VAŠINGTON, SAD i Evropa uvešće vojne i ekonomske sankcije Iranu ukoliko Rusija i Kina odustanu od glasanja u UN o novoj, strožoj rezoluciji, rekli su američki i evropski zvaničnici, piše list “Vašington post”.
Ova diplomatija uvodi “sankcije voljnih” Iranu, rekao je jedan zapadni diplomata, dodajući da je riječ o “koaliciji voljnih” koja je formirana nakon što diplomatski napori u UN nisu rezultovali podrškom vojnoj akciji u Iraku.
Stejt dipartment bio je domaćin razgovora četiri stalne članice Savjeta bezbjednosti, Britanije, Kine, Francuske i Rusije kao i Njemačke, na kojima je pokušano da se nađu parametri za novu rezoluciju uoči sastanka generalne skupštine UN u Njujorku.
Tokom razgovora, koje je Stejt dipartment opisao kao “ozbiljne i konstruktivne”, šestorica su se saglasila da nakon višemjesečnih odlaganja nastave s radom na trećoj rezoluciji kojom bi se kaznio Iran.
Međutim, duboke nesuglasice postoje u vezi s sadržinom i vremenskim okvirom sa SAD i Evropljanima s jedne strane, i Rusijom i Kinom s druge, rekli su zvaničnici.
Administracija američkog predsjednika Džordža Buša zalaže se za kaznene mjere protiv određenih formacija iranske vojske, kao što su snage Al kuds u sastavu Revolucionarne garde, a ne pojedinih vojnih lidera, što je bio slučaj u prethodnim rezolucijama.
Cilj je izvršiti pritisak na one dijelove vojske koji su navodno učestvovali u programima oružja za masovno uništenje, rekli su zvaničnici.
Vašington, takođe, želi da umanji mogućnost iranske vojske da uvozi vojnu opremu, kao što su ruski avio odbrambeni sistemi.
SAD žele i da izvrše pritisak na banke i kompanije u vezi s kupovinom sumnjivog vojnog materijala i da potvrde zabranu putovanja iranskim zvaničnicima, odlaske na odmor i druge aktivnosti u inostranstvu, rekli su zvaničnici.
“Želimo da zatvorimo sve rupe i isisamo oksigen iz prostorije”, simbolično se izrazio neimenovani američki zvaničnik.
On je ocijenio da je dobijanje saglasnosti od svih pet članica Savjeta bezbjednosti s pravom veta “sizifovski posao”.
Rusija i Kina protive se i obimu i vremenskom okviru kaznenih mjera, koje je predložila Bušova administracija.
Moskva i Peking žele da novi proces, koji je započela Međunarodna agencija za atomsku energiju /IAEA/, u vezi s nuklearnim aktivnostima Irana “stoji” još dva mjeseca pa i duže, kažu zvaničnici.
IAEA zatražiće odgovornost od Irana za pitanja u vezi aktivnosti u prošlosti.
“IAEA planira da traži objašnjenja nekih pitanja iz prošlosti, što je dobro i neophodno, ali nedovoljno. Morate obraditi budućnost kao i sadašnjost iranskog nuklearnog programa, a to IAEA ne radi”, rkeao je viši zvaničnik Stejt dipartmenta.
Rusija, takođe, ne želi nikakve mjere u vezi s novom rezolucijom prije planirane posjete ruskog predsjednika Vladimira Putina Teheranu 16. oktobra, dok Vašington traži novu rezoluciju od juna.
Francuski ministar inostranih poslova Bernar Kušner rekao je “Vašington postu” da se trenutno radi na definisanju pravih, efikasnijih sankcija, odvojeno od rezolucije u sistemu UN.
“Rad s Rusijom i Kinom na strogoj rezoluciji bio bi mnogo bolji. U međuvremenu, radimo na sankcijama zajedno sa Britancima, Nijemcima, Holanđanima, a i Italijani su rekli da se slažu”, dodao je Kušner.
Dinamika međunarodne diplomatije u vezi sa Iranom značajno se promjenila od izbora konzervativca Nikolasa Sarkozija za predsjednika Francuske u maju ove godine.
Francuska, nekada vodeći skeptik u vezi sa ratom u Iraku, postala je veliki zagovornik američke kampanje pritiska na Iran zbog nuklearnog programa te zemlje.
