– Dugovanja u RS milijardu i 167 miliona KM, javne ustanove i preduzeća prednjače sa oko 90 miliona KM
– Poreski dug u FBiH dvije milijarde i 596 miliona KM
BANJALUKA – Zvanična statistika u ovoj godini prikazuje rast prikupljenih direktnih i indirektnih poreza, međutim, ukupni poreski dug u BiH iznosi čak 4,5 milijardi KM. Samo za direktne poreze, odnosno poreze na platu, doprinose za PIO, zdravstveno osiguranje i nezaposelnost dug iznosi oko 3,8 milijardi KM, pokazalo je istraživanje Centara civilnih inicijativa u BiH.
Poređenja radi, ukupni poreski dug skoro četiri puta je veći od posljednjeg višegodišnjeg aranžmana s Međunarodnim monetarnim fondom.
Prema podacima Poreske uprave Republike Srpske, ukupni nenaplaćeni poreski dug u RS ove godine iznosi milijardu i 167 miliona KM.
“Najveći dužnici po osnovu neizmirenih javnih prihoda su ponovo javne ustanove i javna preduzeća. Prvih 10 najvećih dužnika duguju 171 milion KM ili 15 odsto ukupnog poreskog duga, a među njima javne ustanove i javna preduzeća čine 53 odsto ili 90 miliona KM”, navode u CCI.
Ovi podaci, ističu, ukazuju na hronično odsustvo vladavine zakona, jer je neobjašnjivo ovoliko odsustvo dobrog upravljanja, jednakosti pred zakonom i tolerancija neplaćanja poreza i doprinosa kada su u pitanju javna preduzeća i institucija.
“Akumuliran je ogromni unutrašnji dug, budžetski deficit, deficit vanbudžetskih fondova (primarno penzionog i zdravstvenog) i ozbiljno poljuljano povjerenje građana i pravnih subjekata u vladavinu prava i jednakost pred zakonom”, navode ističu u CCI.
Kada je u pitanju Federacija BiH, ukupni nenaplaćeni poreski dug iznosi dvije milijarde i 596 miliona KM u šta ulaze dugovi po osnovu neplaćenih poreza na platu, doprinosa za PIO, zdravstveno osiguranje, nezaposlenost, te takse i druge naknade.
“Najveći dužnici su, takođe, javna preduzeća ili kompanije s državnim (su)vlasništvom, te javne institucije. Ako posmatramo samo prvih 20 najvećih dužnika, dolazimo do udjela ovih dužnika od čak jednu milijardu i 185 miliona KM ili 46 odsto ukupnog poreskog duga u FBiH. Većina tog duga trebala je finansirati penzioni i zdravsteve fondove”, podaci su CCI.
Vrlo loše stanje u penzijskim i fondovima zdravstva rezultat su, zaključuju u CCI, višegodišnjeg kršenja zakona i onih koji nisu plaćali porez i onih koji su to dozvoljavali, praveći time ogromnu štetu po vanbudžetske fondove, kvalitet života građana i javni interes.
CAPITAL: Ž. Gauk
