NJUJORK, Na svjetskim se berzama prošle sedmice trgovalo vrlo oprezno jer se ulagači plaše da bi snažan rast cijena nafte mogao narušiti oporavak najvećih svjetskih privreda.
U fokusu ulagača prošle sedmice bila je cijena nafte koja je, zbog eskalacije sukoba između protivnika i pristaša režima u Libiji te nemira u zemljama Bliskog istoka, dostigla najviše nivoe u dvije i po godine. Terminska cijena nafte na berzi u Njujorku dostigla je u petak 104,42 dolara po barelu, najviši nivo od septembra 2008. godine.
Na londonskom se tržištu, pak, cijena ‘crnog zlata’ probila iznad 116 dolara. Premda je predsjednik američke centralne banke Ben Bernanke u izvještaju Senatu početkom prošle sedmice rekao da bi tek dugotrajniji rast cijena nafte mogao zaprijetiti privrednom oporavku, ulagače to nije umirilo.
Jer, visoke cijene goriva mogle bi izazvati pad potrošnje Amerikanaca, a to bi naštetilo privredi, s obzirom da ono uvelike ovisi o potrošnji. Zbog rasta cijene goriva za 20 odsto, Amerikanci sada dnevno plaćaju oko 75 miliona dolara više nego sedmicu dana prije da bi napunili rezervoar vozila. I dok je rast cijena nafte negativno uticao na tržište, pozitivni signali stigli su sa tržišta rada. U petak je objavljeno da je u februaru broj zaposlenih u SAD-u porastao za 192.000, najviše od aprila prošle godine, što je u skladu sa očekivanjima.
Pritom je stopa nezaposlenosti, po prvi puta od aprila 2009. godine, pala ispod nivoa od devet odsto, na 8,9 odsto.
“Te dvije vijesti, zaposlenost i nafta, uticale su na tržište u suprotnim smjerovima. Visoke cijene nafte zabrinjavaju. Što se duže održe na ovim nivoima, to je veći rizik da će potkopati oporavak privrede”, kaže Jack Ablin, direktor u Harris Private Bank.
Zbog toga se trgovalo oprezno, na što ukazuje mršav obim trgovanja. Na Wall Streetu, American Stock Exchangeu i Nasdaqu vlasnika je dnevno mijenjalo između 7 i 7,7 milijardi akcija, znatno ispod lanjskog dnevnog prosjeka od 8,47 milijardi.
Na Wall Streetu je Dow Jones indeks prošle sedmice ojačao 0,3 odsto, na 12.169 bodova. S&P 500 porastao je, 0,1 odsto, na 1.321 bod, a za toliko je ojačao i Nasdaq indeks, dostignuvši 2.784 boda. Na evropskim su berzama cijene akcija prošle sedmice pale. Londonski FTSE indeks oslabio je 0,19 odsto, na 5.990 bodova, dok je frankfurtski DAX pao 0,10 odsto, na 7.178 bodova, a pariški CAC 1,23 odsto, na 4.020 bodova. Na Tokijskoj je berzi, Nikkei indeks prošle sedmice porastao 1,5 odsto, na 10.693 boda. Hina