BEOGRAD, Građani Srbije plaćaju duplo veće kamate kada su u pitanju gotovinski krediti u odnosu na susjede, prije svega Hrvatsku i Federaciju Bosne i Hercegovine.
Tako su kod kamate na keš zajmove od 15,80 do 22,50 odsto na godišnjem nivou na dinare i evre, a u okruženju od 6,90 do 9,50 odsto na kune i evre, kao i na konvertibilne marke i evre. Kada je u pitanju Republika Srpska kamate su kao i u Srbiji veće i minimalna iznosi od 15 do 21,25 odsto na godišnjem nivou. Takođe, i iznosi za zaduživanje su znatno veći u Hrvatskoj i BiH, nego u Srbiji i RS.
Poredili smo kamatne stope u bankama iz Italije, Njemačke i Francuske. Uporedili smo iznose u njihovim ćerkama u Srbiji, Hrvatskoj, Republici Srpskoj i FBiH. Za nenamjenski kredit u Hrvatskoj rok otplate je do 180 mjeseci, a u FBiH gotovinski zajmovi mogu da se otplaćuju i do 240 mjeseci. Kada je u pitanju naknada za obradu ovih pozajmica, ona iznosi od 1,30 do dva odsto od odobrenog iznosa, a u Srbiji je najmanje duplo veća i kreće se čak do 3,50 odsto.
Bankari i dalje imaju isto objašnjenje za ovakvu situaciju, kao i prije krize i u vrijeme krize, da su skupi izvori za plasiranje kredita, visok rizik zemlje i velika obavezna rezerva koju izdvajaju kod NBS. To je stara priča, kako kažu analitičari, koja više ne može da bude objašnjenje za enormno visoke kamatne stope, već je uzrok što u Srbiji i pored 30 banaka nema – konkurencije.
Ukoliko građanin FBiH uzme gotovinski kredit od 20.000 konvertibilnih maraka ili 10.000 evra, odnosno 1.190.000 dinara sa rokom otplate od sedam godina i efektivnom kamatom od 9,45 odsto, rata će iznositi 300,88 konvertibilnih maraka, odnosno oko 150 evra. Obrada kreditnog zahtjeva je 1,75 odsto. Vođenje kreditnog računa je jedna konvertibilna marka.
Ukoliko građanin u banci, koja nosi isto ime u Srbiji, uzme zajam od milion dinara, koliko maksimalno može da se zaduži, sa rokom otplate od 84 mjeseca i kamatom od 19,20 odsto na godišnjem nivou, dakle gotovo tri puta većom kamatom, mjesečno će otplaćivati 37.762 dinara ili oko 350 evra. Obrada kredita je 3,50 odsto. Mjesečno održavanje računa 190 dinara.
Zatezna kamata koju banke u Hrvatskoj i BiH zaračunavaju ukoliko se kredit ne otplaćuje je 12 odsto godišnje, u Srbiji je duplo više.
Rejting klijenata
Banke koje posluju u Srbiji, u zemljama u regionu svoje klijente rangiraju po određenim kategorijama, koje se kreću od 1a do 1d do 3e nivoa, sa polisom osiguranja, i na osnovu toga formiraju kamate za njih. Tako se kamata za gotovinski zajam kreće od 4,75 za građane koji imaju najveći rejting, odnosno klijenti su banke koji dobro servisiraju svoje obaveze, imaju stabilna primanja, štednju do 12,69 odsto za klijente koji nisu sigurni, a ukoliko ova posljednja kategorija položi depozit od 20 odsto dobija kamatu od 9,10 odsto. U Srbiji ovakva klasifikacija ne postoji. Novosti
