BRISEL/BANJALUKA, Velike majske poplave su imale razarajući učinak na infrastrukturu u BiH i Srbiji i prouzrokovale su teške ekonomske gubitke od kojih se obje zemlje još nisu oporavile, stoji u najnovijem ekonomskom izvještaju Evropske komisije za zemlje potencijalne članice.
“Srbija i BiH su nakon poplava pretrpjele nedostatak prihoda, što se reflektovalo na kompletnu ekonomsku situaciju. Teški gubici zabilježeni su u rudarstvu i sektoru energetike”, navodi se u izvještaju.
To je, kako ističu, pospješilo rast deficita jer je došlo do smanjenja izvoza, najvećim dijelom zbog smanjenog izvoza električne energije.
Osim ovih problema, Evropska komisija je konstatovala da BiH i Crnu Goru posebno muči deflacija, koja je počela u avgustu 2013. i nastavila se kroz cijeli naredni period.
Istakli su da je u avgustu deflacija iznosila 0,6 odsto, a da je u proteklom 12-mjesečnom periodu dosegla čak 1,2 odsto.
“Ovo je zabilježeno dobrim dijelom zbog toga što je došlo do stalnog i konstantnog pada cijena životnih namirnica i odjevnih proizvoda. Istovremeno, rasle su cijene alkoholnih pića i duvana”, navodi se u izvještaju Evropske komisije.
Što se tiče kreditnog stanja, istakli su da su BiH, Makedonija i Kosovo kroz cijeli juli i avgust imali pozitivan kreditni rast.
Podsjetili su da je na donatorskoj konferenciji u Briselu za BiH mobilizovano 809 miliona evra sredstava. Zanimljivo je da Evropska komisija uopšte ne spominje eventualne zloupotrebe donatorskih sredstava, iako su neke strane diplomate u BiH kritikovale vlast za zloupotrebe. Naglasili su da je septembarska tranša sredstava Međunarodnog monetarnog fonda (MMF) iz stendbaj aranžmana od septembra 2012. godine odložena zbog neispunjavanja obaveza u smanjenju javne potrošnje, odnosno donošenje mjera koje nisu u vezi sa majskim poplavama.
Podsjetili su na pozitivne ekonomske trendove prije majskih poplava i rast industrijske proizvodnje od 1,2 odsto poređeno s istim periodom 2013. godine.
“Indikatori za period od aprila do juna su počeli pokazivati pad ekonomske aktivnosti od 3,2 odsto u cijeloj zemlji u odnosu na isti period lani. Padom od pet odsto nastavljen je negativni trend u avgustu nakon manjeg oporavka u julu”, istaknuto je u izvještaju.
Naglasili su da su posebno stradali rudarski sektor i kamenoprerađivači, dok je najveći pad iskazan u uslužnom sektoru koji je iznosio čak 8,6 odsto.
Na pozitivnoj strani, kako su istakli, vidljiv je porast prerađivačkog sektora od 5,2 odsto u istom periodu.
Pad potražnje u periodu juli – avgust je zaustavljen pa je, naglasili su, došlo do povećanja široke potrošnje za dva odsto kada se poredi s istim periodom u 2013. godini.
Povećanje deficita, zabilježeno u prvom kvartalu, nastavljeno je i u narednom periodu. Od aprila do jula deficit je narastao na 246 miliona evra, ili za 40,5 odsto.
“U odnosu na bruto domaći proizvod deficit se pogoršao i iznosi 6,9 odsto u zadnjem dijelu juna, sa 5,5 odsto u julu 2013. godine”, naglasili su u izvještaju.
Istovremeno, naveli su, došlo je do povećanja uvoza za 4,8 odsto u poređenju sa prošlom godinom, čime se trgovinski deficit povećao za 13 odsto u drugom kvartalu.
Zoran Pavlović, ekonomski stručnjak iz Banjaluke, komentarišući ovaj najnoviji izvještaj smatra da je lošim ekonomskim parametrima kumovala i neuobičajeno dugačka predizborna kampanja.
“Političke aktivnosti učinile su da se niko od poslovnih ljudi nije zainteresovao da nešto pokuša da investira. Štaviše, pojavila su se ozbiljna povlačenja kompanija iz BiH”, istakao je on.
Jedini dobar parametar o poboljšanju kreditnog rejtinga BiH predstavlja lošu vijest za Pavlovića.
“Makar bi kreditori povukli ručnu u davanju kredita BiH pa bi se onda domaća politička oligarhija morala više posvetiti rezanju troškova, a ne novim zaduživanjima”, ocijenio je on.
Prema njegovom mišljenju, ko god pobijedi na izborima moraće se posvetiti ekonomiji, a on ocjenjuje da su mali izgledi da će doći do smanjenja troškova administracije. Nezavisne novine
