TREBINJE – Preduzeće “Elektroprivreda Republike Srpske” (ERS) u prvih pola godine na tržište je plasirala 1.687,7 gigavat-časova električne energije u vrijednosti 129.330.000 KM, dok je istovremeno u nove objekte, modernizaciju i sanaciju postojećih uloženo 75 miliona KM, rekla je direktor ERS-a Radmila Čičković.
Ona je istakla da je ERS za prvih pola godine ostvario dobit od 56 miliona KM, te da su sva proizvodna i distributivna preduzeća izuzev Rudnika i Termoelektrane (RiTE) “Gacko” poslovala pozitivno.
“Najvažnije od svega je što smo nizom preduzetih mjera i aktivnosti uspjeli da saniramo izuzetno teško zatečeno stanje uzrokovano lošom hidrologijom u prethodnoj godini, kada se ukazala potreba za uvozom znatnih količina električne energije, što je uzrokovalo minus u poslovanju i zaostale obaveze prema dobavljačima i kreditorima”, naglasila je Čičkovićeva.
Ona je navela da su dugovi prema “Elektroprenosu BiH”, Nezavisnom operateru sistema BiH, te elektroprivredama regiona premašili 30 miliona KM, te da je njihovo izmirivanje bio prioritet nove uprave ERS-a koja danas ove obaveze izmiruje po dospijeću.
“ERS je stabilizovan, a najvišu dobit ostvarilo je upravo matično preduzeće, koje je za prvih pola godine u plusu 57,6 miliona KM. Izvoz električne energije je u odnosu na prošlu godinu veći tri puta, a u odnosu na prvo polugodište 2016. godine dvostruko veći”, kaže Čičkovićeva.
U prvih šest mjeseci ove godine plasirano je 1.687,7 gigavat-časova električne energije u vrijednosti 129.330.000 KM.
“Ostvarena proizvodnja električne energije na pragu elektrana ERS-a u periodu januar-jun ove godine iznosi 3.534,55 gigavat-časova, što je za 23,69 odsto više u odnosu na plan. U prethodnom mjesecu ERS je proizvela 490,46 gigavat-časova, što je za 33,97 odsto više od plana, a bilansni viškovi su u junu plasirani po izuzetno povoljnim cijenama, i to 50,68 evra po megavat-času”, naglašava Čičkovićeva.
Ona je najavila da u narednom periodu slijede redovni godišnji remonti proizvodnih postrojenja, te poručila da to neće uticati na uredno i sigurno snabdijevanje potrošača električnom energijom, što je i primarni zadatak “Elektroprivrede Republike Srpske”.
“Pogonska spremnost na termoelektranama je zadovoljavajuća i obezbijeđene su dovoljne količine energenata za njihov rad, dok je kota akumulacije Bileća trenutno šest metara iznad plana, što garantuje dobre proizvodne rezultate do kraja tekuće godine”, rekla je Čičkovićeva.
Govoreći o investicionima aktivnostima u prvih pola godine, Čičkovićeva je istakla da je u nove objekte i modernizaciju i sanaciju postojećih uloženo oko 75 miliona KM.
“Investicione aktivnosti koje su vezane za izgradnju kapitalnih objekata kao što su Hidroelektrana (HE) `Dabar` i HE `Buk Bijela`, za koje je ERS dobila koncesiju, bilo je potrebno nastaviti s obzirom da HE `Dabar` nije u cijelosti obezbijedila sva potrebna sredstva za finansiranje projekta, a za projekat HE `Buk Bijela` nastavljeno je sa pregovorima, kao i sa formiranjem posebnog preduzeća u skladu sa koncesionim ugovorom”, rekla je Čičkovićeva.
Prema njenim riječima, u toku su aktivnosti na obezbjeđivanju finansijskih sredstava i izvođenja radova na izgradnji ovih hidroenergetskih objekata.
“U toku su i aktivnosti na izgradnji vjetroparka Hrgud, gdje su planirani istražni radovi s ciljem zaštite životne sredine, kao i aktivnosti na definisanju konačnog tehničkog rješenja vjetroelektrane Hrgud”, kaže Čičkovićeva.
Ona dodaje da su, kada je riječ o izgradnji HE “Dabar”, u prvom polugodištu ove godine realizovane investicije u iznosu od 10,97 miliona KM.
Čičkovićeva je navela da je u toku izgradnja dovodnog tunela, ulazne građevine i pristupnih tunela, te da je probijen dovodni tunel u dužini od oko 3,5 kilometra.
“U radove na izgradnji mini-hidroelektrane `Bočac dva`, čija je ukupna vrijednost oko 40 miliona maraka, u prvom polugodištu ove godine uloženo je 6,32 miliona KM. U toku su probna ispitivanja, a početkom ovog mjeseca očekuje se ispitivanje pod opterećenjem, dok se puštanje u rad očekuje u trećem kvartalu ove godine”, napominje Čičkovićeva.
Pri kraju su i radovi na izgradnji HE “Bogatići Nova”, čija je vrijednost oko 18,5 miliona maraka, i u narednom periodu se očekuju probna ispitivanja i puštanje u rad.
Kada je riječ o ulaganju u postojeće objekte, Čičkovićeva dodaje da je najznačajnija izgradnja sistema odsumporavanja dimnih gasova u RiTE “Ugljevik”, čiji je cilj da se emisija sumpor-dioksida smanji za 98,4 odsto, čime bi se znatno eliminisao uticaj rada postrojenja na životnu sredinu i uskladio sa našom zakonskom regulativom i direktivama EU.
Ona naglašava da su u prvom polugodištu ove godine o ovom pitanju realizovane investicije u iznosu od 22,18 miliona KM.
Čičkovićeva kaže da je višegodišnji trend pada distributivnih gubitaka zadržan i tokom prvih šest mjeseci ove godine, naglašavajući da je ostvaren stepen gubitaka od 10,65 odsto, što je za 1,46 odsto manje u odnosu na isti period 2017. godine.
“U ovom periodu ostvaren je stepen naplate koji procentualno iznosi 107,61 odsto. Ovaj procenat govori da je naplaćeni iznos veći od ukupnog iznosa faktura ispostavljenih kupcima za prvih šest mjeseci tekuće godine”, kaže Čičkovićeva.
Ona je dodala da ostvareni procenat naplate ukazuje na činjenicu da je naplaćen dio nenaplaćenih potraživanja iz prethodnog perioda veći od ostvarenog procenta naplate u istom periodu 2017. godine kada je on iznosio 106,55 odsto.
Čičkovićeva napominje da su složen ambijent u kojem ERS posluje, nizak standard krajnjih kupaca u sistemu javnog snabdijevanja i u vezi s tim dalje prisutna potreba za visokim stepenom socijalne osjetljivosti sistema, zahtjevi kojima nije jednostavno udovoljiti.
“Istovremeno, potrebno je raditi na realizaciji obaveza koje proizilaze iz trećeg energetskog paketa EU u skladu s kojima se pospješuju procesi liberalizacije tržišta i unapređuju procesi upravljanja `Elektroprivredom Republike Srpske`”, kaže Čičkovićeva.
Ona ističe da ERS, u skladu sa Zakonom o obnovljivim izvorima energije i efikasnoj kogeneraciji, privremeno obavlja funkciju operatora sistema podsticaja, te da se u vezi s tim suočavaju s problemom neblagovremenog izmirivanja obaveza prema proizvođačima električne energije iz obnovljivih izvora u sistemu garantovanog otkupa.
“Evidentno je da su mehanizmi prikupljanja sredstava za ovu namjenu neefikasni, te je potrebno sagledati i pronaći adekvatnija i efikasnija rješenja. ERS je opterećen i određenim brojem sudskih sporova na koje je potrebno obratiti pažnju i preduzeti sve mjere s ciljem zaštite `Elektroprivrede Republike Srpske` u tim procesima”, kaže Čičkovićeva.
Ona napominje da su samo u proteklih 100 dana, koliko je na čelu ovaj saziv uprave matičnog preduzeća, okončana tri značajna spora vrijedna devet miliona KM, sva tri u korist ERS-a.
Govoreći o novom kolektivnom ugovoru ERS-a koji je potpisan prije godinu dana, Čičkovićeva kaže da nisu bili usaglašeni svi detalji oko njegove primjene, tako da su u protekla tri mjeseca vodili intenzivne pregovore sa sindikatom oko preciziranja svih odredbi kako bi on u cijelosti mogao biti ispoštovan.
“Moram istaći da smo naišli na razumijevanje zaposlenih i uspjeli da zajedničkim naporima dođemo do formule kojom su sve strane zadovoljne i jasno izdefinišemo i preciziramo svaku stavku kolektivnog ugovora, obaveze i prava zaposlenih, kao i poslodavca”, rekla je Čičkovićeva.
Ona je dodala da su doneseni pravilnici o utvrđivanju standarda i normativa za vrednovanje individualnog radnog učinka, Pravilnik o izuzetnom doprinosu radnika, te Pravilnik o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji.
“Na ovaj način, primjenom novog kolektivnog ugovora biće sprovedene planirane uštede, ali ne na uštrb prava radnika”, naglasila je Čičkovićeva.
Direktor ERS-a istakla je da će prioritetni zadaci ERS-a u predstojećem periodu biti da obezbijedi sigurno snabdijevanje električnom energijom potrošača u Republici Srpskoj, povećanje izvoza električne energije u regionu, sanacija i modernizacija objekata elektroenergetskog sistema, smanjenje distributivnih gubitaka i naplata električne energije.
Među prioritetima su regulisanje međusobnih obaveza i potraživanja u sistemu, implementacije direktiva EU, smanjenje operativnih troškova, poboljšanje u oblasti finansijskog upravljanja i sagledavanje cjelokupne problematike međusobnih ekonomskih odnosa i donošenje novih normativnih akata s ciljem adekvatnijeg uređivanja ove oblasti. Srna