SARAJEVO, Zakonom o Centralnoj banci BiH regulisana je njena uloga u svojstvu bankara, savjetnika i fiskalnog agenta, konsultacija i davanja izvještaja o zaduživanju javnog sektora, depozitara i zastupnika pri plaćanju, funkcija fiskalnog agenta i obavještenja koja BiH treba da dostavi CBBiH.
Ovim zakonom je dat mandat CBBiH da radi kao bankar i fiskalni agent BiH i javnih agencija koje Predsjedništvo BiH odredi, pod uslovom da nijedna transakcija koju CBBiH sprovede ne može služiti kao finansijska pomoć, uključujući kredit za ili u korist BiH.
CBBiH je, nakon uspostavljanja institucija na nivou BiH – Ministarstva finansija i trezora BiH, Uprave za indirektno oporezivanje (UIO) BiH i Agencije za osiguranje depozita BiH – s njima sklopio ugovor o obavljanju poslova bankarskog i fiskalnog agenta. Za institucije na nivou entiteta, kao što je federalno Ministarstvo finansija, Vlada Brčko distrikta obavlja istu ulogu, dok za agencije za bankarstvo i registre vrijednosnih papira u oba entiteta obavlja poslove depozitara i zastupnika pri plaćanju.
CBBiH, u skladu sa zakonom, može prihvatiti depozite u svojoj centrali ili glavnim jedinicama u KM i stranoj valuti iz institucija BiH i javnih agencija koje određuje nadležno ministarstvo BiH, kao i međunarodnih finansijskih institucija. CBBiH je, u sklopu odnosa BiH s međunarodnim finansijskim institucijama, depozitar za Međunarodni monetarni fond (MMF) i Svjetsku banku.
Kao depozitar, CBBiH prima depozite i vrši isplate do granica deponovanih uloga prema nalozima deponenata za te račune. CBBiH plaća kamate na takve depozite prema tržišno orijentisanoj stopi nakon oduzimanja administrativnih troškova.
U skladu sa Ugovorom zaključenim s Agencijom za osiguranje depozita BiH, CBBiH vodi evidencije portfolija vrijednosnih papira ove institucije kojim, prema sporazumu Agencije za osiguranje depozita BiH s inostranim portfolio menadžerom, upravlja portfolio menadžer.
Zakonom o trezoru institucija BiH uspostavljen je jedinstveni račun trezora u institucijama BiH. Jedinstvenim računom trezora obuhvaćeni su svi računi otvoreni kod CBBiH, kao i poslovnih banaka preko kojih se izvršavaju plaćanja i drže novčana sredstva budžeta institucija BiH, kao i budžetskih korisnika. Pored budžetskih računa, CBBiH po nalogu Ministarstva finansija i trezora BiH otvara i upravlja vanbudžetskim računima u KM i deviznim računima, kao i računima na kojima se evidentiraju sredstva sukcesije.
Zakonom o uplatama na jedinstveni račun i raspodjeli prihoda regulisano je da Uprava za indirektno oporezivanje BiH (UIO), u ime i za račun države, entiteta i distrikta, otvara i vodi jedinstveni račun koji čine računi kod jedne ili više komercijalnih banaka za prikupljanje pojedinačnih prihoda i računi kod CBBiH. Računi kod CBBiH služe za evidenciju, držanje i raspodjelu prihoda prema državi, entitetima i distriktu za držanje minimalne rezerve i za držanje i raspodjelu prihoda od putarine u iznosu od 0,10 KM za autoputeve.
UIO je, u ime korisnika prihoda, zaključio ugovor s bankama izabranim na osnovu tendera, u vezi sa svakodnevnim prikupljanjem i transferom prikupljenog prihoda na jedinstveni račun kod CBBiH.
Depozitni račun kod banaka služi za naplatu i prenos na račun kod CBBiH svih prikupljenih prihoda. Pored računa za prikupljanje prihoda, Uprava ima posebno otvorene jedan ili više računa kod komercijalnih banaka za potrebe povrata sredstava iz rezervi. Banke elektronskim putem i svakodnevno izvještaju Upravu o svim pojedinačno izvršenim platnim transakcijama.
CBBiH vrši svakodnevno raspored ukupno prikupljenih prihoda po nalogu UIO. Prikupljeni prihodi i putarine dnevno se raspoređuju i doznačavaju na račune koje otvore korisnici prihoda. Ako entiteti i distrikt Brčko podmire sve svoje obaveze u pogledu finansiranja međunarodnih obaveza, dio prihoda koji je obračunat za pojedini entitet i distrikt u potpunosti se isplaćuje tom entitetu ili distriktu. Iznos koji je doznačen u budžet države za servisiranje spoljnog duga predstavlja iznos određen u državnom budžetu za svaki entitet i distrikt za tekuću godinu. Ministarstvo finansija i trezora obavještava Upravu o iznosima koji će se odbijati od dijelova preostalog iznosa FBiH, Republike Srpske i distrikta Brčko, i kojim radnim danima će se vršiti ovo odbijanje.
Najkasnije prvog radnog dana u kvartalu, Ministarstvo finansija i trezora BiH osigurava UIO plan otplate koji odobrava Upravni odbor UIO. Taj plan UIO dostavlja CBBiH za potrebe njegovih aktivnosti oko servisiranja spoljnog duga. BiH uredno servisira obaveze prema MMF-u i ostali spoljni dug u skladu s planom otplate i planom obezbjeđenja sredstava.
Iz svega izloženog je vidljivo da Ministarstvo finansija i trezora BiH, UIO BiH, entitetska ministarstva finansija, Vlada Brčko distrikta i CBBiH, kao bankarski i fiskalni agent, djeluju povezano, koordinisano u svim segmentima u vezi sa pitanjem finansiranja institucija na svim nivoima, kako prikupljanja, tako i rasporeda prikupljenih prihoda i servisiranja svih obaveza BiH. Glas Srpske