KOPENHAGEN, Od momenta kada je 15. januara Švajcarska centralna banka (SNB) izazvala potres na valutnom tržištu iznenadnim odustajanjem od ograničavanja kursa franka, fiksiranje valuta postaje fokus u cijelom svijetu, piše Džon Hardi (John J Hardy) u svojoj popularnoj kolumni “Ef-iks apdejt” (FX Update) objavljenoj na sajtu Sakso banke (Saxo bank).
Analizirajući novonastalu situaciju za neke svjetski važne valute, Hardi se pita da li sada treba da se spremimo za devalvaciju kineskog juana s obzirom na to da su znaci naprezanja već vidljivi pošto je odnos američkog dolara i juana “za djelić procenta niži od najvišeg nivoa u protekle dvije godine – što se nije dogodilo još od devalvacije juana 1994. godine”.
Ukoliko do toga dođe Hardi predviđa da će se osloboditi “novi talas deflatornih sila koje će preplaviti svijet i donijeti nepodnošljiv dodatni stres već uzdrmanom svjetskom sistemu valuta”.
“Devalvacija juana će najvjerovatnije značiti početak kraja post Breton Vuds (Bretton Woods) sistema valuta uspostavljenog 1971. godine kada je Nikson ukinuo vezanost američkog dolara za zlato”, predviđa Hardi.
On je, takođe, istakao da je jednako važno i to da “Azija i posebno Kina treba da ubrzaju uvođenje post-merkantilističkog modela ekonomije, čak iako pokušavaju da vrate vrijeme unazad sa devalvacijom valuta, dok očajnički pokušavaju da sebe izuzmu iz urušavanja deflatornog kreditnog balona”.
Hardi je u analizu valuta uzeo i nacionalne monete izvoznika nafte na Arabijskom poluostrvu za koje je rakao da su bile i ostale vezane za američki dolar i u oprečno suprotnim situacijama, kada su cijene nafte bile visoke, a dolar slab i da će se ta međusobna povezanost i dalje održati bez obzira na efekte koje izaziva.
U Evropi, kao najzanimljivije borbe nacionalnih valuta sa frankom Hardi vidi kod dvije krune – danske i češke.
“Vezivanje danske krune za evro izazvalo je veliki pritisak i natjeralo Dansku centralnu banku da tri puta snizi kurs na negativnih 0,50 odsto i da proda, po nekim procjenama, sto milijardi danskih kruna (13 milijardi evra ili pet odsto BDP-a Danske) u intervencijama na tržištu u januaru”, piše Hardi navodeći da Danci imaju ogromna penziona sredstva u drugim valutama i da će se boriti na sve načine da sačuvaju njihovu vrijednost putem fiksiranja kursa.
“Češka kruna je vjerovatno još zanimljiviji slučaj”, smatra Hardi i navodi da ta moneta nije fiksirana za evro, ali da je Češka centralna banka (CBN) proglasila najniži kurs od 27 kruna za evro, kao sredstvo monetarne politike kako bi se izbjegla deflacija i podstakla industrija u Češkoj nakon što je eskontna stopa centralne banke dostigla nulu već krajem 2012. godine.
Uz podsjećanje da je CNB uvela vremensko ograničenje za politiku najnižeg kursa, a da SNB to nije učinila, Hardi se pita da li to znači da se može očekivati nestabilnost češke krune jednom kada CNB pokuša da se izvuče iz te politike tokom naredne godine.
“Saznaćemo uskoro da li postoji neposredan pritisak na ovu politiku, kada CBN bude objavila najnovije podatke o deviznim rezervama u četvrtak (5. februara)”, odgovara Hardi.
Direktor “Ef-iks stratedži (FX Strategy) sektora” u Sakso banci Džon Hardi je porijeklom iz Teksasa i vodi popularnu i često citiranu kolumnu „Ef-iks apdejt“ u kojoj objavljuje komentare o glavnim valutama, politikama centralnih banaka, makro-ekonomskim trendovima i drugim događajima. Tanjug
