BANJALUKA, Ministar nauke i tehnologije Republike Srpske Jasmin Komić ističe da je ulaganje u znanje, kao trasiranje puta za sigurnu budućnost, jedno od strateških opredjeljenja, zbog čega Vlada Srpske namjerava da do 2016. godine izdvajanja za nauku i tehnologiju poveća na 0,5 odsto bruto društvenog proizvoda /BDP/. On naglašava da iskustva razvijenih zemalja koje za nauku izdvajaju oko jedan odsto BDP-a pokazuju da se ekonomski prosperitet postiže upravo ulaganjem u nauku i komercijalizacijom inovacija.
“Ako uzmete globalni indeks konpetitivnosti – nas rangiraju na neko 50. mjesto kada su u pitanju naučni i stručni radnici, a kada je u pitanju iskorištenost tih kapaciteta, u smislu koliko je to inovacija, novih projekata, tu smo na otprilike 120. mjestu. To znači da potencijal imamo samo ga trebamo iskoristiti“, rekao je Komić u intervjuu Srni.
Ministar nauke i tehnologije smatra da su ključni potencijali Srpske upravo znanje odnosno ljudski potencijali, poljoprivreda odnosno proizvodnja hrane, i energetika, te da je, kada je riječ o ulaganju u ove oblasti, neophodno veće angažovanje poslovnog sektora i drugih ministarstava.
“U tom segmentu mi se `naslanjamo` na velike brend kompanije i to je bio razlog što sam nedavno bio u Americi u `Majkrosoftu` i obavio pregovore čiji bi rezutat trebao da bude `Majkrosoftov` centar u Banjaluci, prvi takve vrste u BiH, koji bi trebao da inicira projekte, edukaciju i sve ono što je u funkciji ravoja ovog društva”, objašnjava Komić.
“Majkrosoft” je vodeća svjetska firma u oblasti informacionih tehnologija, koja godišnje ulaže desetak milijardi dolara u istraživanje i razvoj, te će Srpska povezivanjem s ovom kompanijom svakao osjetiti pozitivne efekte.
Komić navodi značaj jačanja saradnje u okviru naučno-istraživačkih i istraživačko-razvojnih programa EU, a Ministarstvo nauke i tehnologije Srpske planira određene nove aktivnosti na tom polju.
“Postoje vrlo respektabilna sredstva u EU i uvjeren sam, a i praksa to pokazuje, da sve veći broj naših ljudi aplicira za sredstva iz tih fondova, što na svojevrstan način može da obezbijedi dodatna finansijska ulaganja. S jedne strane, to će donijeti dodatna finansijska sredstva, a s druge strane, tu je uključivanje naših naučnih radnika u evropske tokove, bolje pozicioniranje univerziteta i uopšte uključivanje u evropski naučni prostor”, istakao je Komić i dodao da od 2014. godine počinje realizacija novog programa za nauku u vrijednosti oko 90 milijardi evra.
Komić podsjeća da je Narodna skupština usvojila Strategiju naučnog i tehnološkog razvoja Republike Srpske 2012 – 2016. godina, čiji Akcioni plan predviđa realizaciju brojnih aktivnosti u narednom petogodišnjem periodu s ciljem unapređenja odvijanja naučno-istraživačke djelatnosti i tehnološkog razvoja, ali i povećanja koristi od ulaganja u istraživanje i razvoj.
Ministar Komić navodi da je u tom kontekstu potrebno uraditi ili doraditi interne strategije i srednjoročne planova razvoja nauke, povećati javnu i medijsku promociju nauke, istraživanja i tehnološkog razvoja, a da Ministarstvo osim pokrenutog časopisa o nauci planira da organizuje odgovarajuće izložbe, radionice, održava „info-dane“ , te uspostaviti republičke nagrade za najbolje naučnike, istraživače i naučno-istraživačke institucije za postignute rezultate na godišnjem nivou.
“Podizanje kvaliteta i savremenosti naučnih radova naših istraživača je veoma bitno za dalji razvoj obrazovanja, naučno-istraživačkog sektora i privrede Republike Srpske i u tom smislu Ministarstvo će nastaviti sa kategorizacijom naučnih časopisa koja se publikuju u Republici, ali će uvesti i kategorizaciju naučnih skupova koji se održavaju kod nas“, istakao je Komić.
On je dodao da će Ministarsvo u najskorije vrijeme pokrenutu izradu baze podataka o naučno-istraživačkoj opremi, uređajima, instrumentima i sistemima u javnim naučno-istraživačkim organizacijama i univerzitetima koja će biti javno dostupna svim zainteresovanim stranama.
Planirana je i izrada baze podataka o savremenim visokovrijednim tehnološkim potencijalima u Republici Srpskoj (organizacije, procesi, znanje, oprema). Ministarstvo nastoji da sve bude mapirano na pravi način, da se tačno zna stanje stvari, da tu budu svi potrebne podaci i da u se datom momentu prema tome može odnositi na pravi, realan način da bi se dobili pravi efekti.
Ministarstvo nauke i tehnologije nastoji da priključi sve javne visokoškolske ustanove i naučno-istraživačke institute na akademsku i istraživačku računarsku mrežu SARNET, a u saradnji sa Ministarstvom prosvjete i kulture trebalo bi započeti sa implementacijom savremenog on lajn bibliografskog informacionog sistema (COBISS) i njegovo integrisanje sa E-CRIS bazom podataka o istraživačima i istraživačkim organizacijama koja se vodi u Ministarstvu nauke i tehnologije.
“S ciljem povećanja broja istraživača, neophodno je što veće uključivanje studenata u naučno-istraživački rad. Ministarstvo namjerava podržati studentske naučno-istraživačke projekte pod vođstvom iskusnih mentora i uključenje studenata u iskusne istraživačke timove na značajnijim naučnim i istraživačkim projektima. Takođe, nastavljamo s podrškom organizovanju studentskih naučnih sekcija i održavanja studentskih naučnih skupova na što većem broju fakulteta“, istakao je Komić, podsjećajući da je odnedavno uvedena i praksa sufinansiranja odlaska studenata iz Srpske na prestižne svjetske univerzitete.
Ministarstvo nauke i tehnologije će, u saradnji sa drugim ministarstvima, povećati podršku kooperativnim istraživačko-razvojnim projektima naučno-istraživačkih organizacija, društvenih i privrednih subjekata izgradnjom inovacionog sistema Srpske u kojem će se postaviti osnove za komercijalizaciju znanja.
Komić poručuje da će kao ministar, i odnedavno kao potpredsjednik Vlade Republike Srpske, nastojati da razvoj Srpske ide u pravcu investicija u znanje – kao investicija za budućnost, ali da je u tom kontekstu važno da i opšta promocija bude motivirajuća posebno za mlade ljude da se posvete nauci. Srna
