SARAJEVO – Od 12. oktobra ove godine na granicama Šengenske zone počela je primjena novog Entry/Exit sistema (EES), koji će se odnositi na sve putnike koji u Šengen ulaze iz zemalja koje nisu članice ove zone, među kojima su i državljani Bosne i Hercegovine.
S obzirom da se bliže novogodišnji praznici mnogi građani BiH će putovati van granica naše države i očekuju ih prvi susreti sa Entry/Exit sistemom.
Tim povodom vam donosimo video animaciju odnosno najslikovitiji prikaz onoga što vas očekuje na granici Hrvatske odnosno Evropske unije.
Šta je Entry/Exit sistem (EES) i koga se tiče?
EES obuhvata sve granične prelaze država članica Evropske unije koje su dio Šengenskog prostora, uključujući i Norvešku, Švicarsku, Island i Lihtenštajn. Sistem se primjenjuje na sve putnike koji nisu državljani EU, odnosno na one koji u Šengen ulaze s pasošem države koja nije članica Šengena.
U prelaznoj fazi, koja traje od 12. oktobra 2025. do 10. aprila 2026., EES će se postepeno uvoditi, dok će puna primjena početi 10. aprila 2026. godine.
Kako funkcioniše novi sistem?
EES će se primjenjivati na svim vrstama graničnih prelaza – putnim, aerodromskim, pomorskim i riječnim.
Prilikom prvog ulaska u Šengensku zonu nakon početka primjene sistema, putnici koji nisu državljani EU morat će dati otisak četiri prsta desne ruke i biti fotografisani, čime se uspostavlja biometrijska identifikacija.
Žene koje nose hidžab ili nikab bit će dužne privremeno otkriti lice do mjere potrebne za biometrijsko prepoznavanje.
Ukoliko se osoba zatekne u Šengenu nakon početka primjene EES-a, identifikacija će se obaviti pri izlasku iz zone. Prilikom drugog i svakog narednog ulaska, neće se ponovno uzimati otisci prstiju, već će biti dovoljna fotografija.
Pasoš ostaje osnovni uslov za prelazak granice, ali će od 10. aprila 2026. nestati dosadašnja praksa pečatiranja pasoša, jer će sve informacije biti pohranjene u digitalnom sistemu.
Posebni prolazi i brzina obrade
Na graničnim prelazima bit će jasno obilježeni posebni prolazi za putnike na koje se EES primjenjuje, te odvojeni prolazi za državljane EU.
Brzina obrade i biometrijske identifikacije ovisiće, između ostalog, i o samom putniku, naročito o brzini uzimanja otisaka prstiju.
Ko je izuzet od EES-a?
EES se neće primjenjivati na:
– osobe koje nisu državljani EU, ali imaju boravišnu iskaznicu ili dozvolu i u neposrednom su srodstvu s građaninom EU;
– osobe koje putuju radi studiranja, istraživanja, obuke, volontiranja, razmjene učenika ili au-pair programa;
– osobe s boravišnim dozvolama i dugotrajnim vizama;
– osobe koje imaju posebne povlastice ili izuzeće od graničnih kontrola;
– osobe s važećom dozvolom za pogranični saobraćaj;
– članove posada međunarodnih vozova;
– državljane Andore, Monaka i San Marina, te osobe s pasošima Vatikana (Svete Stolice).
Cilj: bezbjednost i bolja evidencija
Evropska unija naglašava da je osnovni cilj uvođenja EES-a povećanje sigurnosti unutar šengenske zone, sprečavanje nezakonitih boravaka i unapređenje kontrole putnika, uz brži i efikasniji proces prelaska granice. Klix