NJUJORK, Petrohemijski giganti “Britiš Petroleum”, “Ekson mobajl” i “Konokofilips” su pokrenuli pregovore o projektu izvoza gasa iz Aljaske u Aziju, čiju vrijednost ocjenjuju na rekordnih 40-50 milijardi dolara, piše “Fajnenšel Tajms” pozivajući se na izvore bliske pregovorima.
Kompanije i državne institucije računaju da se iduće nedjelje dogovore oko nalazišta Point Tomson na sjeveru Aljaske, sa rezervama od 226 milijardi kubnih metara gasa. Izgradnja gasovoda je ključni uslov za početak razrade nalazišta, s obzirom na to da na Aljasci ne postoje sistemi za transport tog energenta.
Guverner Aljaske Šon Parnel optimistično ocjenjuje perspektive projekta, koji bi mogao budžetu te savezne američke države da donese oko 400 milijardi dolara. On je predložio kompanijama da izgrade manji gasovod do južne obale Aljaske, gdje bi se izgradio terminal za tečni gas koji bi se izvozio u Kinu i druge azijske zemlje.
Američki zvaničnici optužuju BP, Eksonmobil, KonokoFilips i Ševron, koje posjeduju pravo na eksploataciju Point Tomson od 1977. godine da odugovlače sa početkom eksploatacije i prijete im oduzimanjem licenci. Kompanije, međutim, ne mogu da započnu radove zbog teških uslova eksploatacije (gas je pod visokim pritiskom) i udaljenosti nalazišta.
U slučaju da se naftaši dogovore sa vlastima, sporazum bi mogao da ubrza komercijalnu procjenu projekta gasovoda. Parnel je izjavio da sa “opreznim optimizmom” ocjenjuje mogućnost razrade nalazišta.
Planovi SAD na izvozu gasa u Aziju, medutim, mogu da naiđu na ozbiljnu konkurenciju Rusije. Krajem juna prošle godine izvršni direktor “Gasproma” Aleksej Miler je rekao da je ruski gasni koncern apsolutno spreman za početak izgradnje gasovoda do Kine.
Rusija i Kina su potpisali pravno obavezujući dokument o osnovnim uslovima izvoza gasa 2010. godine, koji predviđa zapadnu i istočnu varijantu: u prvoj bi se koristili resursi zapadnog Sibira, a u drugoj istočnog Sibira, Dalekog istoka i sahalinskih nalazišta.
Predviđeni kapacitet ova dva koridora je 68 milijardi kubnih metara gasa godišnje, od čega bi se 30 milijardi kubika transportovalo zapadnom maršrutom, ali dvije zemlje za sada nisu uspjele da se dogovore oko cijene, prenijela je agencija RIA Novosti.
Eksperti ističu da izgradnja gasovoda iz Aljaske ne može da ugrozi “Gasrpomove” planove. Izvoz tečnog gasa iz Aljaske je povezan sa brojnim problemima, tako da je izgradnja gasovoda malo vjerovatna. Očigledan minus su teški prirodni uslovi i velika udaljenost od potrošača.
Za izgradnju velike fabrike tečnog gasa potrebne su dodatne investicije u istraživanje i ekploataciju, dok će visoki troškovi proizvodnje u maloj fabrici podići finalnu cijenu tečnog gasa. Zbog toga je u februaru prošle godine zatvorena fabrika “Kenai LNG” na Aljasci, podsjećaju analitičari.
Razmatranje projekta na Aljasci prije je pokušaj kompanija da zadrže nalazište Point Tomson, a ne realna namjera da se poveća izvoz tečnog gasa. Čak i u slučaju da se realizuje izgradnja gasovoda, gas sa Aljaske će najvjerovatnije da se izvozi u Japan. Tanjug