SARAJEVO – Građani BiH u 2021. Godini najviše vjeruju medijima i vjerskim institucijama, oko 76 odsto ispitanika, zatim nevladinom sektoru 45 odsto ispitanih, uopšteno institucijama vlasti 38 odsto, te međunarodnoj zajednici oko 37 odsto anketiranih.
Prema studiji koju je objavila organizacija “Medienfreiheit”, političke stranke I političari nailaze na najmanje povjerenja građana.
“Kada uporedimo rezultate, sa prethodnom 2020. godinom mediji i vjerske institucije se nalaze na istom nivou, dok kod ostalih institucija imamo pad povjerenja kod građana. Najveći pad povjerenja prisutan je kod nevladinog sektora, međunarodne zajednice te institucija vlasti generalno. Pad je neznatan kod političara i političkih partija”, istaknuto je u ovoj studiji.
Prema njihovim riječima, najveći dio smatra da sloboda medija u Federaciji BiH uopšte nije ili je djelomično prisutna, a slična situacija je i u Republici Srpskoj, gdje većina građana smatra da ne postoji sloboda medija.
“Dvije trećine građana BiH smatra da je politička zavisnost osnovna prepreka u radu medija u BiH, a slijede opšta politička klima i finansijska zavisnost.U odnosu na prošlu godinu raste procenat ispitanika koji političku zavisnost i opštu političku klimu vide kao glavnu prepreku u radu medija, dok opada procenat onih koji krivicu vide u neprofesionalnosti novinara i neadekvatnom zakonskom okviru”, naveli su u studiji, te dodali da skoro dvije trećine ispitanika smatra da političke partije I političari imaju najveći uticaj na medije u BiH.
Kako su naglasili, više od polovine stanovnika BiH smatra da su političari i političke partije glavni kršitelji novinarskih prava i sloboda.
Ono što je poražavjuće je, da svaki četvrti ispitanik smatra da napad na novinara može biti opravdan, što je slično rezultatu dobijenom prošle godine.
“Među stanovnicima BiH preovladava mišljenje da su teme o kojima novinari izvještavaju donekle dobro izabrane. U odnosu na 2020. godinu raste procenat ispitanika koji smatraju da novinari biraju loše teme i opada procenat onih koji smatraju da se biraju dobre teme”, kazali su u studiji.
Ispitanici nemaju dilemu o čemu mediji trebaju izvješavati, prije svega o našoj svakodnevici, socijalnim i ekonomskim temama, zdravstvu i obrazovanju, dok su im ostale teme manje atraktivne.
Da bi došlo do unapređenja novinarskog rada stanovnici BiH smatraju da je potrebno prije svega pooštriti kriterijume za ulazak u novinarsku profesiju, unaprijediti sistem obrazovanja novinara, potom poboljšati uslove rada, osigurati bolju primjenu zakona i najmanje poboljšati materijalni i finansijski položaj struke.
Televizija je još uvijek prvi izbor prilikom informisanja, a slijede internet i društvene mreže, dok im dnevne novine i sedmičnjaci postaju sve manje važni.
“Više od polovine ispitanika smatra da se najkvalitetnije informiše preko televizije, a onda putem interneta i društvenih mreže. U FBiH dnevne novine se opažaju kao važan izvor infromacija, za razliku od njihove percepcije u RS”, istakli su u studiji, te dodali da polovina ispitanika u BiH interent opaža kao važan za javnost i građane.
Kada je riječ o izvještavanju medija o pandemiji virusa COVID-19 možemo reći da polovina ispitanika smatra da je u poslednjih godinu dana imala dovoljno informacija o tome, mada napominju da su te informacije mogle biti prezentovane na razumljiviji način i na taj način pomoći građanima da razumiju mjere koje su vlasti preduzimale.
“Imamo skoro podjednak procenat ispitanika koji se slažu i ne slažu sa tvrdnjom da “ni nakon godinu dana od izbijanja pandemije se ne osjeća kvalitetnije informisanim(om). Podijeljeno mišljenje je i oko tvrdnje da su mediji, naročito portali pridonosili širenju straha i dezinformacija o pandemiji koronavirusa.“Ipak ispitanici iz RS, u odnosu na ispitanike iz FBiH, u većem procentu osjećaju kvalitetnije informisanim i smatraju da mediji nisu doprinijeli širenju straha i dezinformacija o pandemiji“, navedeno je u studiji.
Skoro polovina stanovnika BiH se zalaže za ukidanje RTV takse, dok se trećina zalaže da direktnu naplati takse.
Ispitanici u BiH imaju prilično neutralno mišljenje kada se govori o transparentnosti rada javnih medijskih servisa.
CAPITAL: Bojana Ninković