BIJELJINA, Za održavanje vodoprivrednih objekata u Republici Srpskoj trebalo bi uvesti opštu naknadu za odbranu od poplava, kakvu imaju sve zemlje, a u Srpskoj je ukinuta 2001. godine, rekao je direktor Javne ustanove “Vode Srpske” Dragan Anđelić.
Anđelić pojašnjava da ovo izdvajanje treba da bude najmanje jedan odsto iz bruto ličnih dohodaka, čime bi se godišnje obezbijedilo 12 do 15 miliona KM za kvalitetno održavanje nasipa, obaloutvrda, kanala i drugih vodoprivrednih objekata od presudne važnosti za odbranu zemlje od poplava.
Posljednjih godina za održavanje vodoprivrednih objekata u Srpskoj izdvajano je pet do šest miliona KM, što je izuzetno malo u odnosu na potrebe.
“Posljednjih 40 do 50 godina vrlo malo je ulagano u izgradnju i održavanje vodoprivednih objekata, a danas u Republici Srpskoj imamo više od 50 gradilišta i obezbijeđenih 55 miliona evra od Evropske investicione banke.
Tu je i nekoliko miliona iz Fonda solidarnosti za realizaciju programa hitnih mjera zaštite od poplava koje su donesene nakon katastrofalnih poplava 2010. i 2014. godine”, naglašava Anđelić.
On upozorava da će milionska ulaganja u skupe i vrijedne projekte, poput završene radikalne rekonstrukcije i nadvišenja savskog nasipa u Semberiji, postati promašene investicije, ukoliko se ne obezbijedi novac za njihovo kvalitetno održavanje.
“Posebno je važno da se pri planiranju budžeta za narednu godinu, kao i nekoliko narednih godina, vodoprivreda označi kao prioritet broj jedan i da se obezbijedi više novca za održavanje vrijednih i skupih vodoprivrednih objekata koji su dovedeni u red.
Tu je i kanalska mreža koja nije održavana od kada je napravljena, jer smo u kanalima sjekli i pilanske trupce koji rastu 30 godina”, ističe direktor “Voda Srpske”.
On odbacuje tvrdnje da je ova ustanova sporo reagovala tokom poplava u Srpskoj i objašnjava da su dugotrajne procedure pri korištenju novca iz evropskih i svjetskih finansijskih institucija kojima se finansiraju radovi na sanaciji i izgradnji nasipa i drugih objekata zaštite od poplava.
Prema podacima “Voda Srpske”, od naplate vodnih naknada opštinama i gradovima u Republici Srpskoj – godišnje se vrati u prosjeku oko pet miliona KM.
Kada je riječ o čistoći rijeka u Srpskoj, Anđelić kaže da su svi vodotoci u obaveznom režimu kvaliteta prve i druge klase i da je gotovo 70 odsto analiziranih uzoraka ove godine bilo u granicama najčistijih vodotoka.
Najčistiji vodotoci su rijeka Drina u svom gornjem toku i rijeke Una i Trebišnjica, a najzagađeniji dijelovi vodotoka su Spreča i rijeka Bosna, nizvodno od ušća Spreče.
Najzagađenija rijeka Spreča većinu otpadnih voda donosi iz tuzlanskog industrijskog basena, a vode ovog riječnog sliva izložene su i negativnom uticaju netretiranih otpadnih voda iz naselja, deponija komunalnog otpada.
Tu je i negativan uticaj klaonica i otpadnih voda prehrambene industrije, a u dijelu toka ove rijeke smještena je i krajnje neuređena deponija komunalnog otpada grada Doboja.
Anđelić navodi da se, u skladu sa zahtjevima Okvirne direktive o vodama, kvalitet vodotoka prati na 29 mjernih mjesta – 24 mjesta su u riječnom slivu Save, a pet mjernih mjesta na vodotocima iz sliva Trebišnjice.
Direktor “Voda Srpske” ističe da Srpska uredno ispunjava sve obeveze prema brojnim međunarodnim konvencijama za zaštitu voda, kao što je konvencija o zaštiti Dunava, na osnovu koje se obavlja monitoring na devet mjernih mjesta.
Kao državni entitet koji velikom dužinom izlazi na desnu obalu Save, Srpska ima poseban interes da se realizuje upravljanje tim slivom, naročito u domenu zaštite voda, uključujući i sprečavanje akcidentnih zagađenja voda, zaštite od poplava, uređenja režima voda i uređenja korita za plovidbu.
“Međutim, zaustavljen je projekat obnavljanja plovnog puta na rijeci Savi dužinom od 344 kilometra kroz BiH, jer nisu obezbijeđena sredstva Svjetske banke za njegovo provođenje”, zaključuje Anđelić. Srna
