BANJALUKA, Ukupna izdvajanja za podsticaje privredi u BiH zabilježila su prošle godine pad od čak 19,47 odsto, odnosno za oko 63 miliona maraka manje, što je gotovo za petinu manje budžetskih ulaganja svih nivoa vlasti u privredu nego godinu dana ranije, pokazalo je istraživanje Instituta za razvoj mladih KULT.
Naime, istraživanje je sprovedeno u okviru inicijative “Poslovni prostor BH”, i njime su obuhvaćeni podaci 133 institucije vlasti i više od 600 miliona KM izdvojenih sredstava za podsticaje privredi u BiH.
Pored toga, iz Instituta su kazali da u tom periodu nije došlo do značajnijeg smanjenja zbira ukupnih budžeta institucija koje su učestvovale u ovom istraživanju.
“Ukupno za podsticaje privredi, i bespovratnih i kreditnih sredstava, planirano je 390.892.989 KM u 2013, odnosno 330.040.331 KM u 2014. godini, dok su izvršeni podsticaji iznosili 325.606.866 KM u 2013, odnosno 262.237.336 maraka u 2014”, rekli su iz Instituta KULT i dodali da, pored evidentnih manjih izdvajanja u 2014, podaci pokazuju i veliki nesrazmjer planiranih i izvršenih sredstava.
Kako su naveli, rezultati ovog istraživanja biće korišteni kao jedan od izvora za izradu analize stanja u oblasti raspodjele budžetskih podsticaja perspektivnim granama privrede u BiH. Prema njihovim riječima, analiza stanja, uz identifikovane perspektivne grane privrede, služiće kao platforma za kreiranje preciznih smjernica za unapređenje procesa za sve institucije koje finansijski podstiču i stimulišu razvoj privrede.
Podsjetili su da je krajem aprila ove godine upitnik o ovom istraživanju dostavljen na adrese oko 260 institucija vlasti u BiH: svim opštinama u BiH, kantonalnim, entitetskim i državnim ministarstvima koji u svom djelokrugu imaju privredu, službama za zapošljavanje, razvojnim bankama, pojedinim agencijama i drugima, te da je više od 50 odsto institucija dostavilo odgovor.
Inače, inicijativa “Poslovni prostor BH” sprovodi se u okviru Projekta održivosti civilnog društva u BiH (CSSP), koji realizuju Centri civilnih inicijativa (CCI) i Centar za promociju civilnog društva (CPCD), a koji je podržan od Američke agencije za međunarodni razvoj.
Muris Čičić, profesor Ekonomskog fakulteta u Sarajevu, rekao je da je, generalno gledajući, uvijek nedovoljna budžetska podrška privredi u BiH. Međutim, on je naveo da razvijene države svoju privredu pomažu na druge načine, poput obezbjeđenja boljih uslova poslovanja, a ne samo kroz novčane podsticaje.
Prema njegovim riječima, u ranijem periodu smo svjedoci da se ta sredstva dodjeljuju prema partijskim raspoloženjima, pa tako samo određene firme mogu dobijati ta sredstva. Dodao je i da je ranije bilo priče o donošenju zakona koji bi regulisao ovu oblast.
I dok se u BiH bilježi pad budžetskih podsticaja privredi, u zemljama okruženja je obrnuta situacija. Tako su samo kompanije iz sastava koncerna “Agrokor” u Hrvatskoj dobile u 2014. godini najveće državne podsticaje od svih subjekata koji imaju pravo na ovu vrstu podrške u Hrvatskoj, i to u iznosu od 125 miliona kuna (16,55 miliona evra). Prema podacima Agencije za plaćanja u poljoprivredi, na listi najvećih korisnika poljoprivrednih podsticaja u Hrvatskoj dominiraju “Agrokorove” kompanije, koje su prošle godine iz državnog budžeta i fondova EU dobile 23 miliona kuna više nego 2013. godine. Nezavisne novine
