BANJALUKA, Ekonomski analitičar Rajko Tomaš smatra da, u okolnostima svjetske ekonomske krize, ima smisla ozbiljno razmišljati o pripremi rebalansa budžeta Republike Srpske /RS/, radi jačanja socijalne i podsticajne komponente budžeta.
“Socijalnu komponentu za one koje ova kriza dovede do socijalne potrebe, a podsticajnu za privrednu proizvodnju i zapošljavanje”, rekao je Tomaš Srni.
On je naglasio da, iako je u ovom momentu situacija znatno povoljnija u RS nego u Federaciji BiH /FBiH/, zbog opšte ekonomske krize, opadanja privredne aktivnosti, kupovne moći i potrošnje stanovništva, smanjenja carina i prihoda od carina može doći do smanjenja prihoda.
“Ako bi se zbog pada proizvodnje kao posljedice krize smanjio obim zaposlenosti i plate radnika, smanjila bi se i lična potrošnja i realizacija PDV-a, smanjili bi se indirektni porezi i prihodi od direktnih poreza, a što bi moglo da ima ozbiljne posljedice po budžet”, istakao je Tomaš.
On je istakao da negativni faktori po javne prihode djeluju istovremeno i u RS i u FBiH, iako, kako je naveo, situacija nije u potpunosti uporediva u oba entiteta.
“FBiH ima planirane prevelike izdatke za socijalne potrebe, koji su uglavnom politički motivisani i nastali u nekom ranije periodu. U novonastalim okolnostima budžet FBiH može imati velikih problema”, ocijenio je Tomaš.
Prema njegovim riječima, opšta tendencija javne potrošnje u cijeloj BiH pokazuje da se iznos raspoloživog novca na jedinstvenom računu u Upravi za indirektno oporezivanje smanjuje i nominalno, što je ozbiljno upozorenje da bi tokom ove godine mogli svi budžeti u BiH imati odgovarajućih problema.
“Naravno da neće svi budžeti biti u istoj situaciji. Sve zavisi od toga koliko ko je realno planirao svoj budžet i kakve su obaveze preuzete za budžete”, pojasnio je Tomaš.
On smatra da, u svakom slučaju, može biti problema sa likvidnošću budžeta i to do kraja seprembra, ukoliko bi ostao ovaj nivo privredne aktivnosti.
Tomaš je dodao da treba imati na umu da je tokom posljednjih mjeseci osnovica za obračun PDV-a od niza roba znatno manja, jer postoji niz roba čije su cijene sada značajno niže.
“Kada uporedimo cijenu nafte prije godinu dana i danas, razlika je dosta velika, tako da je osnovica za obračun PDV-a znatno manja i zbog toga će sigurno doći do opadanja prihoda”, istakao je Tomaš.
