NJUJORK, Na svjetskim su berzama cijene akcija pale i prošle sedmice, drugu zaredom, jer se ulagači povlače iz rizičnijih investicija zbog političke nesigurnosti u evrozoni, nakon izbora u Grčkoj i Francuskoj, te usporavanja rasta najvećih svjetskih privreda.
Na Wall Streetu je Dow Jones indeks prošle sedmice pao 1,7 odsto, na 12.820 bodova, dok je S&P 500 oslabio 1,1 odsto, na 1.353 boda, a Nasdaq indeks 0,8 odsto, na 2.933 boda. Od samog početka prošle sedmice tržišta su bila pod pritiskom zbog složenijih političkih odnosa u evrozoni nakon izbora u Francuskoj i Grčkoj. Novi francuski predsjednik Francois Hollande protivi se politici budžetske štednje njegovog prethodnika Nicolasa Sarkozyja.
Hollande zagovara mjere za poticanje rasta privrede, pa bi se na taj način postepeno smanjio budžetski deficit. To je suprotno od politike njemačke kancelarke Angele Merkel, koja insistira na štednji, pa je pitanje može li Merkel sarađivati s Hollandeom tako dobro kao sa Sarkozyjem.
„Pozitivno je da je u fokusu privredni rast jer same mjere štednje neće nas izvući iz krize. ALI, pobjeda Hollandea otežava situaciju jer je manje vjerojatno da će se napredak u rješavanju dužničkih problema nastaviti kao dosad“, kaže Mark Foster, portfelj menadžer u fondu Kirr Marbach & Co. Još više zabrinjava situacijA u Grčkoj, gdje su na parlamentarnim izborima dvije vodeće stranke, koje podržavaju program štednje EVropske unije i Međunarodnog monetarnog fonda, izgubile puno mjesta u parlamentu.
Zbog složene političke situacije, ni jedna od tri vode političke stranke nije uspjela sastaviti koalicionu vladu. Zbog toga bi se izbori mogli ponoviti, a to usporava put Grčke i evrozone iz dužničke krize. Moguće je, smatra niz analitičara, i da će Atina istupiti iz tog bloka. Ni iz Španije ne stižu dobre vijesti. Prinosi na 10-godišnje španske obveznice ponovno su preskočili zabrinjavajući nivo od šest odsto jer je tamošnja vlada zatražila od banaka da u rezerve izdvoje 35 milijardi evra za osiguranje kredita odobrenih posrnulom građevinskom sektoru.
Golemi gubici španskih banaka potiču strahovanja da će i toj članici evrozone, nakon Grčke, Irske i Portugala, zatrebati međunarodna finansijska pomoć. Svemu tome ne idu u prilog ni brojni podaci koji ukazuju na usporavanje rasta dvije najveće svjetske privrede, američke i kineske, dok su Japan i evrozona u recesiji.
Ulagače je u petak dodatno šokiralo priznanje JPMorgan Chasea da je izgubio dvije milijarde dolara u trgovanju derivatima zbog pogrešne strategije osiguranja ulaganja. Cijena akcije JPMorgana, najveće američke banke po aktivi, potonula je više od devet odsto, a pod pritiskom su se našle i akcije drugih banaka.
„JPMorgan mogao bi postati političko pitanje. Mogla bi se postrožiti regulatorna pravila, pa bi zbog toga banke neko vrijeme mogle biti pod pritiskom“, kaže Tim Ghriskey, direktor u kompaniji Solaris Group. Zbog toga su se prošle sedmice ulagači povlačili iz rizičnijih investicija, pa su na Wall Streetu pale cijene akcija u svih 10 sektora S&P indeksa.
„Ovo je vrlo težak period za trgovanje. Klijente savjetujem da se osiguravaju sve do jula jer nam predstoje vrlo nestabilni dani“, kaže Randy Frederick, direktor u banci Charles Schwab. I na većini evropskih berzi cijene su akcija prošle sedmice pale. Londonski FTSE indeks pao je 1,42 ossto, na 5.575 bodova, a pariški CAC 1,02 odsto, na 3.129 bodova. Frankfurtski DAX ojačao je, 0,27 odsto, na 6.579 bodova. Na Tokijskoj je berzi Nikkei indeks potonuo 4,5 odsto, na 8.953 boda, što je već šesta sedmica zaredom kako slabi. Hina
