BANJALUKA – Dugoročnim i kratkoročnim zaduživanjem, te davanjem garancija, Vlada planira u idućoj godini Republici Srpskoj staviti na leđa teret otplate novih obaveza u iznosu do 1,5 milijardi maraka.
Dugoročno zaduživanje
Vlada planira da tokom iduće godine dugoročno zaduži Srpsku za 611 miliona maraka i Prijedlog odluke o tome upućen je poslanicima Narodne skupštine RS za razmatranje na sjednici koja počinje sutra.
Odlukom je definisano da se Srpska dugoročno zaduži za 611 miliona i to kroz emisije obveznica na domaćem i međunarodnom finansijskom tržištu, te kreditima kod međunarodnih kreditora i stranih vlada.
Predviđeno je da zaduženje emisijom obveznica na domaćem tržištu bude sa rokom otplate do 15 godina, uz kamatnu stopu do četiri odsto godišnje, te da se realizuje kroz jednu ili više sukcesivnih emisija.
Uslov za emisiju obveznica na međunarodnom finansijskom tržištu je takođe rok otplate do 15 godina, ali je kamatna stopa veća i može da bude do pet odsto godišnje.
Što se tiče kredita kod međunarodnih kreditora i stranih vlada uslov je da rok otplate bude isto do petnaest godina, a maksimalna kamatna stopa do tri odsto godišnje.
„Pojedinačnim odlukama o zaduženju detaljno će se definisati uslovi kreditnog zaduženja i uslovi pod kojima se vrše pojedinačne emisije obveznica“, naveli su u Vladi.
Prema podacima od 30. septembra 2021. godine, ukupan dug Republike Srpske koji podliježe zakonskom ograničenju iznosi šest milijardi i 93 miliona KM, odnosno 52,5 odsto BDP-a. Javni dug koji podliježe zakonskom ograničenju iznosi pet milijardi i 14 miliona KM ili 43,2 odsto BDP-a.
Kratkoročno zaduženje
Pored dugoročnog zaduženja, Vlada planira i kratkoročno zaduživanje emisijom trezorskih zapisa u idućoj godini.
Prijedlogom odluke o tom zaduživanju, koja je takođe poslata poslanicima, definisano je da maksimalan iznos kratkoročnog duga u toku 2022. godine može biti najviše do osam odsto redovnih prihoda ostvarenih u prethodnoj fiskalnoj godini, a što prema Rebalansu budžeta RS za 2021. godinu iznosi 261,4 miliona KM.
„Kamatna stopa za zaduživanje emisijom trezorskih zapisa može biti maksimalno relevantni Euribor + 1,25 odsto (ukoliko bi relevantni Euribor bio negativan, pri utvrđivanju maksimalnog iznosa kamatne stope računaće se da iznosi nula odsto). Rok dospijeća trezorskih zapisa može biti najduže do godinu dana“, naveli su u Vladi.
U Vladi navode da je razlog za kratkoročno zaduživanje sadržan u potrebi da se emisijom trezorskih zapisa obezbijedi blagovremeno izvršenje planiranih budžetskih obaveza, prevazilazeći time nesaglasnost zbog neravnomjernog priliva sredstava u budžet.
Garancije
Srpska bi, prema planu Vlade, trebala da se optereti i indirektno, garantujući za različita zaduženja.
Prijedlogom odluke o iznosu garancija koje može izdati Republika Srpska u 2022. godini odobrava se izdavanje garancija do iznosa od 700 miliona KM.
„Vlada Republike Srpske može izdati garanciju za garantovanje obaveza nastalih zaduživanjem opština, gradova, fondova socijalne sigurnosti, Investiciono-razvojne banke i fondova kojima ona upravlja, kao i javnih preduzeća i institucija javnog sektora u vezi sa finansiranjem kapitalnih investicija, refinansiranjem postojećeg duga, finansiranjem prenesenih obaveza i obezbjeđivanjem sredstava radi izmirenja zakonom utvrđenih prava“, navedeno je u Prijedlogu odluka.
Izuzetno, RS može izdati garancije za domaća privredna društva kod izvoznih projekata ili projekata dobijenih posredstvom međunarodne javne nabavke.
Ukupna izloženost Srpske po izdatim garancija ne može biti veća od 15 odsto ostvarenog BDP-a u tekućoj godini, a Vlada u okviru propisanih ograničenja donosi pojedinačne odluke o izdavanju garancije.
„Predviđeno je izdavanje garancija Republike Srpske za zaduženja u oblasti saobraćaja za izgradnju, rekonstrukciju i obnovu saobraćajne infrastrukture, u sektoru energetike za izgradnju hidrocentrala i manjim dijelom za izdavanje garancija za zaduživanja u oblasti zdravstva“, naveli su u Vladi.
Ukupna izloženost Republike Srpske po izdatim garancijama, na dan 30. septembar 2021. godine, iznosi oko 867,6 miliona KM, a stanje duga po osnovu kreditnih zaduženja za koje je Vlada Republike Srpske izdala garancije iznosi 776,2 miliona KM.
Izdate garancije Republike Srpske u 2021. godini:
– Fond zdravstvenog osiguranja RS – 35 miliona KM
– Opština Jezero – 850.000 KM
– „Elektrokrajina“ – 27,4 miliona KM
– OC „Jahorina“ – 55,6 miliona KM
– Gradske toplane Doboj – 1,5 miliona KM
– „Hidroelektrane na Trebišnjici“ – 8 miliona KM
– „Lutrija Republike Srpske“ – 2,17 miliona KM
U 2021. godini je zbog prijevremene otplate kredita prestala da važi garancija RS za kreditno zaduženje ERS od 9,59 miliona KM.
CAPITAL: Svjetlana Šurlan
