BANJALUKA, Prema podacima Džender centra Vlade Republike Srpske, žene čine oko 40 odsto od ukupnog broja preduzetnika u Srpskoj, što je i dalje malo, ili bolje reći nedovoljno u odnosu na muškarce.
Isto “pravilo” važi za privatna, ali i za javna preduzeća u Srpskoj, gdje broj žena na rukovodećim položajima uveliko kaska za brojem muškaraca na direktorskim pozicijama.
– Zna se da mnogi muškarci u Srpskoj svoje privatne firme formalno registruju na žene – supruge ili rođake, zbog sukoba interesa ili iz nekih drugih razloga, iako oni de fakto rade i upravljaju poslovanjem, ali još nema pouzdanih podataka o razmjerama ove pojave – istakla je za “Novosti” Dijana Tepšić, portparol Džender centra Vlade RS.
U Privrednoj komori Srpske ističu da se, ipak, kad je posrijedi poslovna zajednica Srpske, situacija dosta promijenila nabolje u odnosu muškaraca i žena preduzetnika, kao i žena na značajnim rukovodećim pozicijama u firmama, ali i institucijama značajnim za privredu Srpske.
– Samo na području Privredne komore Banjaluka, prema istraživanjima koje smo započeli, u 20 opština i Gradu 2011. godine registrovano je 612 privrednih subjekata u kojima su žene bile na različitim rukovodećim položajima – precizirala je za “Novosti” Jadranka Cvetković, sekretar Privredne komore Republike Srpske.
Ona je dodala da se u ovaj istraživački projekat uključilo 80 preduzetnica, vlasnica i direktorki privatnih firmi.
– U ovih 80 firmi zaposleno je 97 žena preduzetnica-menadžerki, 75 odsto je udatih, a više od 50 odsto ima dvoje djece. U prosjeku te firme rade već 15 godina, 31 odsto njih je čak orijentisano ka izvozu, imaju ukupno 6.148 radnika, ili 78 radnika prosječno, od kojih su 3.224 ili 52 odsto žene – precizirala je Cvetkovićeva, i dodala da je ovo značajna informacija o napretku ženskog preduzetništva u Srpskoj.
Ipak, kako naglašavaju u Privrednoj komori, najviše ovih preduzeća, oko 34 odsto – radi u oblasti trgovine, 33 odsto u oblasti usluga, a 29 odsto u proizvodnji (tekstilna, prehrambena i mašinska proizvodnja).
Jedna od uspješnih žena preduzetnica u Srpskoj je i Slavica Grebenar, vlasnica i direktorka preduzeća “Pingvin” iz Laktaša i majka dvoje djece.
– Žena preduzetnik, kao i žena koja želi uopšte da bude uspješna u bilo kojem području, mora to da nosi u sebi, mora da se bori 24 sata dnevno – naglašava Grebenareva.
Kako navode u Privrednoj komori RS, u preduzećima, kojima uspješno upravljaju žene, iskorišćenost kapaciteta 2011. godine bila je oko 63 odsto.
– Kao razloge neiskorišćenosti kapaciteta navele su opštu ekonomsku situaciju (40 odsto), problem plasmana, nedostatak obrtnih sredstava, nepovoljan privredni ambijent – dodala je Cvetkovićeva.
Žena strateg
Najznačajnijim strateškim preduzećem u Srpskoj “Elektroprivredom RS” upravlja žena – Branislava Milekić, po zanimanju diplomirani ekonomista. Ova uspješna žena, majka dvoje djece, ima veliko radno iskustvo u oblasti privrede, radila je u “Čajavecu” i “Petrolu”, a od 2007. godine je na čelu mješovitog holdinga “Elektroprivrede RS” koje od njenog starta bilježi pozitivne pomake.
Nagrađene
U privrednoj komori Srpske ističu da su 2010. godine nagrade za uspješno poslovanje dobile četiri izuzetne žene – vlasnice privatnih preduzeća u Srpskoj. To su Tijana Gavrić Mičić, direktorka i vlasnica firme “Gavrić komerc” iz Istočnog Sarajeva, Jela Rikalo, vlasnica i direktorka firme “Frikom” iz Trebinja, Milenka Gligić “Kofikom produkt” iz Bijeljine i Slavica Grebenar “Pingvin” iz Laktaša. Novosti
