BEOGRAD – Poreska uprava Republike Srbije donijela je rješenja o plaćanju poreza za obveznike koji ostvaruju prihod od pružanja ugostiteljskih usluga, odnosno izdavanja stana na dan za 2024. godinu.
Iz ove institucije ističu da su poreska rješenja predata pošti 19. aprila, što znači da se smatraju dostavljenim po isteku roka od 15 dana od dana predaje pošti.
Svi zakupodavci su po Zakonu o porezu na dohodak građana u obavezi da od ostvarenog prihoda dio odvoje za državu na ime poreza. Jedini izuzetak su pravna lica kada se porez prebacuje na firmu koja je zakupac.
Većina stanodavaca je upoznata sa obavezom da se za izdavanje nekretnine plaća porez, kao i da se stanari moraju prijaviti nadležnim institucijama, ali je u praksi veoma mali broj ljudi koji to i čini. S druge strane, kako tvrde poznavaoci prilika, niko ni ne provjerava da li postoji ugovor između gazde i stanara, niti da li je plaćen odgovarajući porez.
Ipak, treba znati da je zakonska regulativa u ovoj oblasti posljednjih godina znatno pooštrena, pa se tako kazne za fizička lica koja izdaju stan, a nisu prijavila podstanare kreću i do 300.000 dinara, dok je za pravna lica maksimalna kazna još veća – 800.000 dinara.
Iz agencije City Expert kažu da iako ugovor o zakupu nije ovjeren kod notara, zakupodavac je i dalje u obavezi da i bez tog ugovora porez plati.
“U Srbiji je to još uvek tabu tema. Većina zakupodavaca ne isplaćuje porez u pravom iznosu ili ga uopšte ne plaća“, objasnio je direktor agencije Miloš Mitić.
Prema njegovim riječima, dobar razlog za ovakvo stanje stvari sigurno je visoko postavljen porez. Na godišnji iznos zakupnine država se ugrađuje 20 odsto. Nekada stanodavci ovu obavezu prebacuju na zakupce podizanjem kirije za iznos poreza, ali rijetko ko pristane da pod tim uslovima iznajmi nekretninu.
„Vlasniku stana se ne isplati da prijavi porez, jer mu po njegovoj računici to smanjuje prihod. Recimo, ako stan košta 500 evra mjesečno i on plati porez, ostaje mu 400 evra. U svojoj glavi računa da je prihodovao za 100 evra manje“, ističe Mitić.
Prihodi ugostitelja, odnosno lica koja imaju pravo na izdavanje nekretnina, spadaju u kategoriju ostalih prihoda i oporezuju se stopom od 20 odsto. Oporezivi prihod za kalendarsku godinu čini iznos od pet odsto prosječne mjesečne zarade po zaposlenom u Republici Srbiji u godini koja prethodi godini za koju se utvrđuje porez, pomnožen brojem pojedinačnih ležajeva, odnosno kamp parcela i odgovarajućim koeficijentom prema kategoriji turističkog mjesta saglasno zakonima kojima se uređuju ugostiteljstvo i turizam.
Kome se podnosi prijava za izdavanje nekretnine u zakup?
Prema riječima advokata regulativa u oblasti izdavanja stanova je oštrija, a ovlašćenja nadležnih organa s tim u vezi znatno su proširena, u cilju suzbijanja sive zone.
Fizička lica koja se kao vlasnici nepokretnosti bave poslovima davanja nekretnina u zakup mogu biti kažnjena od strane inspektora lokalne samouprave iznosom od 150.000 do 300.000 dinara, ukoliko ne rade u skladu sa zakonom. Ako se izdavanjem bavi pravno lice kršenje zakona se daleko strože kažnjava, pa kazne sežu od 80.000 do 800.000 dinara, u zavisnosti od vrste prekršaja.
Lica koja žele da se bave poslovima izdavanja nekretnina treba najprije da se obrate jedinici lokalne samouprave na čijoj teritoriji se nalazi objekat koji će biti predmet izdavanja, i to odjeljenju za turizam i ugostiteljstvo.
Prijava se vrši elektronskim putem, a ima za cilj otpočinjanje procedure u kojoj nadležna lica lokalne samouprave uvidom na terenu i pregledom objekta konstatuju u koju kategoriju spada objekat, te da li je podoban da bude predmet izdavanja, kao i da li su ispunjeni drugi zakonski uslovi.
Nadzor nad primjenom odredaba relevantnih zakona o turizmu i zakona o ugostiteljstvu vrši Ministarstvo turizma i omladine preko turističkih inspektora, odnosno jedinica lokalne samouprave preko ovlašćenih inspektora u dijelu kojim se uređuje obavljanje ugostiteljske djelatnosti pružanja usluga smještaja u kućama, apartmanima, sobama, stanovima i drugim prostorima za koje nije izdato rješenje o kategorizaciji, kao i u objektima domaće radinosti, seoskom turističkom domaćinstvu.
