža od kraja rata na vlasti je jedna partija, SDS. Načelnik Marinko Božović bori se za treći mandat u ovoj opštini u kojoj skoro ništa od obećanih infrastrukturnih projekata nije završeno. Pojedini urbaniji dijelovi opštine nemaju ni kanalizaciju. Vlada Republike Srpske ima maćehinski odnos prema ovoj opštini, gdje načelnik u potrazi za prihodima povećava porez na nepokretnosti. Taoci svega ovoga su građani Istočne Ilidže.
zmeđu opština Istočna Ilidža i Istočno Novo Sarajevo granica fizički nije vidljiva, ali u odnosu Vlade Republike Srpske prema ove dvije opštine, i te kako jeste. Dok Vlada novac svih građana rapoređuje opštini Istočno Novo Sarajevo finansirajući Studentski dom, Rektorat, osnovnu školu, pozorište i mnoge druge projekte, u Istočnoj Ilidži nikada nisu uplatili ni marku obećanog novca za izgradnju Gimnazije na ovoj opštini iako je još 2021. Opština Istočna Ilidža završila projektnu dokumentaciju i eksproprijaciju zemljišta. Ovakvim odnosom Vlada RS pokazuje da ni sva djeca u Istočnom Sarajevu nisu jednaka.
Poslovi za iste firme
No, vratimo se (ne)radu načelnik Marinka Božovića. Budžet od 17 miliona, koliko je iznosio ove godine, očigledno je nedovoljan da pokrije sva načelnikova obećanja. Pojedini urbaniji dijelovi Opštine nemaju čak ni kanalizaciju.
O izgradnji fekalnih kolektora portal SPIN Info je pisao još 2021. godine kada je firma “Radis” izvodila radove na dvije lokacije na području opštine Istočna Ilidža. Simptomatično je da su se jedinu javili na tender i dobili posao, iako su ponudili cijenu višu od procijenjene vrijednosti radova.
Osim toga, stručni nadzor nad izvođenjem radova vršili su sami sebi. Tender za izvođenje radova na izgradnji fekalne kanalizacije u naselju Vojkovići (Krupac) “RADIS” je dobio za 140.000 KM, a onaj u Kasindolu za nešto više od 100.000 KM. Načelnik Marinko Božović iako nema milionske tendere ima omiljene dobavljače.
Na ovoj opštini dobro sarađuje sa firmama “GP Put”, “Ilidža putevi”, “NPL Projekt”… Zanimljivo je i da ima veliki broj direktnih sporazuma za koje nije potrebno raspisivati javnu nabavku, po pravilu iste firme uvijek dobijaju iste poslove.
Pred izbore načelnik Božović krenuo je u funkcionersku kampanju. Da će praviti most preko rijeke Željeznice obećavao je još početkom 2021. godine. Kamen temeljac svečano su položili najviši zvaničnici opštine u avgustu iste godine uz obavezno prisustvo medija.
Završetak mosta “Plavi anđeli” najavljen je krajem iste godine. Ove godine, tik pred izbore, načelnik Božović ponovo najavljuje završetak radova oko mosta “Plavi anđeli”, ali i onog na Mladicama srušenog u poplavama 2021. godine. Most “Plavi anđeli” koji je radila firma “INŽINJERING” iz Jelaha građane je koštao preko 700.000 KM. Uz most se nadovezuje i kružni tok koji gradi pomenuta firma “Ilidža putevi” za 469.564 KM bez PDV-a. Rekonstrukciju mosta preko Kasindolske rijeke uništenog tokom poplave 2021. radi firma “GP Put”, a vrijednost radova je 182.985 KM, bez PDV-a. Opet, zvaničan početak radova najavljen je pred izbore.
U kampanji će Marinko Božović otvoriti i umjetničku galeriju čije opremanje je plaćeno firmi “MEGA PROJEKT” oko pola miliona maraka. Direktore ove firme je Miloš Gavrić, a “MEGA PROJEKT” od ranije dobro sarađuje sa opštinom Istočna Ilidža. Tako su dobili posao rekonstrukcije stare škole u Vojkovićima vrijednosti oko 74.000 KM, kao i dodatne radove na istom objektu, a “MEGA PROJEKAT” je radio i spomen- obilježje Veljine vrijednosti 300.000 KM.
Grade Nešići i investitori iz Srbije povezani sa SDS-om
Iako nemaju dovoljno opštinske zemlje koju bi prodavali investitorima kao susjedna Opština Istočno Novo Sarajevo, i na području Istočne Ilidže grade se stambeno- poslovni kompleksi, posebno u urbanijem dijelu- Dobrinji. Zanimljivo je da iako su zvanično “politički protivnici” firma aktuelnog ministra bezbjednosti Nenada Nešića i njegovog brata narodnog poslanika Predraga Nešića, “N- Trade” gradi u Istočnoj Ilidži. Na jednoj od najatraktivnijih lokacija gdje Nešići grade nikada nije postavljena građevinska tabla iako je to obaveza investitora. Šta se gradi, koji su rokovi i ko je investitor građani nisu mogli saznati. Na pomenutom mjestu često smo zaticali poslanika Nešića.
U Istočnoj Ilidži česte su bile i izmjene regulacionih planova. Jedan od investitora na čiji zahtjev je pokrenuta izmjena regulacionog plana Kula- Crkvice je vlasnik zemljišta odnosno firma “Projekat brdo” doo sa sjedištem u Istočnoj Ilidži.
Prema dostupnim podacima pomenuta firma od osnivanja posluje s gubitkom. U prošloj godini ova firma, koja u prosjeku ima jednog radnika, nije imala prihode, dok je gubitak iznosio 27 233 KM. Međutim, stvarni vlasnik zemljišta i firme je Privredno društvo za proizvodnju, trgovinu i usluge “EUROSALON REAL ESTATE” doo Beograd sa i te kako visokim prihodima.
Djelatnost firme je kupovina i prodaja nekretnina, a vlasnik i direktor firme EUROSALON je Branislav Stojaković iz Beograda koji je svojevremeno bio optužen u aferi “Aerodrom” u Srbiji kada je nadležno tužilaštvo podiglo optužnicu protiv ministarke za saobraćaj i telekomunikacije Marije Rašete Vukosavljević i 11 osoba zbog sumnje da su oštetili državu za više od 220 miliona dinara, a za sebe nezakonito pribavili više od 60 miliona dinara, pisali su mediji iz Srbije.
Optužnica je podignuta zbog malverzacija prilikom rekonstrukcije i opremanja aerodroma u Beogradu. Nakon godina odlaganja sud je na kraju oslobodio ministarku i saradnike zbog, kako je navedeno, nedostatka dokaza.
Zastupnik ove firme u Istočnoj Ilidži je Boris Luketa, predsjednik mladih Opštinskog odbora SDS Istočna ilidža i kandidat iste stranke na predstojećim lokalnim izborima. Luketa je i u upravljačkim organima Sportsko- rekreativnog centra Istočna Ilidža.
Da je riječ o firmi iz Srbije potvrdio je i načelnik opštine Istočna Ilidža Marinko Božović.
“Sa ponosom možemo da kažemo da nakon usvajanja izmjene ovog regulacionog plana Istočna Ilidža će dobiti još jednog investitora koji dolazi iz Srbije. U ovom momentu je još rano i nemamo dozvolu da licitiramo koji je to privredni subjekt. Mogu vam samo reći da će napraviti objekat od 30 000 metara kvadratnih, a njegova pretežna djelatnost je logistika i distribucija”, rekao je načelnik, a na pitanja o političkoj aktivnosti zastupnika firme odgovorio je da je riječ o fakultetski obrazovanom momku, koji je predstavnik ove firme, ali ne i vlasnik, stavljajući na teret opoziciji da su pitanjem o investitoru protiv izgradnje opštine Istočna Ilidža.
Da se nadležnim u opštini Istočna Ilidža žurilo da izmjene regulacione planove pokazuje i podatak da je izmjene i dopune regulacionog plana na jednom od lokaliteta Veljine zatražila firma koja je osnovana svega 18 dana prije nego što će zatražiti izmjenu plana, kao vlasnik zemljišta.
Riječ je o firmi ENERGY GREEN development, čija je djelatnost gradnja stambenih i nestambenih zgrada. Stvarni vlasnik firme je poznata građevinska firma, opet iz Srbije, ENERGOGROUP doo vlasnika Dejana Brankovića. Branković posjeduje više kompanija u Srbiji, ali i Hrvatskoj, a jedna od njih je i “DEVILLA” koja je, prema pisanju istraživačkog portala BIRN iz Srbije u martu ove godine učestvovala u nelegalno izgrađenoj pa ozakonjenoj vili na Dedinju.
Naime, nelegalno izgrađena luksuzna vila od 1.500 kvadrata na Dedinju, u vlasništvu je Adhama Abo Madalale, bliskog saradnika Mohameda Dahlana, koji je posredovao u poslovima Srbije i Emirata. Slično kao i u Istočnoj Ilidži “Devilla” je osnovana pet dana nakon što je Direkcija oglasila prodaju pomenutog objekta.
Sa novoosnovanom firmom zajedno će graditi i firma “Dom invest” doo Istočno Novo Sarajevo dobro poznati graditelj na susjednoj opštini, koji odlično sarađuje sa SNSD-om.
Novoosnovane javne ustanove godinama bez prostora za rad
Opština Istočna Ilidža zajedno sa Istočnim Novim Sarajevom osnivač je Doma zdravlja, a zajedničko im je i vodovodno preduzeće. Paradoks je da je zbog različitih političkih opcija Dom zdravlja Istočno Sarajevo u jednom periodu imao čak dva direktora. Vremenom su se odvojili od Istočnog Novog Sarajeva formiravši sopstveno komunalno preduzeće na teritoriji ove opštine, a 2021. osnovali su i Centar za kulturi i informisanje, Uslužni servis i Sportsko- rekreativni centar. Imenovani su stranački direktori. Jedan od njih, tadašnji kadar DNS-a Srđan Lazić svojevremeno je osuđivan za proizvodnju i promet droge. Sada je na listi SPS-a i opet podržava Božovića. Dugo su ove ustanove funkcionisale bez prostorija za rad.
Toplane ad Istočna Ilidža posebna su priča. Kako je SPIN info pisao prije dvije godine Osnivanje JKP “Toplane” Istočna Ilidža, čije je sjedište prema dostupnim informacijama tada bilo na istoj adresi kao i opština, poklapa se sa izgradnjom stambenih objekata na Bijelom Polju. Opština Istočna Ilidža uslovila je investitora da će dozvolu za građenje zgrada na pomenutoj lokaciji dobiti ukoliko napravi kotlovnice koje će naknadno biti predate novoformiranom preduzeću “Toplane” Istočna Ilidža. To potvrđuje i dopis generalnog manadžera firme “NPL Project” Bojana Tomića. U kupoprodajnom ugovoru koji su stanari potpisali jasno stoji da “dijelovi i uređaji koji služe zgradi kao cjelini predstavljaju zajedničko vlasništvo svih vlasnika posebnih dijelova zgrada”.
Vlasnik firme “NPL project” je Siniša Lubura. Zanimljivo je da je ova firma zajedno sa Božovićevim protivkandidatom ispred SNSD-a Miroslavom Vujičićem neposrednom pogodbom kupila zamljište na Jahorini o čemu je SPIN Info pisao.
Neispunjena obećanja
Kada je riječ o infrastrukturnim i kapitalnim projektima iz programa rada načelnika Istočne Ilidže Marinka Božovića, iz opozicije predvođene SNSD-om najviše mu zamjeraju to što nije izgrađen objekat za potrebe opštinske administracije s obzirom da opština Istočna Ilidža svake godine izdvaja oko 200.000 KM za plaćanje zakupa prostora KPZ Kula u čijim prostorijama se nalaze.
“Prioritet je zgrada opštine. Načelnik ništa nije uradio jedino što pred javnost stalno iznosi makete i idejne projekte”, kaže za SPIN Info šef Kluba odbornika SNSD-a u Skupštini Opštine Istočna Ilidža Vladimir Ćosović dodajući da nisu završeni ni Dom zdravlja, biciklistička staza, uređenje Kasindolske rijeke i ostalo. No, iako kritikuju načelnika Marinka svi odbornici opozicije su na funkcijama koje im je omogućio SNSD.
Obećanja o osnivanju vodovodnog preduzeća u Istočnoj Ilidži, Autobuske stanice te Ilidžanske kuće za promociju turističkih sadržaja i prodaju poljoprivrednih proizvoda sa područja ove opštine i brojna druga ostala su neipunjena.
Stopa poreza na nepokretnosti u Istočnoj Ilidži na zakonskom maksimumu od 0,20 odsto najveća je u Gradu Istočno Sarajevo, čak i do četiri puta veća u odnosu na ostale gradske opštine.
