SARAJEVO, Iz Centralne banke BiH saopšteno je da model monetarne politike koji važi u BiH daje stabilnost domaćoj valuti, a da je povjerenje građana i institucija u KM neupitno.
Devizne rezerve su stabilne i u stalnom porastu, kao i štednja u domaćoj valuti KM.
Iz Centralne banke BiH upozoravaju da bi eventualno nepostojanje pokrića domaće valute izazvalo inflatorni pritisak, nepovjerenje u monetarnu politiku i “bijeg” u stranu valutu.
“Model koji uključuje štampanje novca preko zakonom definisanog nivoa monetarne pasive nije primjeren savremenim modelima monetarne politike, a ne samo valutnog odbora, a što u slučaju BiH nije ni zakonom dozvoljeno”, naglašava se u saopštenju.
Iz Centralne banke podsjećaju da je monetarna politika BiH regulisana Zakonom o ovoj banci, a da ona posluje pod aranžmanom valutnog odbora sa sljedećim karakteristikama: potpuna pokrivenost monetarne pasive sa deviznim rezervama, kao instrument monetarne politike koristi obaveznu rezervu, zabranu davanja kredita i operacija na otvorenom tržištu, a kurs domaće valute je fiksiran za evro kao “sidro valutu”.
Monetarna pasiva Centralne banke BiH mora biti u potpunosti pokrivena stranom aktivom, odnosno Zakon o Centralnoj banci BiH zahtijeva da ukupan iznos njene monetarne pasive nikada ne bude veći od njenih neto deviznih rezervi.
Monetarnu pasivu Centralne banke BiH prema Zakonu o ovoj banci čine gotov novac u opticaju i domaći depoziti banaka i drugih rezidenata.
Pokriće domaće valute u stranoj valuti u odnosu na minimalno potrebnih 100 odsto služi za djelovanje u slučaju nepredviđenih događaja na ino-finansijskim tržištima, a odražava se i na poziciju generalnih rezervi u kapitalu Centralne banke BiH, te se ovim omogućava da se u skladu sa Zakonom o Centralnoj banci konstantno vrši raspodjela profita u omjeru 60 odsto na račun institucije zadužene za budžet BiH, a 40 odsto u generalne rezerve ove banke.
Zakonom o Centralnoj banci BiH propisano je da iznos početnog kapitala i generalne rezerve bude ekvivalentan iznosu od pet procenata ukupog iznosa novčane pasive, da bi se prilikom raspodjele profita ispoštovao navedeni omjer.
Na taj način, Centralna banka BiH je u posljednjih 10 godina uplatila na račun institucije zadužene za budžet BiH 380,9 miliona KM, a u aprilu ove godine uplatiće 21,4 miliona KM po osnovu raspodjele profita za 2014. godinu.
Centralna banka BiH je prema Ustavu BiH institucija jedina ovlaštena za izdavanje novca i monetarnu politiku u cijeloj BiH, a nadležnosti ove banke utvrđuju Predsjedništvo BiH i Parlamentarna skupština BiH kojima Centralna banka podnosi izvještaj o radu. Srna
