NJUJORK, Na svjetskim valutnim tržištima evro je pod snažnim pritiskom zbog rasta prinosa na obveznice članica evrozone, što produbljuje dužničku krizu, a jedinu podršku pružaju mu špekulacije o mogućem proširenju uloge Evropske centralne banke u savladavanju krize.
Kurs evra prema američkoj valuti pao je prošle sedmice 1,6 odsto, na 1,3525 dolara, dok je u odnosu na japansku valutu potonuo 2,1 odsto, na 103,95 jena.
I dolar je oslabio prema jenu, pa je njegova cijena oslabila 0,4 odsto, na 76,90 jena.
Nakon Italije, i u Španiji su se prinosi na obveznice prošle sedmice primaknuli kritičnom nivou od sedam odsto, koja se smatra dugoročno neodrživim troškom finansiranja.
Strahovanja od dužničke krize jačaju, pa i Francuska, iako solventna i sa najvišim AAA rejtingom, mora plaćati višu cijenu kako bi prodala svoje obveznice.
Iako je nova italijanska vlada, na čelu s premijerom Mariom Montijem, dobila podršku parlamenta i poručila da će u potpunosti provesti ranije najavljene mjere štednje, ulagači nisu impresionirani.
Prinosi na italijanski državni dug prošle su sedmice pali ispod kritičnih sedam odsto, ali tek zahvaljujući Evropskoj centralnoj banci, koja je pojačano kupovala italijanske, ali i obveznice drugih prezaduženih članica evrozone.
“ECB-ove kupovine obveznica na tržištu neosporno su bile katalizator jačanja evra. Ali, ulagači su se počeli pitati koliko ih još može kupovati”, kaže Adam Myers, strateg u Credit Agricole CIB.
Zbog toga je polovicom sedmice kurs evra zaronio na 1,3421 dolar, najniži nivo u posljednjih pet sedmica.
„Postoji daljnja opasnost od spuštanja evra ispod 1,34 dolara, pa i testiranje nedavno niskih nivoa oko 1,3150 dolara”, kaže Chris Gothard, analitičar u Brown Brothers Harrimanu. U toj banci prognoziraju da će se evro do kraja godine spustiti ispod 1,29 dolara.
U posljednje vrijeme jačaju pritisci na ECB da poveća program kupovine državnih obveznica s obzirom na rast prinosa i pad potražnje ulagača. Sve dok se ne nađe rješenje kojim bi ECB, kao američki Fed, postao zajmodavac u krajnjoj nuždi, što je banka dosad odbijala, evro će biti pod pritiskom, upozoravaju analitičari.
Ovih dana počelo se špekulisati da bi centralna banka mogla pozajmljivati sredstva Međunarodnom monetarnom fondu, koji bi zatim ta sredstva plasirao posrnulim članicama evrozone.
“Kruže priče o tome da bi ECB mogao preko MMF-a pozajmljivati novac zemljama koje trebaju pomoć. ECB bi trebala biti uključena u potencijalno rješenje zbog svoje vjerodostojnosti, tako da očekujem da će to pružiti malo podrške evru. Hoće li biti dužeg vijeka ili ne, vrlo je diskutabilno”, kaže Tom Levinson, valutni strateg u ING-u.
Samo zahvaljujući tim špekulacijama, cijena evra završila je sedmicu iznad nivoa od 1,35 dolara, ali analitičari kažu da bi naredne sedmice mogla ponovno pasti, ako evropski lideri odlučnije ne krenu u rješavanje dužničke krize. Hina
