SARAJEVO, Ekonomija jugoistočne Evrope počela je da se oporavlja od recesije iz 2012. godine, uz prosječan rast od 2,2 odsto u prošloj godini, navodi se u Redovnom ekonomskom izvještaju Svjetske banke za jugoistočnu Evropu.
Prema ovom izvještaju, ekonomija regiona će u narednom periodu rasti po stopi od 1,9 odsto u ovoj godini i 2,6 odsto u narednoj godini, zahvaljujući spoljnoj potražnji koja je u porastu, mada značajni izazovi zasjenjuju te izglede, uključujući i očekivani uticaj nedavnih poplava.
Svjetska banka ističe da su velike poplave, naročito u BiH i Srbiji, do kojih je došlo sredinom maja, dovele do humanitarne krize, uz desetine mrtvih, milione raseljenih, kao i onih koji su ostali bez pristupa vodi za piće ili električnoj energiji, pri čemu su kuće, usjevi i stoka izgubljeni, a glavne transportne veze prekinute.
Predstavljajući izvještaj, direktor Svjetske banke za jugoistočnu Evropu Elena Goldštajn rekla je novinarima u Sarajevu da je ekonomski rast u regionu bio moguć zahvaljujući povećanoj potražnji zemalja sa visokim prihodom, naročito zemalja EU, za izvozom iz regiona.
Ona ističe da je domaća potražnja u regionu smanjena, tako da Svjetska banka podstiče zemlje zapadnog Balkana da se preorijentišu sa rasta vođenog domaćom potražnjom na rast vođen izvozom, što će regionu omogućiti veću integraciju u evropska i svjetska tržišta.
“Uz oporavak koji je u toku, sada je vrijeme da se fokusira na stvaranje investicione klime pogodne za rast vođen izvozom i jačanje povezanosti”, poručila je Goldštajnova.
Ona je najavila da eksperti UN i Svjetske banke 29. maja stižu u BiH, gdje će učestvovati u procjeni štete od poplava, tako da se finalni izvještaj o visini štete od poplava u BiH može očekivati 18. juna.
Vodeći ekonomista Svjetske banke i jedan od autora izvještaja Galina Vinslet konstatovala je da su zemlje u regionu, iako je oporavak doveo do rasta, ostvarile ograničen uspjeh na pretvaranju tog ekonomskog oporavka u otvaranje radnih mjesta.
“Nezaposlenost u regionu je ostala velika, sa prosječnom stopom od više od 24 odsto u prošloj godini. Uporno visoke stope i hronična nezaposlenost preovladavaju naročito među ranjivim grupama, kao što su mladi, žene i niskoobrazovana lica”, navela je Vinsletova.
Ona je precizirala da je stopa nezaposlenosti u BiH iznosi alarmantnih 63 odsto ukupne radne snage.
Prema njenim riječima, neke od preporuka iz izvještaja tiču se potrebe obuzdavanja velikih i nenaplativih kredita, obnavljanja kredita za održive firme, konsolidaciji fiskalne ravnoteže, smanjenja javnog duga, kao i jačanja domaće makroekonomske stabilnosti, povećanja konkurentnosti i produktivnosti, te jačanja borbe protiv korupcije.
Ekonomista Svjetske banke u BiH Sandra Hlivnjak istakla je da je u BiH negativan rast bruto domaćeg proizvoda iz 2012. godine sa minus 1,1 odsto u prošloj godini povećan na pozitivnih 1,8 odsto u prošloj godini, što je, kako kaže, dobra vijest.
Ona navodi da veliki problem u BiH predstavlja dugoročna stopa nezaposlenosti od oko 83 odsto, što znači da 83 odsto ljudi, naročito mladih, konstantno traži posao, a “najbolji lijek” za to bi bio rast bruto domaćeg proizvoda.
Govoreći o aktuelnoj ekonomskoj situaciji nakon poplava u BiH, ona je navela da je na redu procjena štete, te pomoć najugroženijim licima.
Ona kaže da će uslijediti izrada srednjoročne strategije smanjenja spoljnog duga, jačanje supervizije banaka i finansijske discipline, te najbolnija reforma zdravstvenog i penzionog sektora. Srna