BERLIN, Skoro svi u Evropskoj uniji (EU) se slažu da treba promijeniti postojeći način subvencionisanja poljoprivredne proizvodnje, ali mišljenja o tome kako i u kom smjeru to treba učiniti – ne mogu biti različitija.
Njemačka medijska kuća “Dojče vele” je prenijela da su se u raspravi o budućnosti milijardi subvencija poljoprivrednicima u EU, probudili svi sukobi Starog kontinenta – ekologija protiv pragmatizma, “novi” protiv “starih”, sjever protiv juga…
Više od 40 odsto čitavog budžeta EU još uvijek odlazi u poljoprivredu i tih 50 milijardi evra su važan dio prihoda evropskih seljaka, a trenutno se raspravlja o dugoročnom budžetu Evrope do 2020.
Za evropskog komesara za poljoprivredu Daciana Čiolosa ekologija je najviši zakon.
“Garantujem vam da ćemo ubuduće imati to zeleno poglavlje. Bez održivog načina poljoprivrede ne mogu zamisliti novu, zajedničku agrarnu politiku,” poručio je komesar Čiolos.
Konkretno, Čiolos želi da više poljoprivrednih područja pretvori u divljinu.
Riječ je o kvoti od sedam odsto područja gdje se trenutno sprovodi intenzivna poljoprivreda.
Vremena “brda maslaca” i “jezera mlijeka” u EU međutim, davno su prošla i poljoprivrednici već žive na rubu isplativosti pa njemačka ministarka za poljoprivredu Ilse Aigner predlaže da, ako se već ostane pri tih sedam odsto, onda u tu kvotu uračuna i zemljište koje se već koristi na drugi način i ne učestvuje u intenzivnoj obradi.
Seljacima bi, pak, moglo biti svejedno: spomenuta “brda maslaca” su nastala subvencijama na proizvedenu količinu, dok se danas poljoprivrednicima plaća prema količini zemlje koju posjeduju – pa makar sjedili kod kuće umjesto da rade na poljima.
No, tu se sve više zaoštrava sukob druge vrste: od takve “evropske rente” najviše su koristi imali seljaci evropskih zemalja sa velikim poljoprivrednim dobrima – na primjer Francuska i Španija.
Poljoprivrednike u drugim članicama EU sa velikim površinama – na primjer Poljskoj, sve više boli što oni, za isti hektar, dobijaju manje nego Francuzi.
Francuzi, pak, smatraju kako “nema nikakvog opravdanja za izjednačavanje direktnih isplata po hektaru” u čitavoj Uniji.
Zemlje sa sjevera Evrope – na primjer Velika Britanija, imaju još bolju ideju kako da riješe spor “starih” i “novih” – da se “starima” drastično smanje subvencije i da seljaci u Francuskoj, ako baš moraju da primaju pomoć, onda dobijaju isto koliko i Poljaci.
Velika Britanija, međutim, više nema značajniju poljoprivrednu proizvodnju, a već godinama ukazuje kako se i u čitavoj Evropi događa slično.
Nekada, dok se u 1960-tim stvarala Evropska ekonomska zajednica, poljoprivreda je bila važan dio nacionalne privrede, a poljoprivrednici su činili značajan dio stanovništva.
U međuvremenu se tek djelić stanovništva Evrope bavi poljoprivredom – i gotovo je apsurdno da oni “grabe” 40 odsto budžeta Evropske komisije.
Sredinom 1980-ih je oko 40 odsto prihoda poljoprivrednika dolazilo iz blagajne Brisela, danas je to oko 20 odsto – što je za Organizaciju za ekonomsku saradnju i razvoj (OECD) i dalje previše.
Da bi sve bilo još složenije, rasprava o budućnosti subvencija evropskim poljoprivrednicima se mora gledati i u globalnim razmjerama, jer Svjetska trgovinska organizacija (WTO) već mnogo puta upozoravala Evropu zbog tih davanja. Tanjug
