SARAJEVO, Trend iskorištenosti IPA fondova u BiH je u porastu i kada je riječ o njihovoj ugovorenosti, ali i realizaciji.
“Delegacija EU u BiH, koja je zadužena da prati implementaciju IPA projekata, stalno ističe pozitivan trend u procentu njihove iskorištenosti”, rekla je Nevenka Savić, direktor Direkcije za evropske integracije, a to proizilazi i iz Informacije o raspoloživim sredstvima iz fondova IPA koju je Direkcija danas predstavila Komisiji za spoljne poslove Predstavničkog doma parlamenta BiH.
Prema podacima DEI, od 15. novembra prošle godine ukupna stopa ugovorenih projektnih sredstava iz IPA državnih paketa pomoći za period od 2007. do 2010. godine na nivou je od 56 odsto, što predstavlja povećanje od devet odsto u odnosu na protekli šestomjesečni period, kada je iznosila 47 odsto.
Ukupni postotak isplaćenih sredstava za sve IPA državne pakete pomoći do sada iznosi 32 odsto i u odnosu na protekli šestomjesečni period veći je za pet odsto.
Od ukupne vrijednosti iznosa alociranih IPA sredstava BiH u periodu od 2007. do 2010. godine do 15. novembra prošle godine ugovoreno je nešto više od polovine, dok je trećina sredstava već isplaćena kompanijama koje implementiraju projekte.
Trenutna iskorištenost godišnjih IPA sredstava iz programa za BiH kreće se od 78 odsto u 2007. do svega šest odsto u prvoj polovini 2010. godine.
Do sada je isplaćeno 38,8 miliona evra iz programa za 2007., 26,2 miliona za 2008., 25,7 miliona za 2009. i 5,2 miliona evra iz 2010. godine.
U ovom vremenskom periodu ugovoreno je ukupno 165,7 a isplaćeno 95,9 miliona evra, što je 32 odsto ukupnih sredstava iz programa pomoći za BiH.
Savićeva je istakla da je u prethodnom periodu utvrđeno da ima projekata koji nisu primjenjivi u praksu, posebno zbog problema političke prirode koji ne može biti riješen na tehničkom nivou.
Ona je kao primjer navela da su alocirana sredstva iz oblasti statistike bila uslovljena potpisivanjem zakona o popisu stanovništva, što je sada otklonjeno.
“Slično je i u oblasti infrastrukture kvaliteta. Evropska komisija je izričita da neće dalje ulagati u ovu oblast dok ne bude napravljena strategija ili akcioni plan za ovaj sektor” – rekla je Savićeva.
Prema njenim riječima, iz političkih razloga ne može da bude implementirana i tehnička pomoć za uspostavljanje decentralizovanog sistema upravljanja fondovima, kojim bi upravljanje IPA fondovima bilo preneseno sa Delegacije EU u BiH na domaće vlasti.
“Očekujemo da ćemo imati političku podršku u otklanjanju prepreka” – dodala je Savićeva.
Ona je istakla da su zbog problema u programiranju IPA za 2011. godinu uvedeni novi mehanizmi koje je predložila Evropska komisija prilikom otpočinjanja programiranja za 2012. i 2013. godinu.
Evropska komisija je zatražila da svi akteri u ovom procesu od prvog dana budu uključeni u programiranje i formirane su radne grupe od predstavnika svih nivoa vlasti. Evropska komisija traži da od samog početka postoji saglasnost svih o projektima da se ne bi desilo kako je bilo u programiranju IPA za 2007. i 2008. godinu – da budu odobreni projekti koji kasnije ne mogu biti implementirani – pojasnila je Savićeva.
Prema njenim riječima, eksplicitan zahtjev donatora, u ovom slučaju Evropske komisije, jeste da svi budu saglasni sa predloženim projektima.
Predsjedavajući Komisije za spoljne poslova Mirza Kušljugić rekao je da je primljena k znanju Informacija o raspoloživim sredstvima iz fondova IPA-e, uz zaključak da se Savjetu ministara predloži da za parlament pripremi detaljniju informaciju, ne samo o korištenju IPA fondova, nego i o efikasnosti njihovog korištenja i institucionalnoj infrastrukturi, sa posebnim osvrtom na period od 2014. do 2020. godine.
U realizaciji IPA fondova imamo dva problema. Jedan je da još nemamo decentralizovanu implementaciju, odnosno mnoge od procedura ne implementira BiH, nego delegacija EU u BiH, čime se odgovornost dijeli između ta dva subjekta. Drugi problem je programiranje gdje pojedine komponente nailaze na političke nesuglasice i blokade, objasnio je Kušljugić.
Komisija je na današnjoj sjednici dala saglasnost za ratifikaciju Sporazuma o uzajamnoj zaštiti tajnih podataka između Savjeta ministara BiH i Vlade Crne Gore. Srna
