BERLIN, U savladavanju dužničke krize u Evropi kao i krize zajedničke valute – evra, Njemačka ima jednu od ključnih uloga, a Gerhard Šreder, nekadašnji njemački kancelar, smatra da je pouka evro-krize jasna – Evropi je potreban znatno viši stepen integracije, uključujući uvođenje funkcije zajedničkog ministra finansija i evropske ekonomske vlade.
“Svi će morati da odustanu od dijela sopstvenog nacionalnog suvereniteta”, izjavio je Šreder za njemački nedjeljnik “Špigel”. Prema njegovom mišljenju, više nema mjesta za otezanje, već je potrebno što prije krenuti u realizaciju projekta tzv. evropskog jezgra.
To je potrebno, smatra raniji kancelar, da bi Evropa bila u stanju da se nosi sa drugim velikim subjektima globalne politike, a to su, prije svih, Azija, pod vođstvom Kine, te SAD nakon što se oporave od krize. Time Šreder ponovo aktivira ideju koja se pojavila još dok je on bio kancelar – ideju ne samo ekonomske već i političke integracije onog dijela EU koji je na to spreman. U prvom redu to se odnosi na Njemačku i Francusku.
Ovom izjavom Gerhard Šreder, s jedne strane, ponavlja politički zahtjev svoje Socijaldemokratske stranke, ali istovremeno daje podršku i jednom dijelu demohrišćanske unije sklonom daljem procesu političke integracije.
Tako je nedavno njemački ministar za rad Ursula fon den Lajen govorila o uspostavljanju Sjedinjenih Evropskih Država kao cilju kojem bi njemačka politika trebalo da teži. A njemačka kancelarka Angela Merkel i njen francuski gost Nikola Sarkozi prilikom svog nedavnog susreta, pokrenuli su inicijativu za uspostavljanje jedinstvene evropske privredne vlade.
Brojni posmatrači odavno tvrde da je projekt zajedničke valute evra bez jedinstvene finansijske, prije svega fiskalne politike samo polovičan i da na duge staze ne može funkcionisati.
Dok je ideja dalje evropske integracije u Francuskoj vrlo popularna, u Njemačkoj je ona do sada dočekivana uglavnom sa skepsom. Kao posljedica dužničke krize, kojoj se još ne nazire kraj, sada se, međutim, među njemačkim političarima i u javnosti sve više širi uvjerenje da je potrebna strukturalna promjena evropske politike.
Na jedan važan problem upozorava, međutim, šef Njemačkog udruženja sindikata (DGB) Mihael Zomer. On napominje da uspostavljanje zajedničke evropske ekonomske vlade nije predviđena dosadašnjim ugovorima EU, prije svega Lisabonskim ugovorom. Zbog toga je dalji korak u tom pravcu moguć sam uz novo formulisanje Lisabonskog ugovora, kojeg je potrebno onda iznova i potpisati – i to uz učešće svih zemalja EU.
Njegovo obrazloženje nije samo formalne prirode – evropska ekonomska vlada mora da ima jasnu demokratsku legitimaciju i kontrolu, naglašava njemački sindikalac. I on je uvjeren da ćemo jednog dana imati Sjedinjene Evropske Države, ali tek u nekoj neodređenoj budućnosti.
Prema riječima Gerharda Šredera, u toj zajedničkoj Evropi svoje mjesto kao članica imaće i Turska, a Rusija će biti pridruženi član. Jedino tako je moguće obezbijediti političku stabilnost i ekonomski napredak, smatra bivši kancelar.