PODGORICA – Crna Gora planira da u okviru programa “Evropa sad 2” ukine uplatu doprinosa za penzije i da se potpuno okrene privatnim penzionim fondovima.
Ovo je u skladu sa odlukom Evropske unije iz 2015. godine da se do 2035. ukinu svi državni penzioni fondovi, a uticaće na veliki broj penzionera iz okruženja koji su radni vijek proveli u Crnoj Gori.
Analitičar Oleg Filipović, međutim, ističe da bi svemu ovome trebalo da prethode precizne analize i izmjena zakona. On navodi i da je penzioni sistem u EU, u zavisnosti od zemlje do zemlje, definisan različito, prenosi B92.
“Tako u Njemačkoj postoji trostubni penzioni sistem što u suštini znači da imamo obavezni državni penzioni fond, kao prvi stub. Drugi, da poslodavci uplaćuju jedan dio sredstava i u privatni penzioni fond i treći stub je baziran na odluci zaposlenog da samostalno jedan dio, u odnosu na različite ponude, plasira u privatni penzioni fond. U Francuskoj, kao drugoj vodećoj zemlji EU, postoji samo državni fond. Zajedničko za Francusku, Njemačku i Crnu Goru je da se javljaju nedostajuća sredstva za funkcionisanje državnih fondova”, kaže Filipović.
On objašnjava da bi jedan državni penzioni fond u idealnim uslovima mogao da funkcioniše, neophodno je da četiri radna mjesta pokrivaju jednu penziju. S obzirom da to više nije slučaj, javlja se taj nedostatak sredstava. Francuska je da bi nadoknadila ta nedostajuća sredstva podigla starosnu granicu za odlazak u penziju, što je rezultiralo ogromnim protestima.
“Zadatak svakog penzionog fonda, pa i državnih je taj da u idealnim uslovima investira novac prikupljen na taj način, na zapadnom tržištu, a to se ogleda u investiciji državne obveznice zato što je ta vrsta investicije najmanje rizična, ali ujedno donosi i najmanji prinos”, kaže Filipović.
Upravo, smanjeni prilivi po osnovu doprinosa su uticali, kako je dodao, na tu preporuku EU da do 2035. godine svi fondovi budu privatni.
“U Crnoj Gori trenutno je nedostajućih sredstava oko 40 miliona evra, koje se pokrivaju iz državnog budžeta. Po zvaničnoj statistici, dva radnika pokrivaju jednog penzionera. Da bi penzioni fondovi profunkcionisali, neophodno je stvoriti preduslove, odnosno regulisati tržište”, kazao je Filipović. U Crnoj Gori i sada funkcioniše puno osiguravajućih kompanija koje u okviru svojih ponuda nude i životno osiguranje.
“To je takođe jedan vid penzije plus. Sa druge strane, to nam govori da treba izmijeniti Zakon o fondovima, osnivanju fondova, osnivačkom kapitalu i najvažnije menadžment kompanijama koje njima upravljaju. Sa druge strane, treba napraviti granicu između poslovanja osiguravajućih kompanija i fondova”, pojašnjava Filipović.
Smatra da Zakon o penzionom fondu treba promijeniti, bez obzira da li će doći do ukidanja doprinosa ili ne.
“Postojeći penzioni fond bi imao svoju svrhu za vrijeme stare države i kao takav u tom vremenskom periodu on je investirao u državne kompanije, a u nekima bio čak i većinski vlasnik. U ovom momentu on je samo prelazni račun od državnog trezora prema penzionerima”, kazao je Filipović. Pobjeda/Kurir
