BANJALUKA, Finansiranje putem lizinga sve je manje zastupljeno u privredi u RS i taj sektor finansijskog sistema se iz godine u godinu smanjuje, pokazuju raspoloživi podaci i mišljenja ekonomskih stručnjaka.
Kako se navodi iz Agencije za bankarstvo RS, ukupna potraživanja po osnovu finansijskog i operativnog lizinga za prvih šest mjeseci ove godine manja su za 16 odsto u odnosu na isti period prošle. Za prvih šest mjeseci prošle godine ta potraživanja iznosila su 90,1 milion KM, dok za isti period ove godine iznose 76 miliona KM.
Marko Đogo, predsjednik sekcije za bankarstvo Udruženja ekonomista RS – SWOT, kazao je da su lizing društva u problemu i da se veliki broj njih polako gasi, jer se lizing kao instrument zaštite nije pokazao dovoljnim da bi poslovali pozitivno.
“Kod nas su lizing društva osnivale banke, praktično kao posebna pravna lica, ali u stoprocentnom vlasništvu većih banaka, koje su na taj način plasirale kredite uz instrumente obezbjeđenja lizinga”, rekao je Đogo i dodao da je to u suštini kredit, koji je kod lizing društava mnogo veći nego kod ostalih banaka.
Dalje ističe da je sa početkom krize u cijelom makroekonomskom sektoru sve manje motiva za osnivanje ovakvih društava, te je stoga došlo do situacije da su plasmani iz FBiH u RS nekoliko puta veći.
“Sva lizing društva, bez obzira na to da li su iz FBiH ili RS, su u velikom problemu i taj sektor finansijskog sistema se iz godine u godinu smanjuje“, kaže Đogo.
Sa druge strane, Predrag Zgonjanin, predsjednik Unije udruženja poslodavaca RS, rekao je da finansiranje putem lizinga kod nas nije visoko rasprostranjena praksa privrednih društava i da oni koji nude lizing nisu proširili više mogućnosti i pogodnosti za ovakav vid finansiranja.
“Korištenje lizinga je najviše ograničeno na automobile i nešto mašina“, rekao je Zgonjanin.
Naime, prema podacima Agencije za bankarstvo RS, potraživanja po osnovu finansijskog lizinga iznose 72,7 miliona KM i manja su za 17 odsto u odnosu na prvo polugodište prošle godine. Od tog iznosa, 14,9 miliona maraka, ili 20 odsto, odnosi na davaoca lizinga iz RS i 57,8 miliona maraka, ili 80 odsto, na poslovne jedinice iz FBiH. Pored toga, bitno je naglasiti da prvi imaju stopu pada od 12 odsto, a drugi sedam odsto. Ono što je veoma zanimljivo je da najveći dio finansijskog lizinga koriste privredna društva pri nabavci vozila za obavljanje djelatnosti u iznosu od 29,5 miliona KM, ili 40 odsto, a zatim i za nabavku mašina i opreme u iznosu od 19,3 miliona, ili 27 odsto.
“Dalje slijede putnička vozila kupljena na lizing na koja odlazi 19,2 miliona KM, ili 26 odsto, dok nekretnine kupljene lizingom iznose 4,7 miliona, ili šest odsto“, rekli su iz ove agencije.
U Agenciji za bankarstvo RS ističu da je prema predmetu lizinga najveći iznos potraživanja po osnovu finansijskog lizinga, dok je operativni slabije zastupljen. Prema njihovim riječima, finansijski lizing u RS najviše koriste pravna lica u iznosu od 63,4 miliona KM, ili 88 odsto, zatim fizička lica u iznosu od 7,6 miliona, ili 11 odsto, dok je na preduzetnike i ostale taj iznos 0,8 miliona KM, odnosno svega jedan odsto.
“Dozvolu za obavljanje poslova lizinga u RS ima samo jedan davalac lizinga sa sjedištem u RS, koji je u prvoj polovini ove godine ostvario gubitak od 0,4 miliona KM, dok iz FBiH na teritoriji RS posluju četiri poslovne jedinice davaoca lizinga, u sastavu četiri društva za poslove lizinga sa sjedištem u FBiH”, rečeno nam je u Agenciji za bankarstvo RS i dodaju da su u istom periodu prošle godine izdali dvije dozvole za obavljanje poslova lizinga sa sjedištem u RS. Nezavisne novine
