BANJALUKA – Duži period postoji neusklađenost između broja registrovanih vozila i potencijalnih obaveza s jedne strane i uplaćene naknade za javne puteve pri registraciji motornih vozila sa druge strane (putarina).
Ovo se, između ostalog, navodi u reviziji učinka na temu efikasnog prikupljanja putarine, a u kojem se ističe i to da je, prema procjeni revizora, u 2018. godini, recimo, po tom osnovu trebalo biti prikupljeno 41.079.506 KM dok je, prema podacima Poreske uprave Republike Srpske, u toj godini prikupljeno 38.492.145 maraka.
Prema procjeni Glavne službe za reviziju javnog sektora RS, a na bazi izvještaja MUP-a o registrovanim vozilima u periodu od tri godine, odnosno u 2016, 2017. i 2018. godini, po osnovu putarine trebalo je biti naplaćeno 117.262.066 KM, međutim, prema podacima Poreske uprave, naplaćeno je “svega” 107.005.224 KM.
Jedan od problema sistemske provjere naplate putarine je i taj što se potrebni podaci za provjere nalaze na tri mjesta, ali nijedna od navedenih institucija u postojećoj situaciji ne može obezbjediti potpunu kontrolu. Pored MUP-a i Poreske uprave Republike Srpske, dio podataka o putarinama nalazi se i u Ministarstvu saobraćaja i veza Republike Srpske, tačnije u Informacionion sistemu tehničkih pregleda koji se vodi u ovom ministarstvu.
“Nalazi revizije pokazuju da duži period postoji izražena neusklađenost između broja registrovanih vozila i potencijalne obaveze s jedne strane i uplaćene naknade za javne puteve pri registraciji motornih vozila sa druge strane. S obzirom na to da je ova neusklađenost dugoročno izražena, postoji naglašen rizik od uticaja neusklađenosti na ukupne prihode ‘Putevi RS’, kao i na visinu namjenskih sredstava koja se koriste za unapređenje bezbjednosti saobraćaja”, navodi se u izvještaju.
Revizori su ustanovili i da kriterijumi iz Uredbe o visini godišnje naknade za javne puteve koja se plaća pri registraciji motornih i priključnih vozila nisu usklađeni sa uredbama iz regiona, zbog čega postoje značajne razlike u visini naknade.
“Tako, na primjer, naknada za putnički automobil može biti u rasponu od tri do 10 KM na 100 kubika, 21-32 KM po toni za teretna vozila, 16-34 KM po toni za priključna vozila. Ono što upada u oči jeste to da rast naknade nije progresivan, već nasumičan”, istakli su revizori.
Kada je riječ o utrošku sredstava prikupljenih po osnovu putarine, Uredba je, recimo, jasno propisala da se pet do deset odsto sredstava koristi za unapređenje bezbjednosti saobraćaja, međutim, od toga nije bilo ništa.
“U 2017. godini realizovano je manje od jedan odsto ukupno prikupljenih naknada koje se uplaćuju pri registraciji motornih i priključnih vozila”, istakli su revizori.
Kada je riječ o samoj bezbjednosti saobraćaja u Republici Srpskoj, dobar dio revizorskog izvještaja posvećen je i tom pitanju, a posebno pažnja skrenuta je na to da je u BiH više od deset smrtno stradalih na 100.000 stanovnika, što je oko tri puta više nego u zemljama zapadne Evrope.
Ono što je zanimljivo jeste da zvanični pokazatelji o uzrocima saobraćajnih nezgoda na putnoj mreži u Republici Srpskoj konstatuju da put i okolina puta kao uzrok saobraćajnih nezgoda učestvuju sa manje od jedan odsto, što nikako ne odgovara istini s obzirom na to da ne postoji “metodologija faktora nastanka nezgoda”. Nezavisne novine
