BEČ, Zbog nestabilnosti evra i finansijske krize pojedine austrijske banke razmišljaju o povlačenju kapitala iz istočne i jugoistočne Evrope, što bi za pojedine od zemalja ovog regiona značilo potpuni kolaps ekonomije.
“Od projekata na istoku i jugoistoku Evrope austrijske banke su posljednjih godina profitirale u velikom stilu. Sada se ti projekti pretvaraju rizične poslove čije je krajnje rezultate teško predvidjeti”, rekao je stručnjak za finansije Univerziteta u Klagenfurtu Gotfrid Haber (Gottfried Haber).
Menadžmenti velikih austrijskih banaka postaju nervozni, dodaje on, a njihova najveća briga su krediti koje su ove banke podijelile na jugoistoku Evrope, a koji bi, u najgorem slučaju, mogli ostati nenaplaćeni, prenose agencije.
Da je strah od ovakve vrste scenarija opravdan govori činjenica da već sada veliki broj domaćinstava u Rumuniji i Mađarskoj nije u stanju vraćati rate za kredite koje su podigli. U posebno teškom položaju su domaćinstva koja su kredite podigli u stranim valutama, najčešće u švajcarskim francima, a takvih je 70 odsto svih kredita koje su austrijske banke izdale na istoku i jugoistoku Evrope. Dodatno je neizvjesna i stabilnost samog evra, tako su zbog mogućeg porasta inflacije ugrožena i domaćinstva koja imaju kredite i u, barem do sada, stabilnom evru.
U zemljama istočne i jugoistočne Evrope austrijske banke trenutno imaju ukupno 300 milijardi evra izdatih kredita. Nijedna druga zemlja nije u bankarskom sektoru u toj mjeri zastupljena u ovom dijelu Evrope kao Austrija.
“Ono što se sada ispostavlja kao problematično, jeste činjenica da su pojedine banke odobrile kredite u dva puta većem iznosu nego što su same imale u pokriću, a što bi sada moglo biti relevantno i za sve austrijske poreske obveznike”, kaže Haber.
“Sve banke o kojima je riječ imaju garanciju države da ih je ona u kriznim situacijama dužna spašavati. U tom slučaju to bi bilo opterećenje za državni budžet. Angažman banaka koje su radile na Istoku mogao bi skupo koštati ne samo te banke, već i sve austrijske porezne obveznike“, tvrdi Haber.
Upravo zbog ovoga, Austrijska nacionalna banka je u dogovoru s bankama koje posluju na istoku i jugoistoku Evrope protekle sedmice donijela nove odredbe za njihovo poslovanje. Najvažnija odredba kaže da banke na stotinu evra koje imaju u pokriću u kreditima smiju izdati samo 110 evra, a druga da se pri odobravanju kredita detaljnije i oštrije mora kontrolisati likvidnost klijenata koji podižu kredit.
