BERLIN, Njemačka je sa svojom proizvodnom i izvoznom snagom postala ono što je Amerika bila nekad – ekonomska snaga drugačija od bilo kog evropskog susjeda, piše “Los Anđeles tajms”.
Dnevnik navodi da je Njemačka uspjela da se razvije na načelima koje je njegovala i Amerika, ali ih je negdje očigledno izgubila.
Tajna je u malom dugu, skromnim navikama i vladi koja je intenzivno fokusirana na visoku proizvodnju, nisku inflaciju i opsežne socijalne usluge. To je omogućilo sigurnost radnog mjesta i dobru zdravstvenu zaštitu i infrastrukturu – konstatuje list.
Njemačka je uspjela da zauzda budžet i implementira reforme – poput podizanja granice za penzionisanje, dakle stvari sa kojima se neke zemlje evrozone tek sada bore. Takođe, Njemačka je uspjela da izbjegne smanjenje kreditnog rejtinga koji su doživele druge zemlje evrozone.
Iako se nalazi na samom čelu vodećih ekonomija Evrope, i Njemačka ima svoje izazove. Nejednakost dohotka, iako još uvijek manje izražena nego u SAD, je u porastu. Većina radnika nije doživjela veći porast plate u posljednjih nekoliko godina. A i populacija nacije se smanjuje. Njemačka nije ostala imuna na krizu, suočava se sa smanjenjem tržišta za svoj izvoz, kao i sa vjerovatnoćom “da će morati da iskašlje na desetine milijardi dolara kako bi pomogla u spašavanju razuzdanih susjeda iz evrozone”.
Stopa nezaposlenosti pala je na najnižu u posljednje dvije decenije – 6,8 odsto – što je znatno niža stopa u odnosu na ostale zemlje Evrope, ali i SAD. Iako industrijska proizvodnja polako gubi zamah, Njemačka je uspjela da održi impresivan trgovinski suficit sa ostatkom svijeta, uključujući i Kinu.
Njemačka ekonomija izgleda kao američka jednu generaciju unazad. Godine 1975. na proizvodnju je odlazilo oko 20 odsto američkog ekonomskog izvoza ili BDP-a, otprilike koliko Njemačka ima danas. Od tada, američki udio proizvodnje u BDP-u pao je na oko 12 odsto.
Javni deficit Njemačke pao je prošle godine na svega jedan odsto bruto društvenog proizvoda (BDP-a). Toliki je bio i američki deficit 1975. godine. Prošle godine američki deficit iznosio je oko 10 odsto.
Njemačka, baš kao i Kina, žestoko promoviše svoj izvoz i nerado podiže domaću potrošnju. To izrazito frustrira Vašington, koji želi da proda više američkih proizvoda “preko bare”.
Ta njemačka ekonomska praksa i način života duboko su usađeni u kulturu nacije koja se boji duga i inflacije.
Niža stopa nezaposlenosti u Njemačkoj je rezultat i usmjerenosti na formalno stručno osposobljavanje. U programu stažiranja učestvuje jedna četvrtina njemačkih preduzeća, a šest od deset stažista dobije stalan posao. Ta praksa je ključni razlog zašto Njemačka ima jednu od najnižih stopa nezaposlenosti za starosnu skupinu od 15 do 24 godine.
