BANJALUKA – Nakon izbijanja pandemije osnovni cilj IRB RS bio je zadržati likvidnost privrede, te je stoga uveden moratorijum na otplatu zajmova i kredita plasiranih preko finasijskih posrednika za sva pravna i fizička lica, rekao je Dražen Vrhovac, v.d. direktora Investiciono-razvojne banke (IRB) RS.
Kako je istakao, moratorijum u otplati ili grejs period kod zajmova direktno odobrava IRBRS, a u svim drugim slučajevima korisnik koji želi iskoristiti ovu mjeru mora se obratiti finasijskom posredniku preko kojeg je plasiran kredit.
Koje je mjere sve IRB preduzela kako bi pomogla privredne subjekte tokom epidemije?
VRHOVAC: Osnovni zadatak IRBRS je finansijska podrška razvoju privrede Republike Srpske. Neposredno pred krizu koju je izazvala pandemija virusa Korona, IRBRS je smanjila izlazne kamatne stope za sve kreditne linije privredi RS na 0.5 % s ciljem da kreditna sredstva postanu što dostupnija i jeftinija. Takođe, s ciljem da se poveća kokurentnost privrede IRBRS je uvela kreditnu liniju za novu opremu i tehnologije, gdje je maksimalna izlazna kamatna stopa 3%.
Nedavno je premijer Radovan Višković rekao da postoji kreditna liinja preko koje će IRB pomoći javnim preduzećima od lokalnog značaja. Da li već postoji model hoće li to biti direktni plasmani ili preko komercijalnih banka?
VRHOVAC: Vlada RS razmatra načine i instrumente kako da pomogne funkcionisanje privrede, uključujući i javna preduzeća na lokalnom nivou i IRBRS je direktno uključena u kreiranje mogućih rješenja. U ovom trenutku ta ideja još uvijek nije operativna. U svakom slučaju IRBRS je spremna da realizuje zahtjeve i ciljeve koje postavi Vlada.
Koliko je već privrednih subjekata zatražilo moratorije ili grejs periode na kredite koje je IRB plasirala direktno ili indirektno?
VRHOVAC: Do sada je odobreno preko 45 zahtjeva koji se odnose na direktne plasmane, a 46 zahtjeva je odobren preko finansijskih posrednika 46. U posljednja dva-tri dana zaprimili smo još 90 zahtjeva koji će biti obrađeni tokom ove sedmice.
Koliko to može uticati na poslovanje IRB?
VRHOVAC: Projekcije koje su rađene za cijeli portfolio kojim upravlja IRB RS (direktno i preko finansijskih posrednika) pokazuju da će prilivi po osnovu odobrenja moratorijuma i grejs perioda za ovu godinu biti umanjeni za cca 17 mil KM a po osnovu sniženja kamatnih stopa na 0,5% za sve KL za privredu dodatnih 30 mil KM. Svakako tačan podatak ćemo znati po okončanju ove situacije, obzirom da se ne možemo mješati u poslovnu politiku finansijskih posrednika i njihove nivoe i načine odlučivanja, odnosno za koje klijente će i koje mjere će odobriti (moratorijum, dodatni grejs period ili produženje otplate kredita).
Dolaskom na čelo IRB-a dosta ste uradili na pravljenju novih usluga IRB- a i prema privredi a i stanovništvu. U kojoj mjeri su zaustavljene, odnosno bolje reći nastavljene te aktivnosti?
VRHOVAC: U ovom trenutku primarni cilj IRBRS je održati likvidnost privrede. U strukturi zahtjeva koji dolaze u IRBRS dominiraju zahtjevi za moratorijum ili grejs period korisnika kredita kao direktna posljedica krize izazvane pandemijom. Nedostaju, u svakom slučaju kreditni zahtjevi za podršku investicionim projektima. Planom za ovu godinu predviđen je obilazak svih gradova i većine opština u RS u kojima bi u neposrednoj komunikaciji promovisali nove kamatne stope i sve proizvode IRBRS. Zbog novonastale situacije ovu aktivnost smo pomjerili na drugi dio godine. Takođe, za kraj godine planirali smo organizovati investicionu konferenciju posvećenu privredi RS tj pravcima njenog razvoja te zaključke sa konferencije ponuditi Vladi RS da iste ugradi u ekonomsku politiku RS a IRBRS bi za narednu godinu ponudila kreditne linije koje bi podržavale preduzetnike koji bi se bavili djelatnostima definisanim na konferenciji tj koje bi Vlada RS prihvatila i promovisala kao dio zvanične ekonomske politike Republike Srpske.
Dosta je privrednika okrenuto prema IRB-u u smislu da u njoj vide potencijal koji može pomoći ekonomskom oporavku nakon pandemije. Imate li u planu dodatne kreditne linije za privredne subjekte?
VRHOVAC: IRB RS je u prethodnom periodu izvršio korekciju kamatnih stopa prema privredi na način da je smanjio izlaznu kamatnu stopu na 0,5% čime je stvorio preduslov da se privreda može zadužiti po povoljnijim uslovima u cilju prevazilaženja štete koje su prouzrokovane virusom korona. Dalje, važeća Pravila plasmana i postojeće kreditne linije pokrivaju sve privredne grane izuzev kockarnica i kladionica, tako da je IRBRS spremna za eventualnu pomoć privredi u saniranju štete u privredi RS izazvane virusom korona.
Kako je oragnizovan rad zaposlenih u IRB u vanrednim okolnostima?
VRHOVAC: Svima nam je cilj zaštita života i zdravlja radnika i održavanje procesa rada, stoga je IRBRS organizovao rad sa smanjenim brojem radnika ali bez ugrožavanja procesa rada i donošenja odluka.
(banjaluka.net)
