SARAJEVO, Čelnici opštine Čapljina, iz stranke Hrvatske demokratske zajednice (HDZ), odlučili su da daju za svog stranačkog kolegu Dragana Vrankića, aktuelnog ministra finansija i trezora Bosne i Hercegovine (BiH), 65.000 KM za kupovinu stana. Sredstava su izdvojena iz Fonda za obnovu Čapljine, a stan je u susednom, 37 kilometara udaljenom Mostaru.
Novac je uplaćen na račun Građevinskog preduzeća Tempo-Vranica.
Ove detalje ministar Vrankić nije prijavio u imovinskom kartonu. Istina, u tom kartonu nema rubrike za navođenje porekla imovine. No, on nije bio iskren ni po pitanju druge imovine. Vrankić nije naveo ni svu imovinu na imovinskom kartonu koji je dostavio Centralnoj izbornoj komisiji (CIK) u avgustu 2006. godine kada je pretendovao da u ime HDZ-a prođe u Predstavnički dom Parlamentarne skupštine BiH, kao ni u izjavi koju je četiri meseca kasnije podnio kao kandidat za državnog ministra, a čiju istinitost proverava Državna agencija za istrage i zaštitu (SIPA).
U ovoj drugoj izjavi navodi da su podaci istiniti, potpuni i tačni, te da to izjavljuje “pod punom materijalnom i moralnom odgovornošću.”
Prema podacima do kojih je došao Centar za istraživačko novinarstvo (CIN) iz Sarajeva Vrankić nije prikazao stvarnu veličinu i vrednost stana u Mostaru, nije naveo da poseduje garažu u tom gradu, kao ni privatno imanje u Trebižat pored Čapljine. Naveo je da posjeduje vikendicu u izgradnji, ali ne da je gradi ilegalno na Blidinje u blizini Jablanice.
Nepopunjavanje rubrike ili odeljka može se smatrati davanjem lažne izjave, što je krivično delo prema Krivičnom zakonu BiH. Vrankić je prošao kandidaturu za državnog ministra finansija i trezora, funkciju koju obavlja i danas i gde prima platu od oko 5.500 KM mesečno.
Prema podacima Centara Civilnih Inicijativa (CCI) Vrankićem mesečna neto plata u junu 2009. godine je iznosila 4.850,46 KM. Uz to je primio 400 KM naknade za odvojen život i 187,20 KM naknade za topli obrok. Pored toga, ministrima je plaćen mobilni telefon, dnevnice za putovanja, troškovi za reprezentacije, troškovi prevoza službenim automobilima.
U imovinskim kartonima Vrankić je prijavio stan vredan 80.000 KM, površine 80 metara kvadratnih. Međutim, iz ugovora se vidi da se radi o dvosobnom stanu u Mostaru, u ulici Akademika Ivana Zovke, veličine 91,02 metara kvadratnih plaćenom 128.122,40 KM. Vrankić je potvrdio CIN-u da se radi o istom stanu ali nije pojasnio zašto je umanjio vrednost i veličinu stana.
Ugovor o avansiranju kupovine stana Vrankić je potpisao sa Građevinskim preduzećem Vranica iz Mostar 24. jula 1998. godine. Već narednog meseca, 26. avgusta 1998. godine izvršena je primopredaja stana. U to vreme Vrankić je bio na mestu zamenika ministra finansija Hercegovačko-neretvanskog kantona sa sjedištem u Mostaru.
Barem 65.000 KM od ukupne sume za stan nije platio Vrankić. Umesto njega pomenuti iznos su platili poreski obveznici, odnosno Općina Čapljina, u kojoj je Vrankić rođen i gde je jedno vreme radio kao opštinski službenik. Novac je plaćen preko Fonda za obnovu Čapljine, 23. jula 1998. godine, odnosno dan pre nego je ugovor između Vrankića i Vranice potpisan.
Na čelu opštine u to vreme bile su Vrankićem stranačke kolege. Tadašnji čapljinski načelnik, Krunoslav Kordić kaže da je novac plaćen da se reši stambeno pitanje čapljinskog kadra, iako je Vrankić u to vreme radio u Mostaru, a ne Čapljini.
“Mh … ovaj …. Nije nigde rečeno da … ovaj … mora biti stan ovde ili onde … zato što je u tom momentu stanovao tamo”, kaže Kordić za CIN. Dodaje da je Vrankić “čuvao poziciju” u opštini.
“Normalno da je čuvao mesto … da se vrati sutra … ne prođe na izborima, nema nigde čoveka. Normalno da je želeo da zadrži status i normalno da je i dalje bio kadar opštine Čapljina”, kaže Kordić.
U pismenom dopisu CIN-u, Vrankić navodi da mu je kao čapljinskom zvaničniku pripala “obaveza da vrši funkciju u kantonalnoj vladi.” Kaže da je u tom periodu prolaz kroz centralni deo Mostara bio često zatvoren i da mu je dolazak na posao bio otežan. “Zbog toga i odluka Fonda za obnovu Čapljine da mi pomogne prilikom mog odlaska na dužnost”, kaže Vrankić.
U službenim glasnicima opštine iz tog perioda nema podataka o formiranju Fonda, kriterijumima za dodelu novca, kao ni o tome ko je još, osim Vrankića, dobio novac za rešavanje stambenog pitanja. CIN-ovi sagovornici se detalja ne sećaju ili ne žele o tome razgovarati, dok sadašnji čapljinski načelnik, Smiljan Vidić, inače Vrankićev stranački kolega, izbegava da dostavi te podatke.
Prema podacima Finansijske policije Federacije BiH (FBiH) Vrankić je lično uplatio 9.125 KM, dok je ostatak sume uplatila Dubrovačka banka Mostar iz sredstava kredita koji mu je odobren.
Za Finansijsku policiju FBiH koja je vodila istragu o Vrankićevom stanu, taj kredit je sporan. Prema podacima sa uplatnice od 11. februara 1998. godine Dubrovačka banka je Vranici uplatila iznos od 64.061,20 KM. Kao svrha doznake upisana je “Uplata po ugovoru o avansiranju kupovine stana br. 24/98 od 10. februara 1998. godine iz kredita Dragana Vrankića.” Broj ugovora je isti, ali ne i datum potpisivanja. Naime, ugovor je potpisan 24. jula 1998. godine. Osim toga uplata je izvršena pet meseci pre nego je Ugovor o avansiranju kupovine stana i potpisan.
Kontradiktornost kod datuma Vrankić u izjavi CIN-u obrazlaže mogućom greškom u knjiženju kod Vranice.
Finansijska policija FBiH zatražila je detalje o kreditu od Hыpo Alpe Adria banke, koja je pravna sledbenica Dubrovačke banke. Direktor banke Petar Jurčić je odbio da da podatke bez naloga federalnog ministra finansija, dakle Vrankića, koji se u to vreme nalazio na toj funkciji. U odgovoru policiji od 23. oktobra 2003. godine Jurčić kaže da se “kreditni dosijei fizičkih lica čuvaju, u zavisnosti od vrste kredita, najduže pet godina po konačnoj otplati kredita, koji rok je u konkretnom slučaju istekao sredinom ove godine.” Prema ovome, Vrankić je kredit vratio sredinom 1998. godine, odnosno iste godine kada ga je i uzeo.
Odgovor direktora je policiju naveo da posumnja da li je kredit ikada vraćen.
Suprotno odgovoru direktora banke, Vrankić za CIN kaže da je kredit vraćao 10 godina. “Da, uzeo sam kredit kod Dubrovačke banke 1998. godine na rok od 10 godina i isti je otplaćen.”
Na traženje dokumentacije o tome, odgovorio je: “Ja sam vam dao što sam mislio da vam trebam dati.”
U imovinskom kartonu iz 2006. godine Vrankić navodi kreditno zaduženje od 25.000 KM sa rokom otplate 2014. godine.
Sporni stan
Iste godine kada je kupio stan Vrankić je od Vranice kupio i garažu od 16,80 metara kvadratnih po cijeni od 8.316 KM. Garažu, koja se nalazi u istoj zgradi kao i stan, nije prijavio u imovinskom kartonu.
Sve pronađene podatke, Finansijska policija FBiH je predala Tužilaštvu Hercegovačko-Neretvanskog kantona. Kantonalni tužilac Nijaz Mehmedbašić odbio je CIN-u da da podatke o statusu istrage.
Iako se ovaj stan u zemljišnim knjigama u Mostaru vodi na Vrankićevo ime, Mostarac Mehmed Bošnjić kaže da sporni stan zapravo pripada njemu a ne ministru. Naime, Bošnjić je taj stan dobio na korišćenje u maju 1989. godine od svoje firme Aluminij.
Jure Musa savjetnik direktora Aluminija kaže da je Bošnjićev stan jedan od 30 koje je firma kupila 1980-tih godina za svoje radnike. Uplatili su za to avanse za gradnju stanova. Izgradnju je prekinuo rat a nakon rata firma nije imala para da plati izgradnju svih započetih a nezavršenih stanova.
“Odustali smo od otprilike 20 stanova, a među njima je bio i taj stan namenjen gospodinu Bošnjiću. Tako se stan iznova našao na tržištu nekretninama”, kaže Musa.
Nakon rata, stan je prodat Vrankiću. Zbog toga Bošnjić od 2004. godine vodi sudski spor o vlasništvu nad imovinom.
Iako se spor vodi već godinama, Bošnjić veruje u pravdu i nada se pozitivnom ishodu. “Sve ide u moju korist ali nikako se dočepati stana”, kaže Bošnjić.
Supruga Dževada ga dopunjuje: “Ja neću odustati taman kada bi zadnji dinar dala i kredite dizala i sve. Imam sve papire i zakon je na mojoj strani”.
Vrankić u pismenom odgovoru CIN-u kaže: “Ukoliko postoje određeni sporovi između određenih građana, Aluminija i Vranice, to nije moj problem. U svakoj varijanti moje imovinsko pravo mora biti zaštićeno.”
No, ipak je preko advokata zatražio da se u spor umeša kao stranka u postupku jer je zainteresovan za njegov ishod.
Nelegalna vikendica
U imovinskom kartonu Vrankić navodi da posjeduje vikendicu u izgradnji vrijednu 50.000 KM. CIN doznaje da se vikendica od 42 metra kvadratna nalazi u zaštićenoj zoni parka prirode Blidinje kod Jablanice. Nije zavedena u zemljišnim knjigama u Konjicu jer je bespravno izgrađena.
“Trenutno se radi na tome i podneseni su zahtjevi za izdavanje građevinske dozvole ne samo za moj objekat nego i za ceo prostor Blidinje”, naveo je Vrankić u dopisu CIN-u.
U imovinskom kartonu iz avgusta 2006. ministar navodi kako ima 30.000 KM ušteđevine. Šest meseci kasnije, u izjavi Komisiji za pripremu izbora Savjeta ministara BiH prijavio je ušteđevinu od 83.000 KM.
“Skoro je mađioničarka veština potrebna da se uštedi 50.000 KM za godinu dana sa ovom platom. Zaista … osim ako i supruga dobro radi, dobru platu ima, nema dece”, kaže Halid Genjac, predsjednik Komisije.
Vrankić je odgovorio CIN-u da je reč o povratu privatne pozajmice. Pozajmicu ne pominje u imovinskom kartonu.
Prema podacima iz imovinskog kartona, supruga Dragana je tada imala godišnju platu od 15.000 KM, te poslovni prostor u Čapljini vrijedan 50.000 KM. Deca Ana, Zdravo i Marin nemaju prihode niti imovinu.
U imovinskom kartonu Vrankić navodi kako mu otac Tomo Vrankić ima porodičnu kuću od 150.000 KM, te privatni posed od 100.000 KM na koju ima pravo nasleđivanja jer živi sa roditeljima u zajedničkom domaćinstvu. No, Vrankić je ispustio dodate i svoje privatno imanje u Čapljini.
Prema zemljišnoknjižnim Izvodi, Vrankić je vlasnik okućnice, kuće i zgrade, dvorišta i pašnjaka ukupne površine 747 metara kvadratnih u Trebižat pokraj Čapljini koju je dobio na osnovu ugovora o poklonu od 15. februara 1983. godine. Tu takođe poseduje livade i oranice ukupne površine 2.125 metra kvadratna.
Dragan Vrankić vozi automobil Volksuagen Tiguan. Reč je o novom modelu automobila na tržištu, i njegova vrednost se kreće 53.000-70.000 KM sa maksimalnom opremom.
Piše: Centar za istraživačko novinarstvo