SARAJEVO, Federalna vlada usvojila je u srijedu u nastavku sjednice Izvještaj o radu Agencije za bankarstvo FBiH za 2012. godinu s informacijama o bankarskom i mikrokreditnom sistemu, te o sektoru leasinga sa stanjem na dan 31. 12. 2012. godine.
S ciljem održavanja sistemske stabilnosti, Agencija je kontinuirano analizirala stanje u bankama, mikrokreditnim organizacijama (MKO) i leasing društvima u FBiH, vršila planirane kontrole i preduzimala adekvatne korektivne i druge mjere, u skladu sa zakonskim ovlašćenjima, zavisno o obimu i prirodi utvrđenih nepravilnosti i slabosti.
Nepovoljna kretanja u realnom sektoru, usljed produženog djelovanja globalne finansijske i dužničke krize u evro zoni, negativno su se odrazila i na kreditne aktivnosti banaka, aktivnosti mikrokreditiranja i finansiranja putem leasinga, zbog čega su središta kontrola bila na kvaliteti aktive i uticaju na kapital i zaradu, saopšteno je iz Ureda za odnose s javnošću Vlade FBiH.
S ciljem promovisanja i zaštite prava i interesa potrošača, odnosno fizičkih osoba korisnika finansijskih usluga izvršene su izmjene i dopune zakonskog propisa u pogledu uspostavljanja ombudsmana za bankarski sistem u sastavu Agencije. Takođe, prihvaćene su preporuke MMF-a iz maja 2012. godine, odnosno izmijenjen je i dopunjen zakonski okvir.
Kao regulatorna, samostalna, neprofitna institucija FBiH, Agencija je sve aktivnosti iz svoje nadležnosti finansirala isključivo iz vlastitih sredstava, odnosno iz osnove naknada za izdavanje dozvola i za nadzor poslovanja banaka, MKO i leasing društava u FBiH i drugih prihoda. Sredstva po osnovi izrečenih novčanih kazni za prekršaje koje su učinile banke, MKO i leasing društva u FBiH, odnosno odgovorne osobe, u cijelosti se uplaćuju u budžet FBiH, što je za 2012. godinu iznosilo 208.820 konvertibilnih maraka.
Na dan 31. 12. 2012. u FBiH je bankarsku dozvolu imalo 18 banaka, od čega je jedna bila pod privremenom upravom (Poštanska banka BH d.d. Sarajevo).
U bankarskom sektoru FBiH bilo je ukupno zaposleno 7.130 uposlenika, što je manje za 239 zaposlenih ili 3,2 odsto u odnosu na kraj 2011. godine.
Bilansna suma bankarskog sektora sa 31. 12. 2012. iznosila je 15 milijardi KM i manja je za 1,8 odsto ili 272 miliona KM u odnosu na kraj 2011. godine. Krediti, kao najveća stavka aktive banaka, u 2012. godini zabilježili su neznatan rast od 1,7 odsto ili 178 miliona KM i na kraju godine iznosili su 10,67 milijardi KM ili 71,1 odsto od bilansne sume banaka. Krediti stanovništvu iznose 5,08 milijardi KM, a privatnim preduzećima 5,14 milijardi KM ili 48,2 odsto od ukupnih kredita.
Ukupni nekvalitetni krediti iznose 1,4 milijarde KM s udjelom u odnosu na ukupne kredite od 13,2 odsto. Taj udjel je, u odnosu na ukupne kredite, porastao za 1,3 odsto u odnosu na kraj 2011. godine.
Novčana sredstava iznose 3,96 milijardi KM ili 26,4 odsto od bilansne sume banaka i manja su za 9,5 odsto ili 415 miliona KM u odnosu na kraj 2011. godine.
Kreditne obaveze banaka su 31. 12. 2012. iznosile 1,14 milijardi KM ili 7,6 odsto od ukupnih izvora finansiranja i manje su odnosu na kraj 2011. godine za 178 miliona KM ili 13,5 odsto.
Kapital je iznosio 2,22 milijardi KM, što je za 6,7 odsto ili 139 miliona KM više nego na kraju protekle godine.
Prema nerevidiranim pokazateljima za 2012. godinu, banke u Federaciji BiH ostvarile su pozitivan finansijski rezultat, uz dobit od 112 miliona KM. Pozitivan finansijski rezultat ostvaren je kod 14 banaka u ukupnom iznosu od 128 miliona KM, dok su četiri banke iskazale gubitak u iznosu od 16,5 miliona KM.
Prošlogodišnje kontrole mikrokreditnih organizacija pokazale su kako ih većina posluje u skladu sa propisima i ciljevima radi kojih su osnovane. Ipak, u pojedinim organizacijama značajnog obima operacija i nivoa doniranih sredstava, uočene su značajne slabosti i nepravilnosti u radu.
To se, većinom, odnosilo na nepridržavanje odredaba Zakona o MKO i provedbenih akata Agencije, specifično u pogledu upravljanja kreditnim i drugim rizicima, formiranja i održavanja pričuva za kreditne gubitke, a posebno u slučajevima ponovnog ugovaranja kredita.
Utvrđeno je kako se manji broj mikrokreditnih fondova (MKF) pri upravljanju imovinom ne pridržava načela poslovanja s pažnjom dobrog domaćina, odnosno dobrog privrednika i stručnjaka, te da stvaraju visoke, nepotrebne i neopravdane troškove.
Tako se pojedinim rukovodiocima MKF-ova isplaćuju izuzetno visoke i tržišno neutemeljene plate veće i od deset hiljada KM, te neprimjereno visoki bonusi koji su u dva slučaja iznosili i po nekoliko stotina hiljada KM po osobi.
Jednom članu upravnog odbora MKF isplaćuje se mjesečna naknada za rad od 8,3 prosječne plate u FBiH, pored koje mu je omogućeno i pravo na posebne naknade, privilegije i beneficije, te različite oblike materijalne i logističke podrške u neograničenom iznosu i raspolaganju.
Tokom 2012. godine Agencija je oduzela dvije dozvole za rad MKF, obje uslijed izvršenih statusnih promjena, pripajanja drugim MKF-ovima, čime je od 2008. godine, kada su MKO započele s radom upisom u nadležne registre, Agencija oduzela ukupno šest dozvola za rad. U poređenju s 2008. godinom, broj izdanih dozvola za rad MKO je s 20 smanjen na 14 trenutno aktivnih.
Kada je riječ o leasing društvima, njihova bilansna suma je u FBiH na dan 31. 12. 2012. iznosila 694.364.000 KM, što je za 8,84 odsto ili za 67.355.000 KM manje u odnosu na godinu dana ranije.
Lani je na nivou djelatnosti leasinga u FBiH iskazan gubitak od 23.017.000 KM. Tri leasing društva su iskazala negativan finansijski rezultat u iznosu od 27.220.000 KM, dok su preostala četiri imala pozitivan od 4.203.000 KM. Fena
