BANJALUKA, Iz inostranstva je u BiH prošle godine na osnovu novčanih doznaka stigla 2,51 milijarda maraka, što je za 170,5 miliona ili 7,2 odsto više u odnosu na prethodnu godinu.
Prema podacima Centralne banke BiH, priliv na osnovu doznaka je u 2017. dostigao nivo iz 2007. godine, odnosno prije nego što je izbila svjetska ekonomska kriza, koja je napravila haos u globalnoj ekonomiji, što je uticalo i na pad priliva novca iz inostranstva.
– Oporavak ekonomija iz kojih imamo najveći priliv radničkih doznaka je osnovni razlog povećanja priliva po ovom osnovu. Penzije, kao drugi najznačajniji priliv na računu sekundarnog dohotka, iznosile su 1,17 milijardi maraka, što je takođe rast od 7,2 odsto u odnosu na godinu ranije – istakli su u Centralnoj banci.
Statistika pokazuje da su od 2008. godine, kada je izbila svjetska ekonomska kriza, novčane doznake iz inostranstva počele da padaju i taj trend imale su sve do 2012. od kada počinju postepeno da se oporavljaju. Svih prethodnih godina novčana pomoć građanima BiH je rasla, da bi konačno dosegla nivo iz 2007. godine kada je preko granice stiglo najviše novca.
– Doznake uglavnom predstavljaju novčanu pomoć porodicama koje ih koriste za vlastitu potrošnju i podizanje standarda. One su blago rasle u proteklim godinama, a razlozi leže u boljem imovinskom stanju ljudi koji su odranije u dijaspori i novom talasu odlazaka kojem svjedočimo u posljednjim godinama. Kao rezultat toga novi migranti počinju da dostavljaju novac u domovinu – kazali su u Centralnoj banci BiH.
Ekonomisti ističu da parametri o doznakama pokazuju da su ekonomije zemalja iz kojih su stizale dostigle pretkrizni nivo iz 2007. godine.
– Može se očekivati, uzimajući u obzir i faktor daljeg odlaska stanovništva, da će rasti iznos doznaka i penzija iz inostranstva. Specifičnost je da naši javni fondovi nemaju nikakve koristi od tih doznaka jer su porezi i doprinosi plaćeni u zemlji iz kojih stižu. To je novac isključivo za stanovništvo i finansiranje njihove potrošnje. Taj izvor novca je za mnoge jedini način da sastave kraj sa krajem – kazao je ekonomista Goran Radivojac.
On smatra da je iznos pristiglih doznaka mnogo veći od onih koje prikazuje Centralna banka jer novac u zemlju stiže i na drugi način i ne prikazuje se kroz transfere.
Dijaspora
Podaci o broju građana BiH koji žive u inostranstvu variraju od institucije do institucije.
Prema podacima Ministarstva civilnih poslova BiH, građani rođeni u BiH, bez obzira na to čije državljanstvo imali, žive u 50 zemalja, a ukupno ih je 1,67 miliona.
U zemljama Evropske unije nalazi se 57 odsto ili 955.780 osoba. Taj broj se povećava iz godine u godinu jer sve više stanovnika napušta BiH i odlazi na rad u inostranstvo. Glas Srpske
