SARAJEVO, BANJALUKA – Za razliku od zemalja regiona, koje bilježe rast izvoza i do 15 odsto, Bosna i Hercegovina, uz Crnu Goru, jedina je koja je u prva četiri mjeseca izvezla manje robe nego u istom periodu prošle godine.
Prema zvaničnim podacima, koji se mogu naći na stranicama statističkih zavoda zemalja regiona, najveći rast izvoza imala je Sjeverna Makedonija, koja je izvezla robe u vrijednosti 2,074 milijarde evra, što je rast u odnosu na prva četiri mjeseca 2018. za čak 15,9 odsto, a odmah iza nje je Slovenija, koja je izvezla 11,04 milijarde evra i zabilježila rast u odnosu na prošlu godinu za deset odsto.
Kada je riječ o bližem okruženju, iako pogođena uvođenjem carina sa Kosova, Srbija je u prva četiri mjeseca ove godine izvezla 4,09 milijardi evra i zabilježila rast od 6,9 odsto, dok je Hrvatska izvezla 4,8 milijardi evra, što je u odnosu na prvi kvartal prošle godine rast za čak 7,7 odsto.
Ako zanemarimo Crnu Goru, koja je izvezla svega 125,2 miliona evra robe i zabilježila pad od 3,3 odsto u odnosu na januar-april 2018. godine, Bosna i Hercegovina u regionu po pitanju izvoza najlošije stoji s obzirom na to da je u prva četiri mjeseca izvezla 1,91 milijardu evra robe i u odnosu na prošlu godinu zabilježila pad za 1,1 odsto, što, kako ističu stručnjaci, možemo “zahvaliti” carinama koje je uvelo Kosovo, iako to nije opravdanje s obzirom na to da je i Srbija daleko više pogođena takvim potezom, ali je ipak uspjela naći način da robu plasira na druga tržišta i poveća izvoz.
“Potpunu sliku bi tek dali podaci o strukturi izvoza jer bi mogli pojasniti u kojim sektorima je došlo do najvećeg pada. BiH inače ima izrazito nepovoljnu strukturu izvoza, što je čini posebno osjetljivom na bilo kakve poremećaje. Iako je Srbija pogođena drastičnim smanjenjem izvoza na područje Kosova kao i BiH, oni ipak ostvaruju određeni izvoz i sada, a naš je praktično obustavljen. Ali, što je mnogo važnije, Srbija je mnogo manje zavisna o tom tržištu i ima veći broj alternativa”, rekao je za “Nezavisne” Igor Gavran, ekonomski analitičar.
On kaže da je razlika u odnosu na Sloveniju i Hrvatsku još drastičnija s obzirom na to da su ove zemlje u Evropskoj uniji i imaju povlašten pristup mnogim tržištima svijeta, gdje BiH ne može pristupiti.
Stručnjaci naglašavaju i to da, za razliku od BiH, zemlje regiona, osim Crne Gore, imaju i daleko širi raspon izvozno konkurentnih proizvoda koji su traženi u Evropi i svijetu, te da daleko lakše nadoknađuju gubitak tržišta ili poremećaje koji se javljaju u trgovanju sa svijetom.
Hrvatska
Izvoz – 4,8 milijardi Rast – 7,7%
Srbija
Izvoz – 4,09 milijardi evra Rast – 6,9%
Slovenija
Izvoz – 11,04 milijarde evra Rast – 10%
Sjeverna Makedonija
Izvoz – 2,074 milijarde evra Rast – 15,9 %
Crna Gora
Izvoz – 125,2 miliona evra Pad – 3,3%
BiH
Izvoz – 1,91 milijarda evra Pad – 1,1%
