BRISEL, U Briselu danas počinje sastanak ministara finansija 27 zemalja članica EU o prijedlogu budžeta za 2013. godinu i rebalansu budžeta za ovu godinu, javio je dopisnik Srne iz Brisela.
Cilj sastanka je da se postigne dogovor sa Evropskim parlamentom o budžetu EU.
Evropski parlament i Evropska komisija traže usvajanje budžeta od 138 milijardi evra za iduću godinu i rebalans od devet milijardi evra za ovu godinu, čemu se protive najbogatije zemlje članice – Njemačka, Danska i Holandija, dok je Velika Britanija zaprijetila vetom na svaku moguću odluku o povećanju budžeta.
Ove zemlje smatraju da je previsok budžet za iduću godinu od 138 milijardi evra, koji je predložila Evropska komisija, i traže smanjenje za oko pet milijardi evra. Prijedlog Evropske komisije podržavaju poslanici u Evropskom parlamentu.
Kada je riječ o rebalansu budžeta za ovu godinu, u kasi nedostaje oko devet milijardi evra, koje je EU zadužila 2011. godine, a koje sada dolaze na naplatu.
Neka od predloženih rješenja za punjenje budžetskog manjka su “penali” koje Evropska komisija naplaćuje od subjekata koji krše pravila tržišnog takmičenja u EU i koji za ovu godinu iznose oko tri milijarde evra.
Drugi način je da se od budžeta za 2013. oduzme pet milijardi evra, ali da se ta sredstva prebace u rebalans ovogodišnjeg budžeta. Pregovori o budžetu mogli bi da se oduže, jer Evropska komisija, kao i zemlje članice, nisu previše skloni kompromisu.
Među zemljama članicama postoje velika neslaganja o budžetskim sredstvima, što naročito dolazi do izražaja u pregovorima o prijedlogu budžeta za period 2014 – 2020. godina.
Njemačka, Holandija, Danska, Francuska i Austrija protive se povećanju budžeta u srednje i dugoročnom periodu. U protivljenju prednjači Velika Britanija, čiji premijer je zaprijetio vetom na svaku odluku u povećanju budžeta van preliminarno dogovorene sume.
Kipar, koji predsjedava Savjetom EU u drugom semestru ove godine, predložio je budžetski rez od 50 milijardi evra za period 2014 – 2020. Ovaj potez podržale su Njemačka i Velika Britanija, ali se danas oglasio zvanični Lisabon izjavom da Portugal neće pristati na takvo smanjenje budžetskih sredstava.
Današnji sastanak ministara finansija mogao bi da ima veliki uticaj na samit EU u Briselu 22. i 23. novembra, čija glavna tema će biti usvajanje prijedloga budžeta za period 2014 – 2020. godina.
“Ako sada uspijemo u pregovorima, moći ćemo da stvorimo pozitivniju atmosferu za pregovore o višegodišnjem budžetu, što je veoma važan korak napred”, rekao je pomoćnik predsjednika Kipra za evropske poslove Andreas Mavroyanis, te dodao da će u slučaju neuspjeha “to dodatno zatrovati atmosferu”.
Savjet EU odlučuje o budžetskim pitanjima kvalifikovanom većinom, što znači da nijedna zemlja nema pravo veta i to se odnosi na godišnji budžet.
Kada je riječ o višegodišnjem budžetu, odluka se ne donosi glasanjem, već mora biti postignut konsenzus svih zemalja članica o odluci. Konačnu odluku o budžetu donose zajedno Savjet EU i Evropski parlament.
Kod donošenja godišnjeg budžeta ova dva tijela služe se metodom saodlučivanja, što pretpostavlja mogućnost unošenja izmjena u prijedlog zemalja članica. Prilikom odlučivanja o višegodišnjem budžetskom paketu pribjegava se metodi pristanka, što znači da Parlament može da prihvati ili odbaci prijedlog Savjeta, ali ne može da ga mijenja ili predlaže amandmane.
Budžet EU najvećim dijelom finansira se doprinosom iz nacionalnih budžeta svih zemalja članica, čak 80 odsto.
Povećanju budžeta protive se zemlje koje u evropsku kasu uplaćuju više sredstava nego što iz nje povlače, takozvani neto – kontributori, a to su najbogatije zemlje Unije. Srna
